De beste thrillers aller tijden #35 (nieuws, 2022)

De favoriet van... Saskia Noort

De Spanningsblog bestaat op 14 april vijftien jaar. En wie (bijna) jarig is, trakteert. We hopen onze lezers blij te maken met een lijst met de beste thrillers, gekozen door tientallen spannendeboekenschrijvers uit Vlaanderen en Nederland. In de aanloop naar het derde lustrum haalt De Spanningsblog telkens een boek naar voren dat volgens in ieder geval één auteur boven al het andere spannende leesvoer uitstijgt. Uiteindelijk komt daar een favorietenlijst van heb ik jou daar tot wasdom. Vandaag: schrijfster Saskia Noort.


Ira Levin - Een kus voor je sterft


In het brein van een sociopaat

Saskia Noort sprak onlangs met presentator Janine Abbring in de podcast Dit is goed over haar favoriete thriller. Hieronder volgt een samenvatting van wat Noort over de thriller Een kus voor je sterft van Ira Levin zei.

'A kiss before dying (Een kus voor je sterft) is een briljante titel voor een thriller. Je weet direct: het wordt spannend. Zo'n titel triggert je fantasie.

Het is geen whodunnit, je weet meteen wie de dader is. Het is meer een howdunnit of een whydunnit. Je kruipt in het brein van een sociopaat. Het wordt al vrij snel duidelijk waaorm hij zich daartoe heeft ontwikkeld. Het komt vanuit zijn jeugd. Zelf denk ik dat je als sociopaat geboren wordt en niet gemaakt. Het boek is ook geschreven vanuit het perspectief van die sociopaat.

De sociopaat heeft een plan en dat voert hij uit tot in de perfectie. Iedereen fantaseert wel eens over de perfecte moord en niet ontdekt worden. Daar slaagt hij aardig in en met groot genoegen. Als je sociopaat bent en geen empathie hebt en je speelt alsof je die wel bezit, dan kan je heel ver komen. 

Bij de standaardthriller à la Agatha Christie komt een handvol verdachten voorbij. Normaal gesproken verwacht je een cranky rechercheur, die veel rookt, veel drinkt, en dan krijgt hij een moordzaak en dan zijn er allerlei figuren die zich aandienen als verdachte. Tot hoofdstuk tien heb je het boek al gevuld met alle verhaallijnen rond die verdachten en dan wordt het een beetje voorspelbaar.

Maar Ira Levin bewijst dat als je meteen weet wie het heeft gedaan, je nog steeds een hele spannende thriller kunt schrijven. Een whodunnit is eigenlijk een hele makkelijke manier om een thriller te schrijven. Het heeft een heel duidelijk raamwerk en dat is: zo lang mogelijk het plot uitstellen, zo lang mogelijk geheim houden wie het heeft gedaan. Dat is een makkelijk trucje dat ik ook graag gebruik.

Levin slaagt erin om het leven van een sociopaat zo te beschrijven dat je als lezer zelf bijna een sociopaat wordt. Je wilt dat zijn plan slaagt en dat brengt het heel erg in contact met je eigen donkere kant. Dat vind ik heel erg knap. Het is iets waar je ’s nachts van wakker ligt en je je gaat afvragen in hoeverre jij hiertoe in staat zou zijn. 

Levin is geen vrouwenliefhebber, is mijn indruk. Ik krijg altijd het verwijt dat ik in mijn boeken mannen opvoer als sukkels en mislukkelingen. Maar als je dit leest, denk je, zouden mannelijke auteurs het verwijt krijgen dat ze vaak vrouwen als dom, slecht, irritant en verwend portretteren? Want dat is wel wat hij doet. Toen ik het weer las, dacht ik: is hij misschien een enorme vrouwenhater?  Wie is hij dat hij zo heerlijk vrouwenhaat kan beschrijven? Maar ik denk eigenlijk dat hij een hele goede schrijver is en geen vrouwenhater. Hij slaagt er beter in dan Herman Brusselmans.

Het boek is totaal niet gedateerd. Het is een boek van alle tijden en waar hem dat in zit is dat nergens moralistisch wordt gedaan. Hij verandert ook niet. Een personage moet altijd een ontwikkeling doormaken en aan het eind een ander mens zijn. Dat is helemaal in Een kus voor je sterft niet het geval, dus Ira Levin breekt eigenlijk met alle wetten van het verhaal.'

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Flaptekst: 
Ira Levin (1929) was een Amerikaans schrijver van thrillers en toneelstukken. Vooral zijn thrillers zijn zeer succesvol. Levin wist al op vijftienjarige leeftijd dat hij schrijver zou worden. Hij ging naar een elitaire school en daarna naar universiteiten in Des Moines, Iowa en New York, waar hij in 1950 afstudeerde in Engels en filosofie.

Nog tijdens zijn studie voltooide hij zijn eerste boek, A Kiss Before Dying (Een kus voor je sterft), die twee keer werd verfilmd. In 1953 werd hij opgeroepen voor de dienstplicht; in het leger maakte hij instructiefilms. Later werkte hij ook voor de televisie. Hij schreef afwisselend romans en toneelstukken. De meeste van zijn thrillers werden (soms meermaals) verfilmd. Ira Levin woonde in zijn geboorteplaats New York en overleed aldaar in de herfst van 2007 op 78-jarige leeftijd aan een hartaanval.

Een kus voor je sterft beschrijft de geschiedenis van Bud Corliss, een knappe jongeman. Hij wil zonder daar moeite voor te hoeven doen rijk worden, schatrijk zelfs. Hiervoor is hij zelfs bereid te moorden. Het recht vindt zijn loop, zij het via onverwachte weg.

Saskia Noort (Bergen, 1967) werkte sinds begin jaren 90 als journaliste voor een groot aantal bladen. Tegenwoordig heeft ze een wekelijkse column in het Algemeen Dagblad. Haar debuut Terug naar de kust verscheen in 2003 en betekende de start van een reeks succesvolle thrillers. Inmiddels heeft Noort ruim 3,5 miljoen boeken verkocht. In 2013 kreeg ze van het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs de Meesterprijs voor haar gehele oeuvre. Van haar achtste thriller Bonuskind zijn inmiddels 100.000 exemplaren verkocht en was het bestverkochte boek van 2020.

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

De beste thrillers aller tijden (werk in uitvoering):

Isabel Allende - Het Huis met de Geesten (1982) favoriet van Anya Niewierra
Baantjer - De Cock en de wurger op zondag (1965): favoriet van P. Dieudonné
Richard Bachman (aka Stephen King) - De marathon (1979); favoriet van Ingrid Oonincx
Desmond Bagley - Op dood spoor (1970); favoriet van Frank van Zwol
Desmond Bagley - Vlucht in het verleden (1978); favoriet van Charles den Tex
John le Carré - Edelman, bedelman, schutter, spion (1974); favoriet van Almar Otten
John le Carré - Spion aan de muur (1963); favoriet van Willem Asman
Raymond Chandler - Het lange afscheid (1953); favoriet van Bavo Dhooge
Agatha Christie - En toen waren er nog maar... (oorspronkelijke titel: Tien kleine negertjes) (1939); favoriet van Dominique Biebau
Agatha Christie - Het doek valt (1975); favoriet van Hilde Vandermeeren
Arthur Conan Doyle - De avonturen van Sherlock Holmes (1892); favoriet van Anne van Doorn
Umberto Eco - De naam van de roos (1980); favoriet van Jeroen Windmeijer
James Ellroy - Bloed op de maan (1984); favoriet van Jos Pierreux
John Fowles - De verzamelaar (1963); favoriet van Nicolet Steemers
Ken Follett - Code Rebecca (1980); favoriet van Tomas Ross
Nicci French - Bezeten van mij (1999); favoriet van Anita Terpstra
Eva García Sáenz de Urturi - De stilte van de witte stad (2016);  favoriet van Heleen van den Hoven
John Grisham - Advocaat van de duivel (1991); favoriet van Jens Vern
Terry Hayes - Ik ben Pelgrim (2013); favoriet van Carina van Leeuwen
Stephen King - Misery (1987); favoriet van Wim Bax
Tim Krabbé - Het gouden ei (1984); favoriet van Bram Dehouck
Ira Levin - Een kus voor je sterft (1953); favoriet van Lieneke Dijkzeul
Gavin Lyall - Tylers oorlog (1981); favoriet van Peter de Zwaan
Henning Mankell - Honden van Riga (1992); favoriet van Gerard Nanne
Isa Maron - De Noordzeemoorden (2014); favoriet van Michael Berg
Marion Pauw - Daglicht (2008); favoriet van Loes den Hollander en Annet Hulst
Ian Rankin - Gerechtigheid (2004); favoriet van Wouter Dehairs
Dolores Redondo - De beschermengel (2013); favoriet van Soraya Vink
Ruth Rendell - Het stenen oordeel (1977); favoriet van René Appel
Sjöwall & Wahlöö - Man op het balkon (1967); favoriet van Joop van Riessen
Donna Tartt - De verborgen geschiedenis (1992); favoriet van Mariska Overman en Marion Pauw
Scott Turow - De aanklager (1986); favoriet van Elvin Post