Puntjes op klinkers (column, 2019)

Stickers 



(Door Peter de Zwaan)

‘Ik zou niet weten hoe ik al de Bol.com- en Amazon-bestellers terug moet krijgen in mijn winkel', zei een boekhandelaar nadat ik had vastgesteld dat hij het boek dat ik wilde kopen niet op een plank had staan.
Nou, bijvoorbeeld door het boek dat ik cadeau wil geven op een plank te hebben.

Er is meer.

Door af te zien van die ellendige actie- en prijsstickers.

Het boek dat hij niet had, kon worden geleverd door Bol. Snel, daar niet van, maar wel voorzien van twee grote rode ronde stickers die op de voorkant waren geplakt met lijm die je alleen kunt verwijderen als je in een bouwmarkt het sterkste spul hebt gehaald dat in voorraad is. En die rommel blijft ook nog minstens drie dagen stinken.

Op de eerste sticker stond: Meer dan 1 miljoen exemplaren van deze reeks verkocht in Zweden.

Ik heb het niet zo op misdaadromans uit het land van puntjes op klinkers en dronkenschap, sinds ik heb vastgesteld dat veel schrijvers daar zo’n tik hebben gekregen van Sjöwall en Wahlöö dat ze niet los kunnen komen van een hoofdpersoon die zich dagelijks vol laat lopen, gescheiden is en aan het einde van elk derde hoofdstuk op zijn donder krijgt van zijn dochter.

Maar, eerlijk is eerlijk, de tekst op de sticker maakte me nieuwsgierig. Een miljoen exemplaren van een reeks? Welke reeks dan wel? De Bäckström-serie van Leif GW Persson. Van het boek dat ik in handen had, waren er in Zweden 300.000 verkocht. Als dat klopt - en sinds ik uitgever ben, neig ik ertoe om te beweren dat uitgevers niet liegen - dan moet het iets zeggen over de vrees van de Zweden voor de lange winternachten. Het kan ook te maken hebben met hun geestesgesteldheid: ‘Je kunt het best naar een psychiater gaan, maar er is een wachttijd van veertien weken, probeer het dus eerst met een Bäckström-boek.’

Denken is vaak een manier om niet te hoeven handelen, maar na een tijdje besloot ik de stickers te verwijderen, het was een cadeautje en dat wilde ik stickervrij. De eerste sticker ging hoopgevend snel, de tweede weigerde. ‘Nu € 5,95’ stond er op. Je geeft geen cadeau van 480 bladzijden als voorop een ramsjpartijprijs prijkt, dat staat goedkoop en het is in strijd met de goede sier die je wilt maken met een te dik boek.

Toen de sticker was verdwenen kon ik duidelijk zien waar hij had gezeten, want er was iets van de kleur meeverdwenen. Dat staat armoeiig. ‘O, het is een afleggertje, dat zie ik meteen, nou je hebt wel iets voor me over.’

Zo’n boek geef je niet cadeau, dat lees je zelf of breng je naar de Kringloop.

Meteen na het bezoek aan de Kringloop ging ik terug naar de boekwinkel: ‘Bestel die Bäckström toch maar, maar ik wil ’m zonder sticker, kan me niet schelen hoe je het regelt.’

Het kwam voor elkaar en ik dacht: de boekwinkels moeten beslist blijven.

Spek en bonen (column, 2019)

Prijzencircus!  

(Door Peter Kuijt)

Ze zijn er nog: de thrillerprijzen die ertoe doen. Maar door toedoen van twijfelachtige sponsors of dwaze spelregels, maken ze er zelf een circus van.

Via Facebook kreeg ik een uitnodiging om de jaarlijkse vergadering van het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs bij te wonen. Ik zou zaterdag vast en zeker zijn gegaan als ik lid was. Maar ik heb mijn naam jaren geleden van de ledenlijst laten schrappen, nadat een toenmalig bestuurslid tijdens een speech voorafgaand aan het Mystery Dinner mijn naam rechtstreeks had gekoppeld aan het begrip onbetrouwbaarheid. Van zo’n club wil je geen lid meer zijn.

Toch blijf ik nieuwsgierig naar hoe het er komend weekend aan toegaat in het Amsterdamse zalencentrum IJver. Zal er een felle discussie zijn over het terugtrekken van BookSpot als sponsor van de Gouden Strop? Zullen er vragen worden gesteld over de eventuele juridische aanvechtbaarheid van contractbreuk door de online boekwinkel? Ze beloofden immers zeker drie jaar de prijs te financieren en verdubbelden het te winnen geldbedrag. En na twee edities liet BookSpot de Strop al hangen.

Ontvlamt er een verhit debat over de toekomst van de thrillerprijs? Tomas Ross ziet al jaren geen heil meer in de Strop, hij zegt het keer op keer. Krijgt hij ditmaal medestanders? Of slaan de schrijvers elkaar schaterlachend op de schouders, wetende dat komend jaar de prijs – weliswaar in euro’s gehalveerd – wordt betaald door auteursrechtenclub Lira? Eind 2020 zien we wel verder hoe het met de Strop moet, is dat de overheersende gedachte? Wat niet weet (of leest), wat niet deert, ja toch?

Eén van de sprekers tijdens het borreluurtje voor het Mystery Dinner is de prettig knorrige Peter de Zwaan. Zal hij een harde noot kraken over de Strop. Zal hij herhalen wat hij eerder schreef? 'De Gouden Strop. Mooie prijs, maar, godverdegodver: voor wie?' Of zal hij het uitsluitend hebben over de zegeningen van selfpublishing? We gaan het afwachten.

Een blijvertje lijkt de Gouden Vleermuis te zijn, de oeuvreprijs die het Nederlands Thrillerfestival in Zoetermeer jaarlijks rond Halloween uitreikt. Voor het eerst dook hoofdsponsor omroep MAX in de buidel met publiek geld en trok er een cheque van 5.000 euro uit. Esther Verhoef won, zoals bekend, de trofee en de poen.

Maar volstrekt onduidelijk blijft waarom juist zij de prijs heeft gewonnen en niet andere genomineerden als Hilde Vandermeeren, Jacob Vis, Simone van der Vlugt, Corine Hartman en Deon Meyer, stuk voor stuk auteurs met een respectabel ogend oeuvre. Op Meyer na zaten ze allemaal in de kleine zaal van het Stadstheater in Zoetermeer, de aanwezigheid was een voorwaarde om de prijs te kunnen krijgen. Meyer liet volgens de organisatie ‘om begrijpelijke redenen’ verstek gaan. Tja, ik zou ook niet vanuit Kaapstad komen vliegen voor vijfduizend euro. Nomineer hem dan niet, stelletje pannenkoeken!

Het juryrapport meldde niets over Verhoefs specifieke schrijverskwaliteiten of over de onderwerpen die zij in haar thrillers aan de kaak stelt. De jury noemde slechts het aantal verkochte boeken en de inhoud van haar prijzenkast (Gouden Strop, NS Publieksprijs, Diamanten Kogel) als reden om haar de trofee toe te kennen. Conclusie: alleen goed verkopende schrijvers maken kans op de fladderende vleermuis. Wellicht kan het thrillerfestival de status van bestsellerauteur als voorwaarde voor deelname in de reglementen opnemen.

Nog zo’n prijs die niet serieus te nemen is: de Hercule Poirotprijs voor het beste Vlaamse spannende boek. Al jaren geldt de ongeschreven regel dat eerdere winnaars geen kans maken op een tweede trofee. Elk jaar doen er dus zeker twee à drie schrijvers voor spek en bonen mee. Een winnaar met een beetje zelfrespect zou zijn of haar boek niet nogmaals inzenden. Weg met die prijs!

Waarom lukt het toch niet om in het Nederlandse taalgebied een serieuze thrillerprijs in het leven te roepen en in leven te houden? Waarom houden in het buitenland prijzen als de Daggers en Edgar Awards al tientallen jaren stand? Er is maar één antwoord mogelijk: het thrillergenre wordt daar wél serieus genomen.

Hier niet.

Luister en huiver (nieuws, 2019)

Winters luisterverhaal voor nachtbrakers 



Deze zomer deed De Spanningsblog kond van het initiatief Twaalf Minuten. Een project waarin acht thrillerauteurs een spannend verhaal met een winters tintje schrijven die later dit jaar in het VPRO-programma Nooit meer slapen worden voorgelezen. 

Sindsdien werd er niets meer over dit initiatief naar buiten gebracht. De vraag drong zich dan ook op of het al dan niet was afgeblazen. Het gaat er immers soms vreemd aan toe in omroepland...

Maar navraag bij Loes den Hollander leert dat Twaalf Minuten (de tijd die nodig is om zo'n 1600 woorden uit te spreken) toch doorgang vindt. Het is wel een project voor nachtbrakers. Volgens de schrijfster worden komende maand de verhalen voorgelezen. Te beginnen in de nacht van 19 op 20 december tot en met de nacht van 30 op 31 december. Uitzendtijdstip is 01.00 uur...

Loes den Hollander is een van de acht auteurs die in september een verhaal hebben aangeleverd. De andere deelnemende schrijvers zijn: Edward Hendriks, Ilse Ruijters, Nicolet Steemers, Charles den Tex, Carla Vermaat, Jacob Vis en Jeroen Windmeijer.

Twaalf minuten behelst een samenwerking tussen het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs, de VPRO en uitgeverij Ambo|Anthos. Er hadden zich veel auteurs gemeld voor het project, maar er was slechts ruimte voor acht van hen.

Voor degenen die niet zijn geselecteerd is er een schrale troost: er komt een vervolg op de serie korte verhalen. Het nieuwe project heeft inmiddels ook een naam: Luister en huiver, zo heeft GNM-bestuurslid Michael Berg eerder deze week aan de leden weten. De acht korte verhalen zullen overigens niet meer worden uitgezonden door Nooit meer slapen. 'De VPRO zoekt nog naar een ander platform', aldus Berg. Uitgeverij Ambo|Anthos zal opnieuw een luisterboek maken van de nieuwe acht verhalen en betaalt ook de honoraria van 250 euro per verhaal.

Omdat er geen radio-uitzending meer is, is de stringente lengte van 1600 woorden losgelaten. De nieuwe verhalen zijn tussen de 1600 en 2500 woorden. Het thema is vrij – als het maar spannend is en voorgelezen kan worden door één stem. De volgende acht auteurs zijn uitverkoren: René Appel, Patricia Snel, Isa Maron, René van de Meerakker, Rob Bakker, Melissa Skaye, Marcella Kleine en Chris Rippen.

Of er een deel 3 komt van deze korteverhalenreeks, is onbekend.

Buitenaardse materie (nieuws, 2019)

Michael Crichton doet een Ludlummetje



Hoewel al ruim elf jaar niet meer onder ons, verschijnen er nog steeds boeken onder de naam Michael Crichton. De Amerikaanse schrijver, bedenker van Jurassic Park, treedt daarmee in de voetsporen van Ludlum en Tom Clancy die na hun dood nog steeds publiceren. 

De klassieker De Andromeda Crisis krijgt na ruim een halve eeuw een vervolg. Bij Luitingh-Sijthoff verschijnt in februari 2020 De Andromeda Evolutie. Hoewel de naam van Michael Crichton groot staat afgedrukt op de cover, is - het laat zich raden - het schrijfwerk niet van hem afkomstig. De tekstverwerker werd gehanteerd door de nu 41-jarige Daniel H. Wilson, auteur en robotica-ingenieur.

In De Andromeda Evolutie heeft een Braziliaanse onderzoeksdrone een bizarre, buitenaardse materie in het midden van de jungle ontdekt: een microbe die blijkt te groeien, evolueren zelfs.

Het Wildfire-team – samengesteld uit briljante wetenschappers, AI-ingenieurs en astronauten – zal de quarantainezone moeten bereiken, het element dienen te vinden en moeten uitzoeken hoe ze het kunnen stoppen, want deze nieuwe Andromeda-evolutie zal anders al het leven zoals wij het kennen vernietigen…

Met De Andromeda Crisis, de eerste thriller die hij onder eigen naam schreef, brak Michael Crichton in 1969 door. Het werd een bestseller en voor een kwart miljoen dollar verkocht de auteur de filmrechten. Robert Wise maakte er een succesvolle film van.

In deze klassieker keert een onbemande satelliet terug naar de aarde. Twee mannen treffen bij de landingsplaats, een gehucht met 48 inwoners, slechts lijken aan... en ook zij sterven. De satelliet blijkt besmet met een uiterst dodelijk virus.

Michael (John) Crichton (1942-2008). volgde een studie antropologie aan Harvard University en studeerde summa cum laude af. In het collegejaar 1964-1965 was hij als gastdocent verbonden aan het Engelse Cambridge University. Na zijn terugkeer in de Verenigde Staten begon Crichton aan een studie medicijnen. In 1969 voltooide hij zijn opleiding aan Harvard Medical School.

Al tijdens zijn studententijd probeerde hij geld te verdienen met het schrijven van boeken. Zijn pennenvruchten werden onder het pseudoniem John Lange of Jeffrey Hudson gepubliceerd. Het eerste boek dat Crichton onder zijn eigen naam uitbracht, De Andromeda crisis, werd meteen in 1969 een bestseller. Sindsdien is Michael Crichton uitgegroeid tot een van de best verdienende auteurs ter wereld. Volgens het Amerikaanse blad Forbes bedroeg zijn jaarinkomen in 1998 zo'n slordige 65 miljoen dollar.

Crichton, die vijf keer trouwde, overleed 4 november 2008 op 66-jarige leeftijd aan kanker.

Uitzichtloze situatie (nieuws, 2019)

Jacob Vis schrijft thriller over hoofdpijndossier IS-vrouwen 



Misdaadauteur Jacob Vis, die vorige maand onterecht de Gouden Vleermuis niet kreeg toegekend, is een schrijver die met enthousiasme en passie actuele onderwerpen bij de horens vat. Nu heeft hij zijn zinnen gezet op een thriller over de terugkeer van IS-vrouwen naar Nederland. Nog steeds een hoofdpijndossier voor het kabinet, ook al hoeft de regering van de rechter zich niet in te spannen om IS-vrouwen en hun kinderen op te halen uit kampen in Noord-Syrië.

De kroonprins, is de titel van het nieuwe spannende boek van Jacob Vis. Op de website van zijn uitgever Ellessy meldt de schrijver dat de hoofdpersoon een jonge historica is, Julia Wevers genaamd. Zij is verliefd op Ahmed al Rachid, een topmarinier, die naar later blijkt een vooraanstaande IS-strijder is en jarenlang als 'mol' een voorbeeldig leven leidt.

Ahmed is de beoogd opvolger is van de Grote Leider van Islamitische Staat. Daar komt voorlopig niets van, want hij zit een lange gevangenisstraf uit nadat hij 'de moeder aller aanslagen' heeft gepleegd.

Julia legt zich niet neer bij hun uitzichtloze situatie. Ze doet met hulp van de AIVD een promotieonderzoek naar Nederlandse vrouwen die hun geliefden volgden naar het Kalifaat van IS. Ze hoopt met haar onderzoek de regering te bewegen die vrouwen met hun kinderen terug te halen naar Nederland en ze te verlossen uit hun Koerdische concentratiekampen waar ze, verlaten door man en vader, jarenlang gevangen zitten.

En ze hoopt met die repatriëring clementie en vervroegde vrijlating van haar geliefde Ahmed te bewerkstelligen. Dat laatste gebeurt inderdaad, maar om een totaal andere reden dan Julia denkt. Jacob Vis: 'In dit verhaal komt een aantal personages terug uit Don Quichot, mijn voorlaatste boek.'

Michael Berg - Ik zie je (2019)

Als de hersens zijn ingeslagen begint het verhaal echt 



(Door Hans Knegtmans)

Carol Brodie, de hoofdpersoon van Ik zie je, heeft besloten er twee maanden tussenuit te piepen. Dat is, in haar eigen woorden, 'om de accu op te laden en een eind te maken aan jaren somberen'. Dit klinkt als een serieuze kwestie en terecht.

Om me te beperken tot het topje van de ijsberg: na drie succesvolle romans kampt Brodie al vijf jaar met een onvervalste writer's block. Keer op keer moet ze erkennen dat de paar pagina's van gisteren rommel zijn om je diep voor te schamen.

Ook op andere fronten is haar leven geen succes. Haar (gehuwde) vrijer Simon is een middelbare zelfvoldane kwast, en moeder een benepen zeur. Vader was een schat, maar is veel te vroeg aan kanker overleden. De psychotherapeut die ze bezoekt, sleept met wisselend succes het ene medicijn na het andere aan. Brodie lijkt niet voor het geluk geboren te zijn.

De schijterige onzekerheid van de antiheldin is voor de lezer geen pretje.

Het hoeft geen betoog dat zo iemand niet een-twee-drie 'de accu opgeladen' heeft. Vakantie houden is een kunst die ze nauwelijks beheerst, zelfs als de omgeving - de prachtige Mont Ventoux in de Provence - daar uitdrukkelijk toe noodt.

Niet dat ze zich opsluit in haar riante huurvilla, maar haar bezorgdheid speelt haar parten in de sociale omgang. Zo wordt een onbekende leeftijdgenote die ze aanvankelijk slechts kent als een aantrekkelijke jonge vrouw die naakt baantjes trekt in het zwembad, zonder goede reden iemand waarover ze zich zorgen moet maken. 'Wie is de vrouw? Is ze alleen? Wat doet ze voor de kost of hoeft ze niet meer te werken?'

Voor de lezer is die schijterige onzekerheid geen pretje, maar het laat zich raden dat Brodie vooral haar eigen leven verpest. De auteur doet er nog een schepje bovenop door zijn antiheldin met ongeloofwaardige regelmaat naar de rosé en sigaretten te laten grijpen. 'Morgen stop ik.' Zei de vrouw die ons ook heilig beloofde morgen met haar nieuwe roman te beginnen.

Het duurt meer dan honderd pagina's tot het verhaal eindelijk op gang komt. De zwemster, die zich Ilse Graf noemt, slaat een ongenode man met een beeldje de hersens in. Carol kent de werkelijke toedracht, maar praat zichzelf aan dat het incident te wijten was aan 'een ongeluk, zelfverdediging of noodweer'. Niet iedereen deelt haar mening.

Opmerkelijk genoeg stijgt in de resterende hoofdstukken niet alleen de spanning, maar ook de kwaliteit van het verhaal. Dan zien we ook - eindelijk - dat Michael Berg in ieder geval niet zijn vermogen verloren heeft een spannende intrige te bedenken.

Michael Berg - Ik zie je. Uitgeverij The House of Books, 336 pag.

Deze recensie, met toestemming van de auteur overgenomen, verscheen eerder in Het Parool.

Arglistig (column, 2019)

Boodschapjes



(Door Peter de Zwaan)

Het zal de leeftijd zijn dat reacties tegenwoordig vertraagd binnenkomen. Invallen idem dito. ‘Is niet erg', zeggen de mensen die het goed met me voorhebben (die zijn er, geloof dat nou eens), ‘het geeft niet wanneer het komt, áls het maar komt.’ Zoals jezelf vragen stellen over de vraag of een misdaadroman een boodschap moet hebben. Het onderwerp kwam weer eens langs in september en ik reageerde standaard met: ‘Jezus, nee toch’, waarna ik er geen seconde meer over nadacht.

Dat denken kwam pas deze week en ik heb geen idee wat de reden was, waarschijnlijk had het indalen twee maanden geduurd.

Ik dacht: waarom stelt iemand de vraag of een misdaadroman een boodschap moet hebben? Omdat hij/zij denkt dat dat eigenlijk moet?

Dit is het soort vraag waar ik veel last van kan hebben, het soort waar ik vaak te veel tijd aan besteed.

Moet dat, en waarom dan? Ben ik wel eens een boodschap tegengekomen waar ik iets mee opschoot?

Ik heb me een ongeluk zitten piekeren en mijn (voorlopige) conclusie is dat ik een zeer gelukkige hand van boeken selecteren heb, want ik kan me geen enkele boodschap herinneren die mijn leven veranderde of zelfs maar een schokje gaf.

Wel boodschapjes die zo voor de hand liggen dat ze clichés zijn geworden en clichés mag je negeren.

Je moet geen moord plegen, want inspecteur Arglistig krijgt je toch te pakken. Dat is zo’n cliché.

Als je geld jat, doe het dan goed en vertrek naar een ver land waar de inspecteur niet naartoe mag omdat er geen fonds voor grote reizen is.

Als je iemand een schop geeft (slaat, neerschiet) dan heb je een beste kans dat-ie een keer terugschopt (slaat, schiet), zorg dus dat het goed raak is.

Bedenk alle andere clichés zelf en probeer daarna een boek te pakken te krijgen waarin ze niet te veel in je zere oog springen. Die boeken zijn er, maar ze zijn dunner gezaaid dan de cliché-antwoordboeken omdat die nu eenmaal beter worden verkocht.

Waarom beter verkocht, vroeg ik me af toen ik toch bezig was met denken. Ik vermoed dat het komt door de zegeningen van de zelfbevestiging. Veel lezers willen helemaal geen boodschap, in elk geval niet eentje die ze zelf niet hebben bedacht. Ze willen boodschapjes die hun mening bevestigen: een moord mag niet, je vrouw/man/kind slaan evenmin, net als oplichten, stelen, drugs dealen en nog een heleboel meer. ‘Kijk maar', willen ze kunnen zeggen, ‘ik dacht het al, maar nu weet ik het zeker, want de inspecteur is er ook erg tegen.’

Sinterklaas komt eraan en hij wordt gevolgd door de Kerstman. Ik weet wel zeker dat er deze maand minstens 76 boeken op de markt komen met zoveel zelfbevestigingen dat de vullingen uit je kiezen vallen.

Ik hou het liever bij boeken waarvan de schrijver ook vindt: ‘Boodschap? O, jezus, nee toch.’

Deze column is ook te lezen op www.peterdezwaan.nl

Fundamenteel onderdeel (nieuws, 2019)

De heldendaad van Lee Child 



Wat maakt een held een held? De Britse bestsellerauteur Lee Child die een fortuin heeft vergaard met zijn thrillers over held Jack Reacher vraagt het zich af. In een nieuw boek, zijn eerste non-fictietitel, geeft hij antwoorden. 

Het is geen heldenepos dat in februari 2020 bij uitgeverij Luitingh-Sijthoff verschijnt. Slechts zesennegentig pagina's telt De held, het nieuwe boek van Lee Child. Volgens de uitgever een actueel boek, waarin de succesauteur de noodzaak en het doorzettingsvermogen van helden onderzoekt.

Lee Child laat ons - zegt de uitgever - niet alleen zien dat eeuwenoude mythen een fundamenteel onderdeel vormen van wat ons menselijk maakt. Hij verklaart ook dat onze wereld nog steeds door deze mythen wordt beïnvloed en gevormd, 'juist in een tijd waarin we dat meer nodig hebben dan ooit.'

De held geeft een bijzondere inkijk in de geschiedenis van onze (bestaande en fictieve) helden. Van de Griekse tragedies tot Robin Hood en James Bond. Wedden dat Jack Reacher ook een keer genoemd wordt? Al was het alleen maar op de achterflap.

 Lee Child heeft 24 Jack Reacher-thrillers op zijn naam staan. In 2013 kreeg hij voor zijn gehele oeuvre de Diamond Dagger Award en in 2017 ontving hij de International Thriller Award for Lifetime Achievement.

Vuile handen (nieuws, 2019)

Nieuw spannend werk van Esther Verhoef bij oude uitgever  



Na twee thrillers via uitgeverij Prometheus op een groot lezerspubliek te hebben losgelaten, verschijnt een nieuw spannend boek van Esther Verhoef weer bij Ambo|Anthos. Deze uitgeverij die de schrijfster naar grote successen wist te brengen, brengt in februari 2020 haar boek Labyrint uit.

'Dit is Verhoef op haar best', roeptoetert de uitgeverij in haar voorjaarsbrochure, 'circa 400 pagina's vol boeiende karakters en plots.' En de winnares van de NS Publieksprijs, de Gouden Strop, de Gouden Vleermuis en een Gouden Boek trakteert haar fans niet op één verhaal maar dertien verhalen.

In het titelverhaal Labyrint komt hoofdpersoon Hanna in een obscure onderwereld terecht. Een eenzame tuinierster met een sinister geheim speelt de hoofdrol in het verhaal Vuile handen. En in Dodemansrit is de failliet verklaarde ondernemer Aad het lijdend voorwerp.

De andere verhalen dragen de volgende titels: Offline, De perfecte partner, Onvoltooid verleden tijd, Worstcasescenario, Nouveau riche, Na sluitingstijd, De stagiaire, Erken mij, De ontmoeting en De genezing (Een liefdesverhaal). Erken mij verscheen in 2009 als cadeaunovelle van de Maand van het Spannende Boek.

Van Verhoefs boeken zijn inmiddels bijna 2,5 miljoen exemplaren verkocht. Haar werk is in meer dan twintig landen verschenen.

Duurzame thriller (nieuws, 2019)

Jacob Vis krijgt steun van universiteit Wageningen



Een hoogleraar die op de universiteit Wageningen doceert over de palmolieteelt, beveelt het nieuwste boek van thrillerschrijver Jacob Vis van harte aan bij haar studenten. In De Borneodeal verwerkt de oud-bosbouwer namelijk zijn ideeën over 'revolutionaire bosexploitatie en bosontginning'.


Singapore zucht al jaren onder de rook van de bewust aangestoken bosbranden in Kalimantan en Sumatra. De rook mengt zich boven de stad met fijnstof van het verkeer en de industrie en daarmee een maandenlang durende smog veroorzaakt die voor mensen met zwakke longen dodelijk kan zijn en het leven op straat ernstig bemoeilijkt.

Dat was voor misdaadschrijver Jacob Vis de aanleiding om De Borneodeal te schrijven en een oplossing van het probleem te bieden. 'Het is een mengeling van feiten (facts) en fictie, die in de misdaadliteratuur wordt aangeduid als faction', laat de auteur weten. 'Wat ik schrijf is (nog) niet waar, maar het kan werkelijkheid worden.'

In De Borneodeal neemt de regering van Singapore het heft in handen. Ze huurt een enorme oerwoudconcessie op West-Kalimantan en geeft oliepalmplanter Tjibbe Veenstra en bosbouwconsultant Joost Hellweg opdracht methoden te ontwikkelen die de trend moeten zetten voor duurzame bosexploitatie en palmolieteelt.

Vis verwerkte zijn eigen ideeën over dit onderwerp in het boek. 'Ik geef in dit boek een revolutionaire methode van bosexploitatie en bosontginning zonder branden van de kapresten en waarbij vernieling van het regenwoud door het uitslepen van de gevelde stammen tot het verleden behoort. Ik heb die laatste methode in mijn eigen beheersgebied toegepast en daar wordt het nog steeds gebruikt om vel- en sleepschade te minimaliseren.'

Ook zijn ideeën over de palmolieteelt slaan aan. 'Een van mijn 'uitvindingen' is een oogstmachine om het gevaarlijke en zware afzagen van de palmtrossen volledig te mechaniseren. Het belangrijkste is dat mijn planter geen roofbouw pleegt, maar de bodemvruchtbaarheid wil behouden en zo mogelijk verbeteren.'

Dat Indonesië in verschillende van zijn boeken een grote rol speelt, is niet verbazend. 'Mijn familie van moederskant komt ervandaan. Mijn grootvader Dirk Sanders (de hoofdpersoon uit mijn roman Tandem) had een tabaksplantage op Sumatra.'

De Borneodeal is verschenen bij uitgeverij Ellessy.

Gouden Bergje (column, 2019)

Dood paard



(Door Peter de Zwaan)


De landelijke ochtendkrant die ik in de bus krijg, maakte duidelijk waar wij, schrijvers van misdaadromans, staan ten opzichte van schrijvers van romans die er wel toe doen. Zei ik ‘staan?’ Ik bedoel natuurlijk liggen, op de bodem van een put terwijl ver boven ons de literatuur kraait.

Een volle pagina was uitgetrokken voor de BookSpot Literatuurprijs. Hoeveel ruimte er door de krant tegenaan werd gegooid toen de Gouden Strop werd uitgereikt weet ik niet precies meer, maar het was een stukje waarin net de naam van de winnaar voorkwam. Wie er nog meer waren genomineerd bleef duister.

Twee prijzen had BookSpot liggen en ze bedroegen allebei 50.000 euro. Logisch dat er niet in een hoekje nog 25.000 ligt voor iemand die een knap misdaadboek schrijft.

In het verhaal over de prijzen werden winnaars en genomineerden genoemd en mocht de voorzitter van de jury op de foto, samen met grote plakkaten waarop de naam van de gulle gever stond.

Er zijn uitgeverijen die zorgvuldig bijhouden hoe vaak een boektitel en de naam van een schrijver worden genoemd. Het aantal keren wordt uitgedrukt in geld. De auteurs krijgen na verloop van tijd staatjes onder ogen waarin staat hoeveel euro’s zijn uitgespaard door de gratis reclame. Wat de BookSpotwinnaars betreft, zal het gaan om zeer forse bedragen.

Bij BookSpot zullen ze op de dag na de prijsuitreiking veel hebben gelachen.

‘Het gaat goed, jongens, een heel stuk beter dan toen we die aardige, goedwillende mensen van de Gouden Strop een Gouden Bergje beloofden. Blij dat we van ze af zijn, want wat leverde het nou nog op aan naamsbekendheid en gratis reclame?’

Vrijwel niet, wat dat betreft, begrijp ik de BookSpotters heel goed. Ze herkennen een dood paard als ze er twee jaar aan hebben sleuren.

Wij, misdaadauteurs, denken dat er in dat paard nog een sprankje leven zit. Niet alle auteurs, maar een aantal.

Jacob Vis is er een van en hij kwam met het idee dat losjes is gebaseerd op de Franse Prix Goncourt. De winnaar krijgt 10 euro, maar omdat wij, Nederlanders, zuinig zijn, maakt Vis daar 1 euro van. Er komt wel iets bij, namelijk de garantie dat er 10.000 exemplaren van het boek worden gedrukt en verspreid door een instantie die enige invloed bij boekhandels heeft. Leg de boeken naast de kassa, geef de boekhandelaar een flinke korting, en zie wat er gebeurt.

Het is een mooi plan en ik zie niet wat er anders opzit behalve dan ophouden en nooit meer over de Strop praten. De vraag is, vertelde Vis me, dat er collega’s zijn die denken dat zelfs die 10.000 exemplaren niet worden verkocht.

Twintig jaar geleden kreeg je geld voor een Gouden Strop en verkocht je zeker 20.000 boeken. Nu wordt al getwijfeld aan 10.000. Als die niet aan de man worden gebracht dan kunnen we beter stoppen. Met de Gouden Strop en met schrijven, laat iedereen dan maar lekker boeken uit Zweden kopen. Die gaan er even vlot in als de dagelijkse liter sterke drank waar de hoofdpersonen behoefte aan hebben.

Intense verhouding (nieuws, 2019)

Prikkelende brieven van Ian Fleming onder de hamer



Een forse en prikkelende briefwisseling tussen Ian Fleming, de geestelijk vader van James Bond, en zijn vrouw Ann komt binnenkort bij veilinghuis Sotheby's onder de hamer. De correspondentie schijnt een licht op de verwarrende relatie tussen de twee, van hun intense en geheime affaire tot het bittere eind van hun huwelijk.

Sotheby’s veilt meer dan 160 brieven die in een periode van zo'n twintig jaar zijn verstuurd. Gabriel Heaton, de specialist in boeken en manuscripten van het veilinghuis, verklaarde tegenover The Guardian dat de brieven 'op ongeëvenaarde wijze laten zien hoe het leven van de schrijver verandert wanneer zijn boeken een succes worden'. De brieven bieden ook een blik op de opkomst van het fenomeen Bond. Volgens Heaton was het geen toeval dat Ian Fleming zijn eerste Bond-thriller Casino Royale schreef in het jaar dat hij trouwde.

'Het boek was zowel een uitlaatklep voor zijn libido als zijn verbeelding. Bovendien moet Casino Royale worden gezien als een poging om geld te verwerven voor een vrouw die al veel weelde had gekend.'

Ann Charteris kwam uit een aristocratische familie en trouwde rijke mannen. Haar eerste echtgenoot was Baron Shane O'Neill. Nadat hij was gesneuveld in 1944 sloeg ze de krantenmagnaat Esmond Harmsworth aan de haak.

Gedurende die twee huwelijken waren Charteris en Fleming minnaars. Hun intense verhouding had sadomasochistische trekjes. 'Ik verlang naar je, zelfs als je me slaat. Ik hou ervan dat je me pijn doet en nadien kust', schreef Ann ooit aan Ian. Fleming had ondertussen talrijke affaires met andere vrouwen. Toen hij eindelijk met Ann trouwde in 1952, kwam daar geen einde aan.

De brieven bestaan uit meer dan vijfhonderd getypte en handgeschreven vellen. Zeker drie brieven zijn geschreven op de laatste pagina's die zijn gescheurd uit een boek. De correspondentie wordt tussen 3 en 10 december aangeboden in de online veiling van Sotheby's. Het veilinghuis verwacht een opbrengst van tussen de 230.000 en 350.000 euro.

Bron: The Guardian

Opvallend relevant (nieuws, 2019)

Ian Rankin brengt oude spionageroman opnieuw uit 



Hij wilde er niets meer mee te maken hebben. De spionagethriller Westwind die hij een kleine dertig jaar geleden publiceerde, vond hij zo slecht dat hij er niet meer aan herinnerd wilde worden. Maar nu blaast de Schotse bestsellerauteur Ian Rankin het boek nieuw leven in nadat een fan hem had verteld dat hij enorm van het boek genoten had.

Cover van de originele Westwind

Nadat hij de eerste versie van het manuscript had voltooid, werd Ian Rankin geadviseerd het zo ingrijpend te wijzigen, dat hij 'het geloof in zijn mogelijkheden verloor'. Hij twijfelde of er wel een toekomst voor hem als schrijver was weggelegd. Van Westwind zijn slechts duizend exemplaren verkocht na de eerste publicatie in 1990.

Rankin heeft de tekst opnieuw bekeken en vernieuwd. De thriller speelt zich af tegen - hoe actueel nu - toenemende spanningen tussen Groot-Brittannië, Europa en de Verenigde Staten. Uitgeverij Orion brengt Westwind op 14 november uit. Het boek is voorzien van een nieuwe introductie door de schrijver, die toegaf dat hij nauwelijks nog herinneringen had aan de thriller, die drie jaar na de eerste inspecteur Rebus-thriller, Knots and Crosses, op de markt kwam.

Volgens uitgeverij Orion is de thriller over spionnen, satellieten en een wereldwijde samenzwering 'opvallend relevant gezien het huidige politieke klimaat'. De schrijver heeft 'verschillende aspecten' van zijn originele manuscript aangepast.

De nieuwe synopsis van Westwind meldt dat de Amerikanen in een streven naar isolationisme hun troepen uit Europa terugtrekkern. Groot-Brittannië bevindt zich in een spagaat wat betreft loyaliteit naar de VS en het Europese vasteland. Dan stort in Amerika een spaceshuttle neer tijdens de landing, slechts één bemanningslid overleeft de crash: de Brit Mike Dreyfuss, die vervolgens wordt belasterd door de Amerikaanse pers en betogers.

In Engeland merkt Martin Hepton, een 'ground control'-technicus, op dat het contact verloren gaat met de meest geavanceerde spionagesatelliet die in Europa is gemaakt. Heptons collega die verdachte zaken vermoedt, meldt zich vervolgens ziek en komt niet meer terug. Maar er staat nog veel meer op het spel dan men kon voorspellen.

Eerder liet Rankin via Twitter weten dat toen hij Westwind herlas hij dacht dat het boek door iemand anders was geschreven. 'Ik kon me er haast niets meer van herinneren.' Tot zijn vreugde constateerde hij dat de karakters tot leven kwamen, de verhaallijn vaart had, de schurken eng waren en de helden geloofwaardig.

Bron: The Scotsman, The Guardian

Gesignaleerd 476 (nieuws, 2019)

James Patterson - 48 uur



Bij uitgeverij Cargo is deze week de nieuwste thriller van thrillertycoon James Patterson verschenen. Het boek draagt de weinig originele titel 48 uur, maar belooft de lezers wel 'een onmogelijke missie, een dodelijk ultimatum en een gevecht tegen de tijd'. 

Als Amerikaans inlichtingenofficier heeft Amy Cornwall al het nodige meegemaakt. Maar wat ze op een dag aantreft bij thuiskomst doet zelfs haar verstijven. Het huis is leeg, geen stemmen van dochter of man, geen geuren van een wachtende maaltijd.

Slechts een onbekende telefoon op de eettafel, via welke ze een vreselijk ultimatum doorkrijgt.

Binnen 48 uur moet ze een naamloze gevangene vinden en bevrijden. Lukt dit haar niet, dan zal haar gezin het niet overleven.

James Patterson (1947) is de succesvolste hedendaagse thrillerauteur ter wereld. Van zijn boeken zijn meer dan 240 miljoen exemplaren verkocht. Hij schreef de zeer succesvolle thrillerreeksen: Alex Cross en The Women’s Murder Club. Patterson woont en werkt in Florida.

Wie goed de cover van 48 uur bestudeert, leest in de kleine lettertjes onderaan dat Patterson het boek samen heeft geschreven met Brendan Dubois. Om precies te zijn: Patterson bedenkt het verhaal, Dubois schrijft het. De laatste is overigens geen nieuweling in het thrillergenre: hij heeft 28 spannende boeken op zijn naam staan.

Nieuw leven (nieuws, 2019)

Eva Burgers schrijft nu ook voor 'grote mensen'

Ze heeft succes als jeugdboekenschrijfster, maar nu gaat Eva Burgers haar tekstverwerker ook geselen om boeken voor volwassenen te produceren. Op 15 november verschijnt bij Gloude Publishing de eerste thriller 'voor grote mensen' van de oud-rechercheur. Het boek Stil, het eerste van een nieuwe serie, raakt aan de actualiteit met een verhaal over discriminatie, moslimhaat, seksuele intimidatie en ander grensoverschrijdend gedrag binnen de politie-organisatie.  

Volgens uitgeefster Wanda Gloude put Eva Burgers rijkelijk uit haar eigen ervaring als rechercheur. 'Met deze eigentijdse misdaadserie voor volwassenen blaast ze het politiegenre nieuw leven in.'

Rechercheur Robin Escher speelt in Stil en volgende thrillers de hoofdrol. Als zijn op haar werk bij de Amsterdamse politie in vertrouwen vertelt dat ze de sfeer op de afdeling soms als seksistisch ervaart, wordt haar dat niet in dank afgenomen. De rapen zijn gaar.

Als ze kort daarna ook nog het vermoeden heeft dat haar chef gevoelige informatie lekt aan criminelen, gaat ze op onderzoek uit.

Pas als Robin ontdekt dat haar verslagen op onverklaarbare wijze beginnen zoek te raken, beseft ze dat ze op haar tellen moet gaan passen. Ze zoekt steun bij haar maatje Storm, maar als ze ook hem niet meer helemaal kan peilen, neemt ze een drastische beslissing.

Eva Burgers (1969) werkte jarenlang als rechercheur op de afdeling zware criminaliteit en is bekend als jeugdschrijfster. Ook bedenkt en schrijft ze tv-programma’s zoals Kroongetuige. Naast de recent verschenen jeugdthriller Wanhoop schreef Burgers eerder Stille getuige, Flashback, Sneeuwstorm, Fataal, Complot en de Kaya Crimereeks. 

Inzet en vertrouwen (nieuws, 2019)

Esther Verhoef opnieuw met de mond vol tanden 



Ruim een week geleden stamelde Esther Verhoef een dankwoord in het Stadstheater in Zoetermeer toen ze de Gouden Vleermuis voor haar oeuvre in handen kreeg. 'Een enorme eer', kwam er nog net uit. Vandaag stond ze opnieuw met de mond vol tanden. 

In het programma Koffietijd ontving de Brabantse schrijfster een oorkonde vanwege de verkoop van 200.000 exemplaren van de thriller Lieve mama. Dat geeft je volgens de Stichting CPNB recht op een Gouden Boek. Esther Verhoef reageerde compleet overdonderd. 'Ik kan me geen grotere eer voorstellen.'

Lieve mama verscheen in 2017 bij uitgeverij Prometheus. ‘Dat maar liefst 200.000 Lieve mama’s hun weg hebben gevonden naar de lezers, en nog veel meer mensen mijn boek hebben gelezen en ervan hebben genoten, ik kan me geen grotere eer voorstellen!', aldus Verhoef. 'Ik wil iedereen die aan Lieve mama meegewerkt heeft, mensen van de uitgeverij en de boekhandelaren van harte bedanken voor hun inzet en vertrouwen. En met de gelijknamige serie waarvoor binnenkort de opnames starten en mooie, goed ontvangen vertalingen in Amerika, Engeland, Duitsland en binnenkort ook Zuid-Afrika, hoop ik dat Lieve mama nog een heel lang leven mag hebben. ’

Esther Verhoef (1968) is een van de meest succesvolle schrijvers van Nederland. Van haar thrillers en romans zijn circa 2,4 miljoen exemplaren verkocht. Verhoefs werk is in tal van landen verschenen, waaronder in de Verenigde Staten, Duitsland en Korea, en is meerdere malen genomineerd en bekroond. Ze won onder meer de NS Publieksprijs, De Gouden Strop en vorige week dus de Gouden Vleermuis.

In Lieve mama is verpleegkundige Helen getrouwd met Werner, een succesvol horecaondernemer. Samen hebben ze drie kinderen van dertien, vijftien en zeventien. De achttienjarige Ralf woont nog bij zijn ouders. Zijn leven draait om zijn auto, zijn vrienden en geld verdienen. Hij laat zich meesleuren in een crimineel plan: een overval op de woning van Helen en Werner. Een horrorscenario ontvouwt zich op de bewuste avond. Maar daarmee is de nachtmerrie voor Helen nog maar pas begonnen. 

Sinds 2012 worden, analoog aan het gebruik in de platenindustrie, Gouden, Platina en Diamanten Boeken uitgereikt. Oorkondes worden uitgereikt aan boeken waarvan meer dan respectievelijk 200.000, 350.000 en 500.000 exemplaren zijn verkocht.

Nieuwe vorm (nieuws, 2019)

Lars Kepler herschrijft eersteling 



Tien jaar geleden verscheen Hypnose, het debuut van het Zweedse thrillerechtpaar Lars Kepler. Uitgeverij Cargo viert dat met een volledig herziene uitgave, The Black Edition, die in februari 2020 in de winkel zal liggen.

Hypnose was een instant succes. Het boek van het duo Alexandra en Alexander Ahndoril, zoals Lars Kepler in het echt heet, stond na verschijnen meer dan 75 weken in de Bestseller 60. Van de thriller zijn in Nederland meer dan 200.000 exemplaren verkocht.

Nu heeft Kepler het debuut herschreven, meldt de uitgeverij. 'Alle kennis en ervaring die ze in hun latere schrijversleven hebben opgedaan, zijn gebruikt om ook Hypnose in een nieuwe vorm te gieten.' Het 560 pagina's tellende boek gaat 17,50 euro kosten.

In Hypnose speelt de Finse politie-inspecteur Joona Linna de hoofdrol. De speurder keert ook in de latere thrillers van Kepler terug.

In het boek draait het om Erik Maria Bark, een arts die gespecialiseerd is in de behandeling van acute traumapatiënten. Hij hypnotiseert een vijftienjarige, zwaargewonde jongen die in een huis is gevonden waar zijn zusje en moeder zijn afgeslacht, om te weten te komen wat er is gebeurd. Bark, met een verleden als hypnotiseur, breekt zo zijn belofte nooit meer iemand te hypnotiseren. Dat wordt hem, door verschillende personen, niet in dank afgenomen.

De recensent van Het Parool noemde Hypnose destijds 'wat onevenwichtig'. Een andere criticus sprak van breedsprakigheid en een wirwar van verhaallijnen. Het boek is in 34 vertalingen in 38 landen verschenen.

Rode kaart (nieuws, 2019)

Stan Lauryssens legt pen neer na beschuldiging van plagiaat 



De Vlaamse auteur Stan Lauryssens heeft aangekondigd dat hij stopt met schrijven. Aanleiding is de beschuldiging van plagiaat die hij aan zijn broek heeft hangen. Literatuurhistoricus Manu van der Aa stelt dat Lauryssens in zijn boek Mijn herinneringen aan Jef Geeraerts leentjebuur heeft gespeeld uit andere boeken zonder bronvermelding. Lauryssens gaf zijn fout toe en meldde meteen de pen neer te leggen. 

Stan Lauryssens publiceerde in 2002 zijn eerste thriller Zwarte sneeuw en werd daarmee direct bekroond met de Hercule Poirotprijs. Daarna volgde een tiental spannende romans.

In zijn nieuwste boek beschrijft hij zijn relatie met zijn beroemde, in 2015 overleden collega-auteur Jef Geeraerts. Volgens literatuurhistoricus Van der Aa heeft Lauryssens vooral zwaar geleund op passages uit Geeraerts' eigen autobiografische romans. 'Heel wat, zo niet de meeste van de ‘herinneringen’ die Lauryssens over Jef Geeraerts opdist, zijn aantoonbaar herinneringen van anderen', stelt Van der Aa.

Aan de website Doorbraak laat Lauryssens het volgende weten: 'Manu Van der Aa heeft gelijk. De boeken die hij vernoemt, ik heb ze gelezen. De auteurs naar wie hij verwijst, ik nam hun geschriften tot mij. Mijn boek over Jef Geeraerts is non-fictie en bij non-fictie hoort een bronnenregister. Zulk register ontbreekt, wat een professionele fout is waarvoor ik een rode kaart verdien.' Vervolgens kondigde Lauryssens aan: 'Genoeg gepraat, genoeg geschreven, ik leg mijn pen neer en zwijg.'

Bron: Het Laatste Nieuws

Gesignaleerd 475 (nieuws, 2019)

Wendy Walker - Nachtschaduw



Bij uitgeverij De Fontein verschijnt op 5 november de thriller Nachtschaduw van Wendy Walker. Haar Nederlandse uitgever noemt haar hét grote thrillertalent van de Verenigde Staten en voegt eraan toe: 'Nachtschaduw is duivels slim in opbouw, nagelbijtend spannend, actueel en urgent.'

Rosie en Laura, twee zussen die van elkaar verschillen als dag en nacht. De een heeft het perfecte gezinsleven, de ander probeert uit alle macht los te komen van een getroebleerd verleden en bezoekt regelmatig haar psychiater.

Wanneer Laura niet terugkeert van een blind date, is Rosie gealarmeerd. Wanneer zij op zoek gaat naar haar zus, stuit zij op een reeks geheimen uit Laura’s verleden die nu aan de oppervlakte komen en die het ergste doen vrezen.

Als er een vrouw is die kan multitasken dan is het Wendy Walker wel. Ze is een voormalig familierechtadvocaat. Ze begon met schrijven terwijl ze daarnaast de opvoeding van haar drie zoons op zich nam. Ze schreef twee romans die door uitgeverij St. Martin's Press op de markt werden gebracht. Haar debuutthriller All is not forgotten verscheen in 2016, twee jaar later gevolgd door Emma in the night. In mei van dit jaar kwam The night before (Nachtschaduw) uit.

Voordat ze als advocaat aan de slag ging was ze financieel analist bij Goldman, Sachs & Co. Ze schrijft nu aan haar vierde thriller.