Puntjes op klinkers (column, 2019)

Stickers 



(Door Peter de Zwaan)

‘Ik zou niet weten hoe ik al de Bol.com- en Amazon-bestellers terug moet krijgen in mijn winkel', zei een boekhandelaar nadat ik had vastgesteld dat hij het boek dat ik wilde kopen niet op een plank had staan.
Nou, bijvoorbeeld door het boek dat ik cadeau wil geven op een plank te hebben.

Er is meer.

Door af te zien van die ellendige actie- en prijsstickers.

Het boek dat hij niet had, kon worden geleverd door Bol. Snel, daar niet van, maar wel voorzien van twee grote rode ronde stickers die op de voorkant waren geplakt met lijm die je alleen kunt verwijderen als je in een bouwmarkt het sterkste spul hebt gehaald dat in voorraad is. En die rommel blijft ook nog minstens drie dagen stinken.

Op de eerste sticker stond: Meer dan 1 miljoen exemplaren van deze reeks verkocht in Zweden.

Ik heb het niet zo op misdaadromans uit het land van puntjes op klinkers en dronkenschap, sinds ik heb vastgesteld dat veel schrijvers daar zo’n tik hebben gekregen van Sjöwall en Wahlöö dat ze niet los kunnen komen van een hoofdpersoon die zich dagelijks vol laat lopen, gescheiden is en aan het einde van elk derde hoofdstuk op zijn donder krijgt van zijn dochter.

Maar, eerlijk is eerlijk, de tekst op de sticker maakte me nieuwsgierig. Een miljoen exemplaren van een reeks? Welke reeks dan wel? De Bäckström-serie van Leif GW Persson. Van het boek dat ik in handen had, waren er in Zweden 300.000 verkocht. Als dat klopt - en sinds ik uitgever ben, neig ik ertoe om te beweren dat uitgevers niet liegen - dan moet het iets zeggen over de vrees van de Zweden voor de lange winternachten. Het kan ook te maken hebben met hun geestesgesteldheid: ‘Je kunt het best naar een psychiater gaan, maar er is een wachttijd van veertien weken, probeer het dus eerst met een Bäckström-boek.’

Denken is vaak een manier om niet te hoeven handelen, maar na een tijdje besloot ik de stickers te verwijderen, het was een cadeautje en dat wilde ik stickervrij. De eerste sticker ging hoopgevend snel, de tweede weigerde. ‘Nu € 5,95’ stond er op. Je geeft geen cadeau van 480 bladzijden als voorop een ramsjpartijprijs prijkt, dat staat goedkoop en het is in strijd met de goede sier die je wilt maken met een te dik boek.

Toen de sticker was verdwenen kon ik duidelijk zien waar hij had gezeten, want er was iets van de kleur meeverdwenen. Dat staat armoeiig. ‘O, het is een afleggertje, dat zie ik meteen, nou je hebt wel iets voor me over.’

Zo’n boek geef je niet cadeau, dat lees je zelf of breng je naar de Kringloop.

Meteen na het bezoek aan de Kringloop ging ik terug naar de boekwinkel: ‘Bestel die Bäckström toch maar, maar ik wil ’m zonder sticker, kan me niet schelen hoe je het regelt.’

Het kwam voor elkaar en ik dacht: de boekwinkels moeten beslist blijven.