Boegbeeld (nieuws, 2019)

Jacob Vis: Gouden Strop kan ook zonder sponsor 



Of de Gouden Strop nog een lang leven beschoren is, valt te betwijfelen. Misdaadauteurs vinden het geen bezwaar als de naam van de prijs komt te vervallen. Thrillerschrijver Jacob Vis wil daarentegen af van een geldschieter en zelf het heft in handen nemen.

Er is afgelopen weekend tijdens de jaarvergadering van het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs lang gesproken over de toekomst van de Gouden Strop, nog steeds de belangrijkste thrillerprijs van de lage landen. Het voortbestaan van de prijs is onzeker, nadat sponsor BookSpot eerder dit jaar plotseling aankondigde zich terug te trekken.

Over BookSpot waren de aanwezige leden snel klaar. Er valt juridisch niets tegen de online boekwinkel te ondernemen. In het contract stond dat het mocht ophouden wanneer het wilde en dat gebeurde dan ook. BookSpot is ook gestopt met de financiering van de literaire en non-fictie prijzen.

Wat de leden betreft mag de naam Gouden Strop geofferd worden, zolang de prijs maar blijft bestaan. Alles is beter dan geen prijs. Verder werden alternatieven aangedragen die door het bestuur 'worden bekeken'.

Een van die alternatieven komt uit de koker van thrillerschrijver Jacob Vis. Het is een prijs in de geest van de Franse Prix Goncourt: geef de winnaar een cheque met daarop één euro of een tientje, maar garandeer dat een behoorlijk aantal exemplaren van het winnende boek in de winkel ligt.  

Knauw
'De Gouden Strop is het boegbeeld van de Nederlandstalige misdaadliteratuur en gebaat bij een onomstreden imago', zegt Vis. 'Dat imago krijgt steeds een knauw als de sponsor, die met veel enthousiasme is binnengehaald, na twee of drie jaar weer afhaakt. Op zich is dat heel begrijpelijk. Een sponsor wil rendement, zeker als hij commerciële belangen heeft.'

Maar bij de Gouden Strop gaat dat in de praktijk niet. De winnaar krijgt 10.000 euro en - als het meezit - in piepkleine kadertjes een vermelding in de krant en daar blijft het bij. De sponsor ziet niets terug van zijn investering. In de auteursrechtenorganisatie Lira is voor de editie van 2020 een nieuwe sponsor gevonden. De stichting heeft geen commerciële belangen en streeft geen naamsbekendheid na. Vis: 'Niettemin zal ook de Lira-directie met lede ogen die tien mille elk jaar zien verdwijnen in een anoniem niemandsland. De kans is niet denkbeeldig dat sommige bestuursleden zich hardop afvragen of die sponsoring wijsheid is en of we het geld niet beter kunnen besteden.'

Eenmalige investering
Vis, auteur van thrillers als De scheepsbouwer, Brains en Wetland, vindt dat er niet meer gezocht moet worden naar sponsors. De misdaadauteurs moeten het heft zelf in hand nemen.

'Ik stel voor de bal neer te leggen bij de hele keten: auteur – uitgever – boekhandelaar – lezer. De winnaar van de GS krijgt 1 euro en een oorkonde plus een extra oplage van 10.000 exemplaren van het winnende boek dat, na een gerichte campagne in een van de talkshows op primetime, daags na de uitreiking in de boekhandel ligt. Lira schiet de kosten van het drukken en distribueren voor. De auteur en uitgever krijgen elk 10 procent (op die hele oplage toch al gauw ruim 18.000 euro), de boekhandel krijgt 50 procent en de resterende 30 procent gaat terug naar de Lira die daarmee de kosten voor het volgend jaar ruimschoots kan dekken. Zo kan de prijs met een eenmalige investering zichzelf tot in lengte van jaren overeind houden.'

Criticasters
Vis stelt dat hij de criticasters al hoort roepen over het zwakke punt: de tv-campagne. 'Hoe krijgen we Matthijs van Nieuwkerk, Eva Jinek, Jeroen Pauw en Beau van Erven Dorens zo ver dat ze de winnaar/winnares in hun show uitnodigen en een wervend verhaal houden over het winnende boek? Mensen die verstand van het wereldje hebben riepen: dat lukt je nooit! En wat doen we als het merendeel van die 10.000 exemplaren in de ramsj verdwijnt?' De schrijver wil zijn plan in ieder geval bespreken met een aantal mensen uit de branche. 'Als blijkt dat mijn criticasters gelijk hebben dan houdt het op, maar voorlopig wil ik me er nog niet bij neerleggen.'