De spanning erin houden
The moment I decided to leave him, the moment I thought enough, we were thirty-five thousand feet above the ocean, hurtling forward but giving the illusion of stillness and tranquility.
Dit is de eerste zin uit The wife van de Amerikaanse schrijver Meg Wolitzer (nog niet vertaald in het Nederlands), onlangs verfilmd met de fantastische Glenn Close in de hoofdrol. De ‘ik’ in deze zin is Joan Castleman, echtgenote van de beroemde auteur Joe Castleman, en ze zijn per vliegtuig onderweg naar Helsinki, waar Joe de ‘Helsinki prize’ zal krijgen voor zijn hele oeuvre. Die prijs is te beschouwen als het kleine broertje van de Nobelprijs voor literatuur en voor Joe is het een enorme eer dat die prijs hem is toegekend.*)
De eerste zin roept uiteraard spanning op. Wanneer zal Joan tegen Joe zeggen dat ze een eind aan hun huwelijk wil maken, hoe zal hij reageren, gooit ze de plechtige prijsuitreiking in het honderd?
Het boek beschrijft verder de vliegreis, de aankomst in Helsinki, het verblijf in het hotel, enz. Maar de meeste ruimte wordt ingenomen door vakkundig ingelaste flashbacks van Joan over haar eerste ontmoeting met Joe, het begin van hun affaire, hun huwelijk, hun kinderen, Joe’s vreemdgaan en uiteraard zijn carrière. (Nu moet ik hier schrijven: Spoiler alert, maar ook voor degenen die het boek nog willen lezen, blijft er heel veel over om van te genieten.)
Hoe zit het dan met wat er in de eerste zin van het boek wordt gemeld, vraagt de lezer zich af. Pas op pagina 79 in de uitgave van Vintage Books uit 2012 staat: I hadn’t known for certain, before I’d gotten on the airplane in New York, that I would leave him. ‘Aha,’ denkt de lezer, ‘het gaat dus gebeuren.’ Maar zo ver is het nog lang niet, de spanning blijft aanhouden.
Er volgen nog vele pagina’s met wederwaardigheden in Helsinki en flashbacks van het leven van Joe en Joan voordat op pagina 188 de eventuele echtscheiding weer ter sprake komt. Dan zit Joan alleen in een taxi, dronken. Ze denkt een stem te horen, die haar vraagt: Are you really going to leave him? Ja, is het antwoord van Joan, dat ga ik doen.
Drie pagina’s verder, ’s ochtends om 5 uur als Joe – ook dronken – de hotelkamer binnen komt stommelen en Joan wakker heeft gemaakt, zegt ze het eindelijk: When we get back to New York, I want a separation. I’ve thought it all through.
Hè, hè, denk je dan, eindelijk is de kogel door de kerk, de spanningsboog heeft zijn werk gedaan. Maar dan volgen er nog bijna dertig pagina’s met een zeer verrassend slot, waarvan je achteraf moet zeggen: ja, dat zit erin, dat heeft Wolitzer knap voorbereid, misschien heb ik me zo op die aangekondigde echtscheiding gericht, dat ik dát punt uit het oog ben verloren.
Wat dat punt is? Nee, dat zeg ik niet. Eén spoiler (‘verpester’) is meer dan genoeg. Wel is het goed om te benadrukken dat The wife impliciet een mooie schrijfles over spanning en verrassingen bevat, maar ook dat het geweldig goed en vaak bijzonder geestig is geschreven.
*) In de film krijgt Joe Castleman de Nobel Prijs. In films zijn verhaalelementen nu eenmaal vaak sterker aangezet dan in boeken.
++++++++++++
René Appel (Hoogkarspel, 1945) behoort al meer dan 25 jaar bij de top van de Nederlandse thrillerauteurs. Hij won de Gouden Strop twee keer – met De derde persoon en Zinloos geweld en werd meermalen voor deze prijs genomineerd. In totaal heeft René Appel volgens zijn uitgeverij Ambo|Anthos bijna een kwart miljoen exemplaren van zijn boeken verkocht in Nederland.
Appel is cum laude gepromoveerd op Nederlands als tweede taal en heeft ook verschillende wetenschappelijke publicaties op zijn naam staan. Van 1994 tot 2003 was hij bijzonder hoogleraar Verwerving en didactiek van het Nederlands als tweede taal.
Sinds 2003 is hij (bijna) fulltime schrijver. Daarnaast was hij voorzitter van de Vereniging van Letterkundigen (van 2004 tot 2008), de beroepsvereniging van schrijvers en vertalers in Nederland. Ook was hij 2010 tot 2014 voorzitter van PEN Nederland, de Nederlandse afdeling van de internationale schrijversorganisatie PEN.
In 2018 liet hij weten 'uitgekeken' te zijn op het thrillergenre. Of hij ooit nog een misdaadroman schrijft, houdt hij in het midden. Op zijn jongste boek, Dansen in het donker, staat het stempel 'roman'.
Appel zei tegen De Spanningsblog dat hij het niveau van de thriller, of die nou uit Nederland of van over de grens komt, niet minder vindt worden. 'Het is eerder zo dat ik een beetje uitgekeken ben op het genre. Af en toe verrast een boek me nog, zoals bijvoorbeeld enkele jaren terug Het meisje in de trein van Paula Hawkins.' De schrijver zei vooral klaar te zijn met 'al die perverse moordpartijen, die seriemoordenaars, de cliché-politiemensen (aan de drank en/of gescheiden; ruzie met hun meerderen; al of niet corrupt, enz.). En inderdaad, de 'trucjes' (om spanning te creëren, om de lezer op het verkeerde been te zetten) herken ik meestal al snel.'
De eerste zin roept uiteraard spanning op. Wanneer zal Joan tegen Joe zeggen dat ze een eind aan hun huwelijk wil maken, hoe zal hij reageren, gooit ze de plechtige prijsuitreiking in het honderd?
Het boek beschrijft verder de vliegreis, de aankomst in Helsinki, het verblijf in het hotel, enz. Maar de meeste ruimte wordt ingenomen door vakkundig ingelaste flashbacks van Joan over haar eerste ontmoeting met Joe, het begin van hun affaire, hun huwelijk, hun kinderen, Joe’s vreemdgaan en uiteraard zijn carrière. (Nu moet ik hier schrijven: Spoiler alert, maar ook voor degenen die het boek nog willen lezen, blijft er heel veel over om van te genieten.)
Hoe zit het dan met wat er in de eerste zin van het boek wordt gemeld, vraagt de lezer zich af. Pas op pagina 79 in de uitgave van Vintage Books uit 2012 staat: I hadn’t known for certain, before I’d gotten on the airplane in New York, that I would leave him. ‘Aha,’ denkt de lezer, ‘het gaat dus gebeuren.’ Maar zo ver is het nog lang niet, de spanning blijft aanhouden.
Er volgen nog vele pagina’s met wederwaardigheden in Helsinki en flashbacks van het leven van Joe en Joan voordat op pagina 188 de eventuele echtscheiding weer ter sprake komt. Dan zit Joan alleen in een taxi, dronken. Ze denkt een stem te horen, die haar vraagt: Are you really going to leave him? Ja, is het antwoord van Joan, dat ga ik doen.
Drie pagina’s verder, ’s ochtends om 5 uur als Joe – ook dronken – de hotelkamer binnen komt stommelen en Joan wakker heeft gemaakt, zegt ze het eindelijk: When we get back to New York, I want a separation. I’ve thought it all through.
Hè, hè, denk je dan, eindelijk is de kogel door de kerk, de spanningsboog heeft zijn werk gedaan. Maar dan volgen er nog bijna dertig pagina’s met een zeer verrassend slot, waarvan je achteraf moet zeggen: ja, dat zit erin, dat heeft Wolitzer knap voorbereid, misschien heb ik me zo op die aangekondigde echtscheiding gericht, dat ik dát punt uit het oog ben verloren.
Wat dat punt is? Nee, dat zeg ik niet. Eén spoiler (‘verpester’) is meer dan genoeg. Wel is het goed om te benadrukken dat The wife impliciet een mooie schrijfles over spanning en verrassingen bevat, maar ook dat het geweldig goed en vaak bijzonder geestig is geschreven.
*) In de film krijgt Joe Castleman de Nobel Prijs. In films zijn verhaalelementen nu eenmaal vaak sterker aangezet dan in boeken.
++++++++++++
Appel is cum laude gepromoveerd op Nederlands als tweede taal en heeft ook verschillende wetenschappelijke publicaties op zijn naam staan. Van 1994 tot 2003 was hij bijzonder hoogleraar Verwerving en didactiek van het Nederlands als tweede taal.
Sinds 2003 is hij (bijna) fulltime schrijver. Daarnaast was hij voorzitter van de Vereniging van Letterkundigen (van 2004 tot 2008), de beroepsvereniging van schrijvers en vertalers in Nederland. Ook was hij 2010 tot 2014 voorzitter van PEN Nederland, de Nederlandse afdeling van de internationale schrijversorganisatie PEN.
In 2018 liet hij weten 'uitgekeken' te zijn op het thrillergenre. Of hij ooit nog een misdaadroman schrijft, houdt hij in het midden. Op zijn jongste boek, Dansen in het donker, staat het stempel 'roman'.
Appel zei tegen De Spanningsblog dat hij het niveau van de thriller, of die nou uit Nederland of van over de grens komt, niet minder vindt worden. 'Het is eerder zo dat ik een beetje uitgekeken ben op het genre. Af en toe verrast een boek me nog, zoals bijvoorbeeld enkele jaren terug Het meisje in de trein van Paula Hawkins.' De schrijver zei vooral klaar te zijn met 'al die perverse moordpartijen, die seriemoordenaars, de cliché-politiemensen (aan de drank en/of gescheiden; ruzie met hun meerderen; al of niet corrupt, enz.). En inderdaad, de 'trucjes' (om spanning te creëren, om de lezer op het verkeerde been te zetten) herken ik meestal al snel.'
Dit is een recensie, geen column, maar oke...
BeantwoordenVerwijderen