U heeft het wellicht nog niet gemerkt, maar de Spannende Boeken Weken zijn al een dag of zes gaande. De officiële aftrap werd vorige week gegeven op Landgoed Boekesteyn waar Willem Asman zijn eerste Gouden Strop in ontvangst mocht nemen. Daar is het feestmateriaal inmiddels opgeruimd. Wat achterbleef is een rapport waarin de jury van de Gouden Strop kritische noten kraakte over de begeleiding van thrillerschrijvers. En dat was niet voor de eerste keer.
De jury was het opgevallen dat een groot aantal auteurs hun boeken vulde met veel perspectiefwisselingen. 'Toegepast door een vaardige auteur geven die een verhaal veel vaart en extra spanning', meldt het rapport. 'Maar het schakelen tussen verschillende figuren kan ook een averechts effect hebben: je raakt als lezer de draad kwijt.' De jury zag daarvan verschillende voorbeelden. In hun hang naar spektakel vlogen sommige schrijvers met hun perspectiefwisselingen gierend uit de bocht.De jury pleitte voor strengere redacteuren bij uitgeverijen die een scherp oog hebben voor de verhaallijn en de clichés, storende foutjes en inhoudelijke inconsequenties uit de tekst halen. Er waren onder de inzendingen bovendien nogal wat boeken waarvan de vaart in het verhaal te lijden had onder eindeloze uitweidingen. 'Als er dan toch iemand dood moet in het verhaal, breng dan in ieder geval je darlings om zeep', aldus de jury.
Het is niet voor het eerst dat een jury van de Gouden Strop zich zo kritisch uitlaat over de ingezonden boeken. Zo riep de jury in 2014 de uitgeverijen op 'om hun auteurs met alle mogelijke middelen bij te staan en boeken in samenspraak streng en zorgvuldig te redigeren'. Er waren dat jaar veel boeken met 'Vijftig Tinten'-accenten. De stoute seks vloog de juryleden om de oren. Veel inzendingen hadden naar het oordeel van de jury wat lang nodig om op stoom te komen, sommige zelfs 100 pagina's, voordat er iets spannends gebeurde.'
In 2013 constateerde de jury dat bijna elk boek wel 'vlekjes' had: personages die nauwelijks uitgediept werden, een complot of samenloop van omstandigheden die niet echt klopt. 'Een tip die de jury aan de schrijvers zou willen geven: perfectioneer de kunst van het weglaten, ter verbetering van het eindresultaat.' Wat ook opviel was de opkomst van de prologitis.
Voorzitter Rik van de Westelaken sprak in 2012 ook vermanende woorden: een aantal van de 98 ingezonden boeken kampte met - let op de spelfout - 'rommelige plots, ongeloofwaardige personages, saaie uitwijdingen en bakken vol clichés'. Ook hier werd vastgesteld dat een goede eindredactie ontbrak.
Ook juryvoorzitter Koos Postema verzuchtte in 2010 dat redacteuren wel wat eerder en strenger hadden kunnen ingrijpen. Want zijn jury zag te veel Nicci French- of Saskia Noort-klonen, met als thema 'vrouw valt op verkeerde man'. Ook waren veel boeken veel te lang. 'Waarom toch dat streven om thrillers tot meer dan driehonderd pagina's op te rekken?
Een te groot deel van de inzendingen doet vermoeden dat de basiscriteria (spannend én goed geschreven) geenszins als vanzelfsprekend worden beschouwd, aldus het vileine statement dat juryvoorzitter Clairy Polak in 2007 in een volle zaal van de Melkweg deed. Uiteraard werd ook hier de oproep gedaan om auteurs kritischer '- of liefdevoller, wat in dit geval hetzelfde zou zijn geweest' - te begeleiden. 'Dat zou voorkomen dat jury's struikelen over uitglijders als 'Haar rug was doorzeefd met kogelgaten.'
Van de 56 door de uitgevers opgestuurde boeken waren er zes titels waarvoor geen enkel lid van de jury van 2006 ook maar het minste enthousiasme kon opbrengen, staat in het juryrapport. Dodelijk is de volgende uitspraak: 'Waarschijnlijk putten auteurs die in de serieuze media worden genegeerd, moed uit de opbouwende kritiek in bladen die het belang van de boekenbranche behartigen, nog afgezien van de bewondering die ze oogsten in de familie- en vriendenkring.'
Kritiek op de thrillers die worden ingezonden voor de Gouden Strop is van alle tijden. Je zou de jury van volgend jaar gunnen dat die een vrolijkmakend rapport kan schrijven vol loftuitingen en zonder reprimandes naar schrijvers en uitgevers. Maar dan moeten die laatste wel meewerken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten