De beste uitgeverij (column, 2015)

BEVUILD NEST

(Door Peter de Zwaan)

Vorig jaar had ik het al gehoord, maar ik was vergeten het in mijn hoofd op te slaan in de afdeling ‘column over maken’. Dat komt er van als je druk bent met serieus werk, je vergeet de leuke dingen zoals korte stukjes schrijven.

Ruim een maand geleden hoorde ik het van drie collega’s, kort achter elkaar, maar nog daalde het niet in.

Vanmorgen dacht ik eraan omdat ik in een krant een stuk las waarin de vraag centraal stond waarom mensen rond Ernst Jansen Steur de neuroloog niets in de weg legden toen hij patiënten tot wanhoop, armoede en, in één geval, de dood dreef.

Toen pas schoot me te binnen dat ik een nest had bevuild.

Het nest van Cargo, onderdeel van De Bezige Bij.

Ik wist niet dat ze een nest hadden, maar blijkbaar is het er en het is vervuild.

Mijn schuld.

Ik hoop dat het schoon is te krijgen en als er een werkster door overspannen raakt, wil ik met plezier iets bijdragen in de kosten, al was het maar om het schuldgevoel kwijt te raken.

Ik schreef ‘De Loverman’, de misdaadroman waarin ik afreken met de mensen die Jansen Steur jarenlang zijn gang lieten gang. Ik deed zelfs (op verzoek) iets wat ik nooit eerder had gedaan: toen de eerste versie op papier stond, stuurde ik die naar de uitgeverij: ‘Kijk, zo wordt het ongeveer, wat vind je ervan?’

Geen enkele reactie.

Die kwam wel toen het boek af was.

‘Prachtig boek,’ ik citeer letterlijk, ‘maar niet commercieel genoeg.’

Als een uitgever je boek niet goed genoeg vindt, kun je er over praten. Als hij het niet commercieel genoeg vindt, kun je dat ook, maar dan moet je niet Peter de Zwaan heten. Ik schrijf boeken, ik schrijf geen commerciële boeken, daar hebben we Suzannes Vermeer voor.

Ik zei zoiets als: ‘Oké, dan niet,’ en ging mijn eigen weg. Achter op 'De Loverman' zette ik ‘Prachtig boek, maar niet commercieel genoeg.’ Helemaal de waarheid. Geen woord gelogen.

Werden ze heel boos door, bij Cargo.

Ik had het eigen nest bevuild.

Eigen nest?

Als je weg bent, is het je nest niet meer. Dan is het nest van een ander en laat die maar zorgen dat het op orde blijft.

Dat ik het er hier over heb, is omdat het natuurlijk wel een beetje godgeklaagd is. Een uitgever negeert volkomen dat je je een jaar lang het schompes hebt gewerkt, zegt dat hij het niet zal publiceren omdat het niet commercieel genoeg is en wordt daarna boos als je laat merken dat je dat niet leuk vindt.

Ik heb De Bezige Bij altijd de beste uitgeverij van het land gevonden en ik vind dat nog steeds. Ik ben groot geworden met de prachtige boeken die in de jaren vijftig, zestig, zeventig verschenen: Apie Prins ‘Ik ga m’n eige baan’, Simon Vinkenoog ‘VogelVRIJ’, C.B. Vaandrager ‘De hef’. Er waren er meer, veel meer. Ik heb ze nog steeds, en ik weet wel zeker dat ze destijds bij De Bezige Bij niet riepen: ‘Hoi, kassakrakers’.

Als de geest van nu toen had geheerst, was veel moois niet verschenen.

(Deze column is ook te lezen op de website www.peterdezwaan.nl)


Peter de Zwaan (1944, Meppel) heeft tientallen publicaties op zijn naam staan, misdaadromans en jeugdboeken. Voor acht van zijn thrillers werd hij genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek. Met 'Het Alibibureau' won hij in 2000 die prijs. In 2013 verscheen zijn nieuwe thriller 'De Loverman' bij zijn eigen uitgeverij Zwarte Zwaan. Vorig jaar publiceerde uitgeverij Conserve 'In mijn hoofd', een roman over alzheimer. De Zwaan werkt aan een nieuwe Jeff Meeks-thriller, getiteld 'De dwergbowler'.