Gevaarlijke moloch (nieuws, 2014)

BART-JAN KAZEMIER: 'MOETEN WE MEDIAMAGNATEN NIET AFSTOPPEN?'

Als een mediamagnaat zou willen, kan hij via zijn kanalen een specifiek wereldbeeld verspreiden dan wel bijstellen. Mocht hij die wens hebben, dan heeft hij de mogelijkheid om zijn eigen propaganda de wereld in te sturen, die vervolgens door miljoenen mensen kan worden geconsumeerd, met alle gevolgen van dien. De vraag is of wij in de nabije toekomst moeten besluiten of we bepaalde bedrijven die te machtig zijn geworden, niet moeten afstoppen.

Dat schrijft Bart-Jan Kazemier in een essay over zijn inspiratie voor zijn thrillerdebuut 'De man in het midden', dat op 16 mei bij uitgeverij Cargo verschijnt. De thriller gaat over Max Metzer, ooit een getalenteerd strafrechtadvocaat, maar van zijn carrière is bitter weinig over. Dan krijgt hij uit het niets een baan aangeboden als persoonlijk advocaat van Michael van Leer, eigenaar van de grootste televisieproductiemaatschappij van de Benelux. Metzer accepteert het aanbod, maar één vraag blijft er in zijn hoofd rondspoken: waarom hij?

Een bizarre moord en een raadselachtige code blijken de aanzet tot een zoektocht naar antwoorden. Metzer raakt steeds verder verstrikt in de leugens die zijn nieuwe werkgever verspreidt. Zijn onderzoek legt een groot mediacomplot bloot.

Kazemier (Groningen, 1979) studeerde af als taalkundige aan de Rijksuniversiteit Groningen. Na zijn studie werkte hij als docent Nederlands in het internationaal onderwijs en gaf hij les aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. Hij is een van de oprichters van ‘This Is Propaganda’, een onderzoeksproject naar de relatie tussen media, commercie en politiek.

Parallel aan het werk voor 'This Is Propaganda' begon Kazemier te schrijven aan een manuscript dat uiteindelijk De man in het midden is geworden. Hij wilde zich richten op het medium televisie, omdat het, ondanks de komst van het internet, nog steeds mateloos populair is.

Tijdens zijn onderzoek viel het Kazemier op dat de Nederlandse televisiemarkt toch behoorlijk geconcentreerd is. Grote buitenlandse, private bedrijven hebben het mede voor het zeggen op de vaderlandse tv-, kranten- en tijdschriftenmarkt. De schrijver stelde zich de vraag wat er zou gebeuren als een politicus een verbond sluit met zo'n mediamagnaat. ,,Hoe kunnen die twee hun eigen positie versterken door van elkaars krachten gebruik te maken?''

Dat is volgens hem nog niet eens zo'n extreem uitgangspunt. Het Duitse Bertelsmann AG  is - via RTL - niet alleen de grootste private radio- en tv-gemachtigde van Europa, maar ook de grootste uitgever van bladen én de grootste uitgever van boeken in de VS. ,,Als een bedrijf dan ook nog politiek aan de weg timmert, zoals Bertelsmann dat doet in Duitsland, stemt dat tot nadenken. Tel daarbij op de niet al te frisse positie van Bertelsmann tijdens het Hitler-regime en er ontstaat een beeld van een gevaarlijke moloch.''