Week en overmoedig (column, 2013)

CURSUS STERRETJES

(Door Peter de Zwaan)

Ik heb er eerder over geschreven en ik dacht dat ik zegenrijk werk had verricht, maar het heeft niet geholpen, geen streepje verbetering in de droeve wereld van het boek.

Sterren en recensies, daar heb ik het over.

Destijds ging de column over een prachtige recensie in Het Parool, als ik mij goed herinner over 'De vuurwerkramp van Harmen Saliger'. Tot mijn verbijstering stonden er drie sterren onder. Ik mailde de recensent en kreeg als antwoord dat hij onder het stuk vier sterren had gezet, maar dat het een redacteur van Het Parool had behaagd er eentje te verwijderen. Ongeveer hetzelfde wat Vrij Nederland deed bij 'De Voeder'. Daar stonden vier sterren bij, waarvan er twee jaar later een bleek te zijn uitgeflonkerd.

Dit keer was het Crimezone. Aardige mailtjes, goed interview, alles stipt volgens afspraak, ik werd er week van. En overmoedig. Ik dacht: als de recensie er is, ga ik ’m lezen.

Dat doe ik zelden, recensies lezen. Als schrijver heb je er niks aan en bovendien zijn ze niet voor de schrijver. Die weet wel wat er in zijn boek staat. Ze zijn voor de lezer.

Maar goed, lezen.

Het begon mooi: ‘De Loverman is een authentieke en vindingrijke thriller, die zeker weer mee zal dingen naar een Gouden Stropnominatie’.

Het werd beter:

‘Met De Loverman heeft De Zwaan geen dertien-in-een-dozijnthriller geschreven, maar vertelt hij een intrigerend en spannend verhaal over de gevolgen van de kwade handelingen van Ernst Jansen Steur. Zonder zelf een prominente rol in het boek te spelen, is de neuroloog de spil in een web vol met draden die uiteindelijk leiden naar onschuldige slachtoffers, wraak en moord. Peter de Zwaan weeft deze draden knap tot elkaar en bouwt zo een goed geconstrueerd verhaal op.’

Er is meer het citeren waard, maar dan wordt dit stukje te lang en tenslotte staat alles op Crimezone.

Onderaan de recensie stonden sterren.

Nee, fout: niet vijf of vier.

Drie.

Drie is middelmaat, niet lezen dat boek, er zelfs niet naar kijken. Er zijn veel boeken in deze wereld, als je aan middelmaat begint, moet je echt met je tijd geen raad weten.

Nu de reden van dit stukje.

Het barst in dit land van de cursussen. Maar er kan er een bij: ‘Sterretjes kijken voor aankomende recensenten’. Waarin ze leren dat je je eerst een beeld moet vormen van een boek. Dat je moet vaststellen of je het lezen ervan de moeite waard vindt. En dat je daarna de tekst af moet stemmen op het aantal sterren dat je in gedachten had.

Niet andersom. Je niet mee laten slepen door een boek dat je mooi vond en, als je klaar bent, bedenken dat je niet voor vol wordt aangezien als je met sterren strooit. Waarna je een ster schrapt en bereikt dat tekst en beoordeling niet meer in één lijn liggen. Waardoor je precies de vraag oproept die je moest beantwoorden: Hoe goed is dat boek nou eigenlijk?

(Deze column is ook te lezen op www.peterdezwaan.nl)

Peter de Zwaan (1944, Meppel) heeft tientallen publicaties op zijn naam staan, misdaadromans en jeugdboeken. Voor acht van zijn thrillers werd hij genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek. Met 'Het Alibibureau' won hij in 2000 die prijs. Zijn nieuwe thriller 'De Loverman' is onlangs verschenen bij zijn eigen uitgeverij Zwarte Zwaan. (Foto Peter de Zwaan: Bob Bronshoff)