Jo Nesbø - De kakkerlak (2012)

Van oprechte woede tot diep cynisme



(Door Wilko Voordouw)

Vraag: Wat hebben Harry Hole en Harry Bosch met elkaar gemeen? Antwoord: Michael Connelly, de Amerikaanse schepper van de roemruchte inspecteur uit Los Angeles. Connelly is een fan van zijn eigen gecompliceerde held en hij heeft ook een zwak voor de Noorse inspecteur die in alle boeken de strijd aangaat met de misdaad, maar vooral ook met zijn eigen demonen.

Wie wel eens een boek van thrillerauteur Jo Nesbø heeft gelezen, moet haast wel meevoelen met Harry Hole. De Noorse inspecteur zuipt zich te pletter – een gevolg van traumatische gebeurtenissen in zijn leven – maar hij weet zich desondanks steeds weer op te richten en een misdaad op te lossen. Nesbø, geboren in 1960, weet in zijn boeken het ritme aan te brengen dat hij als popmuzikant ook in zijn muziek legt. De tien boeken met inspecteur Hole zijn scherp geformuleerd, er zit kleur in, er is soms rust, dan gaat het crescendo en het werkt altijd naar een stevige climax toe. Ook kon hij in dit tweede deel van de saga een deel van zijn vroegere werk kwijt. In het boek voert hij enkele speculanten op. De afgestudeerde econoom zat zelf enige tijd in de aandelenhandel.

De boeken met Hole doen het goed in Nederland. Ze worden sinds 2004 uitgegeven. Dat wil zeggen: het eerste boek Vleermuisman uit 1997 werd in hetzelfde jaar al op de markt gebracht, maar was toen geen succes. De succesreeks van Nesbø en zijn held Hole begon in ons land 2004 met Wraakuur. Het was zijn derde boek. Sinds dat jaar is de hele reeks in het Nederlands uitgebracht, behalve het tweede boek, Kakerlakkene (De kakkerlak). De fout is nu gerepareerd. Want De kakkerlak ligt sinds oktober in de boekhandel.

Het verhaal van De kakkerlak speelt zich vooral af in Thailand. Daar wordt in een kamer van een groezelig hotel in Bangkok het lichaam gevonden van de Noorse ambassadeur. Hij is neergestoken. Tot op het hoogste niveau wordt in Noorwegen gekeken hoe deze moord zo discreet mogelijk onderzocht kan worden. Het lot valt op Harry Hole. Hij moet samen met zijn Amerikaans-Thaise collega Liz Crumley de zaak discreet tot een oplossing brengen. Het onderzoek brengt Hole al snel tot in de diepste krochten van de Thaise samenleving. Maar hoe verder het onderzoek gaat, hoe verder er gedoken wordt in zaken die het daglicht absoluut niet kunnen verdragen. Zeker niet in het nette Noorwegen, een land dat hoog staat op de lijst van niet-corrupte landen. Hoe groter de mestvaalt, hoe meer Harry zich vastbijt in zijn missie om de zaak ondanks alles op te lossen.

Voor de lezer die al meerdere latere delen van de Hole-serie heeft gelezen is het even wennen bij het terugschakelen. Immers, kennis die opduikt in deel 10 is nog niet bekend in deel 2. Wie eenmaal over deze kleine handicap heen is gestapt leest weer een boek dat klinkt als een klok. Ook de 'jonge' Nesbø heeft zijn held en diens avonturen goed in de hand. Hole gaat van oprechte woede tot diep cynisme en de beschrijving van Bangkok en vooral de zelfkant van die stad is goed getroffen.

Daarom is het jammer – maar dat heb je met boeken die veertien jaar oud zijn – dat er soms wat gedateerde elementen in het boek voorkomen. Een voorbeeld? Op pagina 259 staat te lezen in de monologue intérieur van politiecommissaris Bjarne Møller: 'En misschien werd het ook tijd die pc te kopen waar ze (zijn kinderen, red.) al zo lang om zeurden.' Dat mocht misschien zo zijn in 1998 toen De kakkerlak werd geschreven, anno 2012 hebben die kinderen al lang ieder een eigen pc en waarschijnlijk nog wat andere elektronische apparatuur. Maar goed, dat is een kleinigheid, een gevolg van het feit dat in die periode Nederland nog niet – zoals Michael Connelly wél – was gevallen voor de verhalen van Harry Hole.

Jo Nesbø - De kakkerlak. Vertaling: Annelies de Vroom. Uitgeverij Cargo, 352 pag.