'Het blijft inspirerend om te speuren naar de donkere kant van de mens'
De vijf genomineerden voor de Gouden Strop 2010 presenteren vandaag zichzelf en hun kansrijke thriller aan de hand van de vijf journalistieke W's: Wie, Wat, Waar, Wanneer en Waarom én een bonusvraag. Hans De Clercq (1969) is een voormalig Belgisch wielrenner, maar Hans Declercq (1976) is socioloog en de auteur van Hoe zwart is de duivel?. Met dit debuut werd de Vlaming vorig jaar ook al genomineerd voor De Diamanten Kogel. Weet hij de nominatie voor de Gouden Strop 2010 wel te verzilveren? 'De boeken die ik zelf altijd snel uitgelezen heb, bevielen mij meestal zeer.'
(Door Peter Kuijt)
- Wie denkt Hans Declercq wel dat hij is?
,,Iemand die het geluk had te mogen leven in interessante steden als Brussel, Kinshasa, Londen, en momenteel Barcelona. Iemand met interesse voor geopolitiek en landkaarten, en die eerder een non-fictie boek schreef over de Koerden in Irak. Maar vooral iemand die houdt van verhalen, van wat ze voor hem begrijpelijk maken, en van hoe ze hem andere invalshoeken om naar iets te kijken aanbieden.''
- Wat zijn volgens u de sterke kanten van 'Hoe zwart is de duivel?'?
,,Ik ben bezeten door Congo, en de lezer van 'Hoe zwart is de duivel?' wordt op reis meegenomen naar een land waar hij anders waarschijnlijk nooit komt. Door met veel Congolezen ter plekke te praten kan de lezer stappen in de schoenen van kindsoldaten, van verkrachte vrouwen en van nog veel meer personages die hij niet gemakkelijk in het gewone leven ontmoet. Karakters in het boek als Myriam, Rashidi en Eley zijn arme Congolezen waarmee de lezer in Vlaanderen of Nederland op het eerste gezicht weinig mee gemeen heeft. Toch kan hij sterk meeleven met hen, en merken dat die mensen helemaal niet zo anders zijn.''
,,Hoe de vorige Congolese president in 2001 vermoord werd, en hoe de nieuwe zo stevig in het zadel kwam te zitten, blijft in nevelen gehuld. Over de toedracht van de moord op Lumumba in 1961 kwam pas decennia later helderheid. Over de moord op Kabila presenteer ik mijn best guess. Ik hoop daarmee te kunnen helpen verklaren welke partijen zowel in Congo als in het westen baat hebben bij het nieuwe kleptocratische regime.''
,,Het boek speelt verder met de voorstellingen waarop veel schrijvers terugvallen als ze over Afrika verhalen. De epiloog van het boek is een krachtige vertelling, die een postmoderne twist geeft aan het boek. De feedback die ik krijg van mijn lezers, is dat ze het boek in zeer korte tijd uitlazen. Dat vind ik een goed teken. De boeken die ik zelf altijd snel uitgelezen heb, bevielen mij meestal zeer.''
- Waar gaat 'Hoe zwart is de duivel?' eigenlijk over?
,,Over een persoon die in moeilijkheden komt en niet weet wat er aan de hand is. Hij kan kiezen tussen wegvluchten enerzijds en anderzijds te duiken in het troebel water - iets wat niet zonder gevaar is - om uit te vissen wat er aan de hand is. Ik denk dat de meeste mensen in hun leven al voor deze keuze gestaan hebben.''
,,In 'Hoe zwart is de duivel?' struikelt een blanke man in Congo, zonder dat op te zoeken, over de intriges van de moord op de voormalige president. Hijzelf is huiverig maar de Congolese Myriam overtuigt hem verder te gaan. Hij kan zijn tegenstander pas verslaan als hij weet wie het is, wat ook een universeel gegeven is.''
- Wanneer is het moment aangebroken dat u zichzelf gaat beschouwen als een volwaardig misdaadauteur?
,,Ik weet niet of misdaadauteurs iets als een aparte categorie vormen. Voor sommige schrijvers gaat dat op, voor anderen niet. Laat mij in de filmwereld het voorbeeld geven van de Coen-broers; die maakten misdaadfilms, maar ook gans andere dingen.''
,,Voor mij komt het erop neer dat ik een verhaal waarmee ik loop, pas uitwerk tot een boek wanneer ik de noodzaak voel om het te vertellen. Ten tijde van het schrijven van 'Hoe zwart is de duivel?' was ik als journalist sterk met Congo begaan, en ik ergerde me blauw aan de onduidelijkheid die er bestond over het hoe en waarom van de moord op de voormalige Congolese president Laurent-Désiré Kabila, over hoe de zoon Joseph Kabila de macht overnam, en vooral over hoe het westen hielp bij het organiseren van verkiezingen die vooral bijdroegen tot het legitimeren van de macht van Joseph.''
,,Volgende boeken die ik hoop te schrijven, en waaraan ik bezig ben, hoeven geen misdaadboeken te worden. Het kunnen reisboeken worden, of romans over literatuur, of misdaadboeken die ook in een andere categorie kunnen ondergebracht worden. Als ik maar de noodzaak voel om het verhaal naar buiten te brengen.''
- Waarom zou 'Hoe zwart is de duivel?' de Gouden Strop 2010 moeten winnen?
,,Het is een atypisch misdaadboek, en het heeft politieke relevantie. Op die manier draagt het er een beetje toe bij dat misdaadboeken niet in een cordon terechtkomen. Wat een mooie titel zou het ook zijn op de erelijst!''
De bonusvraag:
- Hoe zwart is de duivel eigenlijk?
,,Tijdens het schrijven van het manuscript, stootte ik op de mooie Engelse uitdrukking: 'the devil ain't as black as they paint him'. Er wordt mee bedoeld dat de slechterik niet zo kwaad is als hij afgeschilderd wordt. Het blijft intrigerend om te speuren naar de donkere kanten van de mens. Mij valt het de laatste tijd op dat handelingen die je zou kunnen afkeuren, voortkomen uit een overlevingsdrang, en dat je in die vitaliteit iets lovenswaardig kunt zien.''
,,Ik leg de uitdrukking over de duivel in het voorlaatste hoofdstuk in de mond van the vilain of the piece. Aangezien Congo het decor vormt voor de roman, en de verhouding tussen blank en zwart automatisch een thema wordt, vond ik een verkorte weergave van die uitdrukking geschikt als titel.''
Hans Declercq - Hoe zwart is de duivel? Uitgeverij Van Halewyck, 254 pag.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten