Appie Baantjer (column, 2007)

Een van de zeldzame momenten dat we Baantjer in actie zien

MET EL-UU-EL

(Door Peter Kuijt)

We zien een krap bemeten, zeg maar benauwd ogende kamer met rechts een bureau en computer. Modern toetsenbord, op de monitor staan wat frutsels. Boven het beeldscherm hangen ingelijste foto’s. Links staat een tot de nok gevulde boekenkast, je hoort de planken bijkans kraken. De half geopende lamellen bieden uitzicht op de groene, net natgeregende tuin, de vensterbank ligt bezaaid met bric-à-brac van onbestemde komaf. De bureaustoel is leeg en naar ons toe gedraaid, alsof de eigenaar eventjes met de hond uit is, koffie drinkt met zijn vrouw Marretje of met z’n treintjes aan het spelen is.

Zo zitten we een kwartier lang voor de kat z’n viool naar een lege kamer te turen. Naar een plek waar geschiedenis wordt geschreven. Nou, geschiedenis… In ieder geval naar de plaats waar de schepping plaatsvindt van ‘De Cock en de moord in gebed’, het zeventigste en tevens laatste avontuur van de grijze oude speurder van het bureau Warmoesstraat.

Appie Baantjer vond het aanvankelijk wel een leuk idee om de conceptie van zijn laatste speurdersroman aan het publiek te tonen. Via een webcam zouden we ’s mans toetsbewegingen kunnen volgen. Maar volgens de laatste berichten vindt de schrijver er niks meer aan. De apparatuur waarmee de webcam is verbonden, maakt een hels kabaal – ‘pang!, pang!, pang!’ – en dat is iets wat de op het gereformeerde Urk geboren auteur niet kan hebben.

We loggen nog een keer in op beleefbaantjer.nl en hopen smachtend een mokkende tachtiger te zien, in hemdsmouwen, krabbend op zijn kale schedel, terwijl hij naar de camera tuurt en zijn lippen het woord ‘kolereding’ vormen. Helaas, de stoel blijft leeg.

Baantjer stopt… Zei hij bijna tien jaar geleden nog dat hij door zou gaan totdat God zijn geest zou versluieren, nu heet het dat zijn vingers te stram worden.

Baantjer stopt... Terwijl andere schrijvers klaagden over miskenning door recensenten en genegeerd werden door jury’s, ging hij onverdroten door. Hij legde ergens een lijk neer, deed een klop op de deur en binnen 138 pagina’s had De Cock de zaak opgelost. En dat twee keer per jaar.

Baantjer stopt… Is er dan niets meer zeker in dit leven? We zijn al van zo veel ankers in ons aardse bestaan vervreemd geraakt de laatste tijd: BZN trekt de stekker eruit, in Blijdorp breekt een gorilla uit, de kankerbestrijding belegt in de tabaksindustrie, boven de snelwegen wordt het licht uitgedraaid, binnenkort bestaat de Postbank ook al niet meer en het thrillergenre wordt ingenomen door vrouwelijke auteurs. Waar moet dat heen? Hoe zal het gaan?

In oktober 2008 moet de laatste Baantjer in de winkel te liggen. Dan is het over en sluiten, Eruit!, Schluss und immer geradeaus nach Haus voor de speurder en de zijnen: Vledder, dokter Den Koninghe, commissaris Buitendam, Smalle Lowietje, Handige Henkie. Daarna hoeft de rechercheur nooit meer zijn naam te spellen: met cee-oo-cee-kaa. Dan is de lezer die niet zonder regelmaat kan, het lid. Met el-uu-el.