Linda Davies (interview, 1997)

'Schrijven haalt je zwakheden tevoorschijn'

Het onderwerp oogt saai, maar een plot voor een thriller rond de Economische en Monetaire Unie schudt ze zo uit haar mouw. En dan mag ze graag een intrige verzinnen die Euro-adepten uit hun theoretische dromen losrukt. Maar de Britse misdaadauteur en ex-bankier Linda Davies schrijft liever een spannende roman die zich afspeelt in haar nieuwe thuisland Peru. 'Die hele kwestie rond de monetaire eenwording krijgt trekken van een religie.'

(Door Peter Kuijt)

AMSTERDAM _ Een land in Europa heeft de grootste moeite aan de voorwaarden voor toetreding tot de Economische en Monetaire Unie te voldoen. Het financieringstekort nadert bij lange na niet de limiet van drie procent en de wisselkoers is wel eens stabieler geweest. Maar de algemene verwachting is dat het land toch wel de monetaire club zal worden binnengeloodst, al is daarvoor de nodige acrobatiek van regeringen vereist.

Een superspeculant, genaamd FX, die leeft bij de gratie van instabiliteit en derhalve de EMU haat, opent echter de aanval op 's lands munteenheid en creëert met zijn oorlogskas van honderd miljoen dollar een enorme valutacrisis. En dan gebeurt het ondenkbare: het land haakt af als kandidaat EMU-lid. FX slaat een enorme miljardenslag door zijn valutaberg op het juiste moment weer op de markt te gooien, terwijl de fans van de monetaire eenwording verbijsterd toezien.

Bedenker van bovenstaand scenario is Linda Davies, de misdaadschrijfster die in een vorig leven jarenlang grof geld verdiende voor financieringsmaatschappijen in de City en Wall Street. De in 1963 in Wales geboren Davies, auteur van de thrillers De bank en De deal, kreeg deze zomer voor haar plot rond de EMU de handen op elkaar van bankiers, economen en wetenschappers die haar hoorden spreken op een financieel congres in Amsterdam.

'Ik wilde met dit verhaal het debat rond de Euro in een bredere context plaatsen', blikt Davies terug op haar rede. 'Die hele EMU-kwestie is een theoretische droom, een politieke constructie, een religie, waarvan de gelovigen zich moeilijk kunnen voorstellen dat er andersdenkenden zijn. Die andersdenkenden zijn onder anderen de effectenmakelaars, de financiële tovenaars die geen boodschap hebben aan dogma's en politieke aspiraties.'

'Die financiële heren en dames spelen dagelijks met drieduizend biljoen dollar: een ongelooflijk bedrag, je kunt er de Amsterdamse grachten mee dempen. Een heel verschil met de gezamenlijke bankreserves van de EU-landen, die 'slechts' 378 biljoen dollar bedragen. De EMU-filosofie van stabiliteit en risicovermindering staat haaks op de houding van die financiële machthebbers, die hun brood en beleg verdienen met chaos. En daarin schuilt het gevaar voor de monetaire unie.'

'Mijn standpunt is: in een ideale wereld is de EMU een prachtig initiatief. In een ideale wereld zou het iedereen een enorme voorspoed brengen. We hebben ook zoiets nodig om vooruit te komen. Als Europa niet over dertig jaar een geminimaliseerde kracht wil zijn, moeten we gezamenlijk optrekken. Maar de politici in de diverse landen hebben allen een andere kijk op de zaak. Kijk alleen al naar de verschillende criteria voor de werkloosheidscijfers die worden gehanteerd. Als men dat al niet op één lijn weet te brengen, vrees ik dat die mooie eenwordingsdroom een pijnlijke realiteit zal worden.'

Peru

Hoewel ze in een handomdraai een intrige rond een Euro-thriller kan schetsen, verkiest de ex-'killer banker' het schrijven van een spannende roman die is gesitueerd in Peru, haar nieuwe thuisland. 'Ik woon nu twee jaar in Lima. Mijn man zet er een Zuid-Amerikaanse vestiging van zijn bank op. Het is een prachtig land om over te schrijven, met zijn oerwoud, het Andesgebergte, de woestijnen en z'n fascinerende architectuur. Niemand weet iets over Peru. Het land is moeilijk te doorgronden, evenals de bevolking.'

'In mijn volgende boek Temple of Gold, dat ik dit najaar wil afronden, gaat een vrouw in Peru op zoek naar haar vader, een bankier. Hij verdween naar Zuid-Amerika, toen zij zeven was, met medeneming van miljoenen dollars. De vrouw, niet toevallig ook een bankier, gelooft niet dat haar vader iets kwaads in de zin had en wil zijn naam zuiveren. Het is een avontuur en liefdesverhaal tegelijk, en het gaat over vrijheid, identiteit en eenzaamheid.'

Dat laatste fenomeen, eenzaamheid, heeft Davies wel wat parten gespeeld bij het schrijven van haar nieuwe boek. 'Toen ik pas in Peru zat, werd ik door een forse identiteitscrisis overvallen. Het is heel erg moeilijk als je je vrienden niet ziet, de dagelijkse dingen, zoals de boodschappen, niet meer zo makkelijk kunt doen, de taal niet machtig bent. Dat is schokkend. Je voelt jezelf zielig en dat heeft ook z'n weerslag op het schrijven. Mijn heldin in mijn nieuwe boek leed daar ook onder, ze was niet zo sterk als ze moest zijn. De eerste 150 pagina's waren dan ook erg deprimerend. Ik vond dat ik dat de lezers niet kon aandoen, zodat ik het eerste deel helemaal heb herschreven.'

Toch beschouwt Davies de eenzaamheid ook als een van de aantrekkelijke kanten van het schrijverschap. 'Het past bij mijn persoon. Ik voel me daar prettig bij. Ik begrijp ook nog steeds niet dat ik jarenlang vijf dagen per week op een bank heb kunnen werken. Je zat op elkaars lip, iedereen overschreeuwde elkaar, de miljoenen vlogen je om de oren. In de City heb ik in een jaar slechts twee vakantiedagen opgenomen, ik werkte drie van de vier weekends, van 's ochtends acht tot middernacht. Overleven deed ik op een combinatie van nicotine, cafeïne en adrenaline. Geen drugs of alcohol: ik ben niet zo gesteld op spullen die je niet jezelf laten zijn. O ja, ik ken de lieden die slechts zulke uren konden draaien omdat ze onversneden cocaïne getankt hadden, maar dat waren er niet zoveel als de beeldvorming wil doen geloven.'

Het bankwezen had overigens wel iets opwindends, beaamt Linda Davies, ze beulde zich niet voor niets zeven jaar af. 'Het is natuurlijk aantrekkelijk om te kijken hoe ver je kunt komen, wat je kunt winnen. Wat dat betreft is de bank net een soort arena, met effectenmakelaars als gladiatoren. 'It's fun, for a while'. Als je twintig bent. Nu zou ik het niet meer kunnen opbrengen. Ik zou twee dagen moeten bijkomen na een zo'n werkdag.'

Grisham

Linda Davies zegt de City geen moment te missen. Is schrijven een leukere manier om geld te verdienen dan bankieren? Davies: 'Een belangrijkere vraag is: wat is de beste manier om gelukkig te worden en te kunnen doen wat je wilt. Als je doet wat je wilt, zul je er goed in zijn. Dan heb je automatisch meer kans om succesvol te zijn. Ik ben niet met een boek begonnen om geld te verdienen. Ik gaf een goedbetaalde baan op om te schrijven, dat had ik altijd al willen doen. Ik schreef zo'n twee jaar voordat ik mijn werk aan een literair agent durfde te laten zien. Ik had totaal geen idee of het zou aanslaan.'

Maar het sloeg aan. En hoe. De thrillers De bank en De deal, waarin respectievelijk valutahandelaar Sarah Jensen en venture-capitalist Cassie Stewart heldinnendaden verrichten, deden het goed in de schappen. Davies kon al snel haar eerste miljoen in haar zak steken. Uitgevers mogen in Linda Davies dan ook graag de vrouwelijke equivalent van de bestsellende Amerikaanse thrillerauteur John Grisham zien. Davies haalt haar frêle schouders op als deze vergelijking ter sprake komt. 'Grisham verkoopt miljoenen boeken, is een uitermate goede 'storyteller'. Het is heel vleiend om met hem in verband te worden gebracht. Maar de vergelijking gaat niet op: ik schrijf 'langzamere' boeken dan Grisham en ik ben meer geïnteresseerd in waarom mensen sommige dingen doen. De uitgever vergelijkt me misschien een 'vrouwelijke Grisham' omdat hij een voormalig advocaat is die over (on)recht schrijft en ik een voormalig bankier ben die over bankieren vertelt. Maar als het helpt boeken verkopen, vind ik het prima.'

'Ik schrijf over wat eens een puur mannelijke wereld was en mijn schrijfstijl komt kennelijk masculien over. Maar ik geef er toch een vrouwelijke touch aan. Ik kan mezelf verplaatsen in mannelijke karakters, maar de vrouwen liggen me meer. Ik heb vaak lange discussies met mijn echtgenoot over de mannenrollen, over hoe ik ze moet invullen. Mannen zijn direct, impulsief, gefocust op een beperkt aantal dingen, terwijl vrouwen hun aandacht verdelen over veel meer zaken. Ik hou van het schrijven van vrouwenrollen, omdat ik zo ook over mezelf leer. Schrijven haalt je zwakheden tevoorschijn.'

De boeken van Linda Davies zijn verschenen bij uitgeverij Luitingh-Sijthoff.