Jos van Cann - Moordgids (2004)

Een wereld van geweld

(Door Peter Kuijt)

Niet geheel toevallig is eind mei 2004 de Moordgids verschenen: net aan het begin van de Maand van het Spannende Boek. Het is een meer dan uitgebreid overzicht van alle Nederlandstalige thrillers en vertaalde misdaadromans van de afgelopen halve eeuw. Een kloeke encyclopedie voor wie een thriller meer dan een spannend boek vindt.

Auteur Jos van Cann (1954), recensent van De Limburger en toegewijd penningmeester van het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs, verzamelt sinds jaar en dag alles over spannende boeken. Twaalf jaar geleden bracht hij in eigen beheer een thrillergids uit, die in feite niet meer was dan een opsomming van alle in Vrij Nederlands roemruchte detectivebijlage genoemde misdaadromans, zo erkent hij ook zelf in het voorwoord. Het nu verschenen lexicon bevat zo veel meer naast de circa tienduizend titelvermeldingen en tweeduizend namen van auteurs.

Van Cann begint met Bertus Aafjes, bekend van de Rechter Ooka-serie, noemt ondertussen LPF'er Ferry Hoogendijk als auteur van de thriller In het holst van Hilversum (1982), geeft Thomas Rosenboom ook een plekje met Vriend van verdienste en eindigt met de Zweedse schrijfster Helena von Zweigbergk die twee jaar geleden Wat God niet zag schreef.

Bij veel auteurs in de gids geeft Van Cann een nadere toelichting, veelal in de vorm van een interview. Wij lezen nog eens hoe Peter de Zwaan zijn gram haalt door in een thriller een literaire jury om zeep te helpen; het jaar daarvoor won hij niet de Gouden Strop met zijn beste boek Een keel van glas. Rinus Ferdinandusse laat zijn licht schijnen over het verschil tussen de Nederlandse en de Vlaamse misdaadroman en Nicci (Gerrard en Sean) French vertellen waarom het detail zo belangrijk is. Over sterauteur John Grisham, die overigens bij hetzelfde uitgevershuis verschijnt als zijn Moordgids, is Van Cann tamelijk cynisch. De computer in huize Grisham bevat volgens de auteur een programma waarmee bijna automatisch thrillers worden geschreven met 'hoofdpersoon' en 'schokeffecten' als vaste ingrediënten.

De uitgever mag dan jubelen dat met de Moordgids 'het meest complete naslagwerk' is verschenen, hier en daar vallen toch enkele onvolkomenheden op. In het stukje over aartsvader Ferdinandusse meldt hij een verkeerd aantal inzendingen voor de Gouden Strop van 'dit jaar'. En waarom wordt René Appels genomineerde Misbruik wordt gestraft niet genoemd, terwijl 'Tomas Ross' wel vermelde nieuwste De verlosser nog niet eens is verschenen?

Van Cann vraagt - ietwat gedateerd - Nicci French naar de plannen voor 2002 en bij De claim van John Grisham plaatst hij een ster als zijnde een goed boek, terwijl de roman volgens hem barst van 'bordkartonnen en eendimensionale personages'. Dat Ed Sanders ook een Strop-nominatie kreeg bij zijn debuut De frontrunners vergeet Van Cann te melden bij de paragrafen over deze fiscalist. We blijven onwetend over het feit dat het laatste boek van Henning Mankell De blinde muur heet, evenmin worden we geïnformeerd over het geschenkboekje Het graf, dat de Zweed heeft geschreven.

Het zijn zo maar wat kanttekeningen bij een overigens uitermate informatieve lexicon. Voor wie weet welk een stortvloed aan thrillers uitgevers jaarlijks laten neerdalen over recensenten als Jos van Cann zijn dit echter spijkers op laag water.

Jos van Cann - Moordgids. Uitgeverij Signature, 336 pag.