Iets (column, 2022)

Gemakzucht (2)

(Door Peter de Zwaan)

De Volkskrant publiceerde vorige maand: ‘Het beste van 2022 tot nu toe’ en verzamelde ‘voor u’ zonder moeite de beste films, popalbums, series en boeken van de afgelopen maanden.

Ik ben van de boeken en niet van de pop, de series en de films en beweerde dat ze bij de Volkskrant stonden te liegen dat ze barstten omdat er voor augustus veel te veel boeken waren verschenen om ze allemaal te kunnen lezen. En dat moet, ik zeg het voor de zoveelste keer: je weet pas wat het beste boek is als je ze allemaal hebt gelezen. Rotwerk, oké, maar als je de beste wilt, zul je moeten lijden.

Omdat ik geen idee had hoeveel boeken er in een jaar op de markt komen, schreef ik: ‘De beste boeken van het afgelopen halfjaar, uit hoeveel moet je dan kiezen? Uit honderden. Duizenden misschien, er is in dit land vast iemand die dat bijhoudt en als hij me mailt, zal ik hem dankbaar zijn.’

Natuurlijk was er iemand die het bijhield en die me mailde. Rien van Oort in dit geval, een beroepsmatig onderzoeker naar zakelijke technische documenten die best wilde bijklussen op het gebied van boeken.

Hij begon bij de organisatie die de ISBN-nummers uitgeeft, maar kwam niet verder. ‘Ze zijn een beetje gemakzuchtig, daar,’ vond hij.

Het jaarverslag van de Koninklijke Bibliotheek bracht hem verder (‘de digitale collectie boeken is met 16.275 gegroeid’), maar niet ver genoeg, want het cijfer sloeg mogelijk op 2021.

Op een site waarvan de naam zo lang is dat ik aan overtypen niet wens te beginnen maar die begint met startpagina.nl/v/kunst-cultuur, vond hij dat bij de Koninklijke Bibliotheek jaarlijks 40.000 nieuwe boektitels binnenkomen waarvan meer dan de helft bestaat uit proefschriften, rapporten en boeken in eigen beheer. Hij haalde de getallen door zijn zeef en kwam op een aantal van 15.000 inclusief vertaalde boeken.

Bij de Koninklijke Bibliotheek van België zag hij het aantal van 5800 boeken per jaar die ‘enerzijds verschijnen in België of geschreven zijn door Belgen die in ons land gedomicilieerd zijn maar in het buitenland worden uitgegeven en anderzijds een ISBN-nummer hebben.’

Toen ik zover was, besloot ik nooit onderzoeker te worden en snel naar de conclusie te gaan.

‘Iets van 9000 boeken van Nederlandse uitgevers en iets van 6000 van Vlaamse uitgevers,’ zegt Van Oort.

Rond 15.000 boeken in een jaar. Dat zijn er 7500 in een half jaar en daar ging het bij de Volkskrant over.

Die 7500 hebben ze echt niet allemaal gelezen, nog geen 10 procent, wedden?

Ik herhaal daarom de mail die ik naar de krant stuurde en die werd genegeerd: ‘Halfjaarlijstje: de beste boeken van de afgelopen maanden. De beste? De Meidenschuur staat er niet bij.

Onzin dus, dat lijstje.

Fake.

Groet.’