Praktische aanpak (column, 2022)

Bestsellerlijst   



(Door Peter de Zwaan) 

Als je alles van tevoren weet, had je toch maar mooi jarenlang op een bestsellerlijst kunnen staan. Dacht ik na het lezen van een stukje in de Volkskrant over trucs.

Er zijn wel een paar dingen nodig voor die lijst. Je moet aangesloten zijn bij de CPNB, de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek. Dat ben ik niet, beter gezegd: dat is mijn uitgeverij Zwarte Zwaan niet. Ik maak mijn eigen propaganda en dat lukt uitstekend. Bovendien moet ik aangesloten zijn bij het marktbureau GFK. Wat dat voor bureau is, weet ik niet, maar het zal iets met boeken zijn; de Volkskrant vond het niet nodig te vertellen waar de afkorting voor staat en mij kan het niet schelen.

Lid worden is een kleine kunst en daarna had ik gebruik kunnen maken van een truc... die geen truc is wat mij betreft, maar de gebruikelijke gang van zaken.

Behalve misdaadromans - die verschijnen bij Ellessy - geef ik zelf elk jaar Bob Evers-boeken uit. Dat zijn officieel jeugdboeken, maar 75 procent van de lezers heeft een leeftijd van boven de zestig en ik vind: als je lezers ouder zijn dan achttien mag je meedoen met alle andere boeken voor lezers ouder dan achttien. Wat maakt het uit of een boek gaat over een politicus die een klap van de molen heeft gehad, een zichzelf uiterst leuk vindende man die giebelig rondklooit in een kasteel of een tv-panel of over drie jongens die avonturen beleven die met een beetje bewerking geschikt zijn voor de Jeff Meeks-misdaadromans?

Elk jaar stel ik de inschrijving voor de nieuwe Bob Evers-boeken open ongeveer drie weken voor ze worden gedrukt. De eerste bestelling is er binnen een paar minuten. Na een etmaal zijn er honderden bestellingen, na een week zeg ik tegen PostNL: breng maar een paar extra containers, want het gaat weer hard.

Een plaats op een bestsellerlijst - ik heb geen idee hoeveel er zijn - verdien ik er met gemak mee. Het zal de eerste plaats niet worden, maar de top tien lukt.

Ik stel het me voor: zes, zeven jaar lang een plek op de top tien van een bestsellerlijst, zou dat nou extra aantikken? En zo ja, hoeveel dan wel? Een paar honderd boeken extra? Een paar duizend?

Als ik er de tijd voor had, zou ik er dagdromen aan wijden. Dat ik lid word van de CPNB, dat ik uitzoek wat GFK eigenlijk betekent, waarom ik een verkoopsysteem toepas dat in bestsellerlijstland wordt gezien als een truc, terwijl ik denk: het is gewoon een praktische aanpak. Wie bestelt, betaalt en als de boeken er zijn, krijgt iedereen die heeft besteld ze subiet toegestuurd.

Prima systeem, al heb ik wel elk jaar in februari last van steeds dezelfde nachtmerries. Dat de drukker het laat afweten. Dat er geen boek mijn kant op komt, waardoor ik al de bestellers hun geld terug moet sturen. Dat ze wel komen, maar dat ineens niemand ze meer wil hebben. Dat ze komen, maar allemaal verkeerd zijn gedrukt. Dit laatste is me echt een keer overkomen, duizenden boeken konden rechtstreeks naar de stort.

Op de nachtmerrielijst kom ik zeker.