Geen ene mallemoer (column, 2020)

De thriller is ten dode opgeschreven 



(Door Peter Kuijt)

Aanvankelijk had hierboven een andere kop moeten staan. Zoiets als 'Breaking News! Het DWDD-boekenpanel bespreekt een thriller!' Eindelijk, na lange tijd, schonk het kwartet boekverkopers aan tafel bij Matthijs van Nieuwkerk weer eens aandacht aan een spannend boek. Hiep hoi en zo! Maar de blijdschap sloeg na een paar minuten om in frustratie. Deze boekhandelaren kan het thrillergenre werkelijk gestolen worden. 

Voor de voorlaatste keer waren ze naar de studio in Amsterdam getogen: boekverkopers Grietje Braaksma, Wouter Cajot, Ronnie Terpstra en Manda Heddema. Zij zouden weer vier opvallende boeken bespreken en uiteraard bejubelen. Heddema trapte af met warempel een thriller: De dood van Harriet Monckton van Elizabeth Haynes, hier al eerder gesignaleerd. 'Een boek zonder bloed', aldus de boekverkoopster uit Goes, die 'het heel leuk' vond dat ze weer een thriller in het stapeltje hadden.

'Is het een pageturner?', vroeg Matthijs van Nieuwkerk. 'Druipt de spanning van de pagina's af?' 'Nou, neuh, het was meer een boek zoals Joël Dicker schrijft', was het antwoord. Deze Zwitser schrijft overigens geen pure thrillers, maar romans met spanning.

Daarna volgde de anticlimax. Van Nieuwkerk vroeg de boekverkopers naar hun favoriete thriller aller tijden. Grietje Braaksma, de arme schat, kwam met In cold blood van Truman Capote. Van Nieuwkerk: 'Da's toch geen thriller?' 'Nee, nou ja, dan kies ik Patricia Highsmith', zei Braaksma. Wouter Cajot kwam met een onverstaanbare naam of titel, die na drie keer terugkijken nog steeds onverstaanbaar bleek. Ronnie Terpstra noemde De souffleur. 'Van ene Casardini of zoiets, nou ja, in ieder geval een Italiaan.' En Heddema moest van Van Nieuwkerk de beste legal thriller ophoesten. 'Eh, Scott Turow.' Van Nieuwkerk: 'Ja, maar het boek heet Presumed Innocent.'

Het was overduidelijk: thrillers interesseren deze vier boekhandelaren geen ene mallemoer. Boven de DWDD-tafel was de lucht zwanger van de minachting voor het genre.

En was het nu alleen maar dit viertal dat niets van thrillers moet hebben, dan viel de schade nog wel te overzien. Maar nee, ook de CPNB, de boekpromotor die alle genres - en niet alleen de literatuur - een opkontje moet geven, haalt sinds jaar en dag de neus op voor het spannende boek. Jaren geleden kaapte de club de Gouden Strop van het Genootschap van Nederlandse Misdaadauteurs, beloofde de thriller een gouden publicitaire toekomst, maar liet dat type boek al gauw vallen. Na enkele afleveringen werd de best leuke Power of Plots afgeschaft, de Maand van het Spannende Boek werd een veertiendaagse en de organisatie rond de Strop werd ook al afgestoten.

Vandaag kwam een persbericht van de CPNB binnen over de promotionele ondersteuning van boeken door twee bedrijven: JC Decaux die abri's van reclame voorziet en freecard-verspreider Boomerang. In het persbericht somde de CPNB haar 'merken' op: de Boekenweek, NS Publieksprijs, Griffels & Penselen en Nederland Leest. Geen woord over het spannende boek, want kennelijk niet het vermelden waard.

Van het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs hoeven we het ook niet meer te hebben, want dat is opgegaan in een sectie van de Auteursbond. Je hoort er nauwelijks nog iets van. Af en toe komt de club met wat nieuws naar buiten, zoals laatst toen bleek dat het marktaandeel van de Nederlandse thrillerauteurs ietsiepietsie gestegen was. Je zou er de persen niet voor stilzetten.

Als het aan boekverkopers, promotors of belangenclub ligt, is de thriller ten dode opgeschreven. Het spannende boek zal het helemaal op eigen kracht moeten zien te rooien.