Met dank aan de prins (nieuws, 2018)

Tomas Ross krijgt uit handen van Peter Römer (r) de Meesterprijs

Bescheiden feestje voor Vader van de Faction 

Op een waterkoude zaterdagmiddag, op een met een pontje bereikbare locatie, nam schrijver Tomas Ross de Meesterprijs van het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs in ontvangst.  Het werd een tamelijk ingetogen eerbetoon aan de grondlegger van de factionthriller.

(Door Peter Kuijt)

Het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs (GNM) telt volgens zijn website 137 leden. Slechts een kwart reisde af naar de Tolhuistuin in Amsterdam-Noord om te zien hoe een van de oprichters van dit gilde in het zonnetje werd gezet.

Er waren oude getrouwen zoals Jacob Vis, Gerard Nanne, Michael Berg, Willem Asman, Charles den Tex, Peter de Zwaan en John Brosens. Ook tachtig procent van het Moordwijvenvijftal gaf acte de présence. Hier en daar liep ook een handjevol uitgevers rond. Maar sommige winnaars van de Gouden Strop zoals Elvin Post, Jac. Toes, Roel Janssen, René Appel en Esther Verhoef ontbraken ten enenmale. Misschien waren de laatste twee er niet omdat ze nu romans schrijven. Aan de andere kant: Verhoef heeft hiephoi te kennen gegeven dat ze werkt aan haar thriller Façade, dus dat kan eigenlijk de reden niet zijn voor haar afwezigheid.

Wie er ook niet waren: representanten van de serieuze en minder serieuze pers. Achteraf ook geen berichtje op Nu.nl, dat wel berichtte over cabaretier Jörgen Raymann die zijn theatertournee hervat na enkele afgezegde optredens vanwege rugpijn. Zelfs vertegenwoordigers van 'de grootste en leukste boekencommunity van Nederland en Vlaanderen' schitterden door afwezigheid.

De buitenstaander die zich haastte om de uitreiking van de prijs aan Tomas Ross bij te wonen, maakte nog het staartje mee van de jaarvergadering van het GNM. Het is niet fatsoenlijk om hier besluiten van de vergadering openbaar te maken, maar we kunnen toch wel iets van de sfeer in de Tuinzaal van het zalencomplex meegeven. Hier vergaderde duidelijk een club die ruim dertig jaar na de oprichting nog steeds zoekende is om meer en beter publicitair aan de weg te timmeren.

Kunnen we ons als misdaadschrijvers bijvoorbeeld niet met een podcast aan de lezer presenteren, was een van de vragen die gesteld werden. Maar wie is dan wel die lezer, was de tegenvraag. Daar moet onderzoek naar gedaan worden, vond de vergadering. Charles den Tex had de opleiding journalistiek in Utrecht benaderd met de vraag of studenten daar konden helpen aan meer pr. Maar hij kreeg geen reactie. 'Jongeren weten niet eens wat een spannend boek is', klonk het smalend uit de zaal.

Vergeleken met volwassen zusterorganisaties als het Duitse Das Syndikat (circa 750 auteurs als leden) en het Britse Crime Writers' Organisation (450 leden en initiatiefnemer van prestigieuze prijzen als Gold Dagger en International Dagger) is het GNM nog een collectief dat met taartvormpjes in de zandbak speelt. Het is een gezelligheidsvereniging waar schrijvers en recensenten elkaar op de schouders slaan, maar nog steeds geen vuist weet te maken in literair Nederland. Exemplarisch is derhalve de geringe interesse voor de Meesterprijs, waar je promotioneel gezien als GNM wat winst had kunnen pakken.  Eeuwig zonde ook dat het kroonjuweel Gouden Strop, een idee van Tomas Ross, jaren geleden verkwanseld is aan de Stichting CPNB die de prijs sindsdien tamelijk stiefmoederlijk behandelt.

Revolver

Maar goed, de buitenstaander was dus gekomen om de uitreiking van de Meesterprijs bij te wonen. Tomas Ross, pseudoniem van de 74-jarige Willem Hogendoorn, was na Appie Baantjer en Saskia Noort de derde die werd geëerd om diens oeuvre. Hij heeft, stelt het bestuur van het GNM dat hem die prijs toekende, met zijn factionthrillers 'een genre dat uniek is voor ons taalgebied'.

GNM-voorzitter Peter Römer zwaaide Ross, zoon van een van de oprichters van de BVD met ID-kaartnummer 007, in een vurig betoog nadrukkelijk lof toe en overhandigde hem vervolgens een bos ruikers en een trofee toe: een 3D-print van een revolver in een boek van plexiglas. 'Goh, die is zwaar', reageerde de laureaat en herinnerde zich prompt de Gouden Vleermuis, de oeuvreprijs die hij in 2014 van het Nederlands Thrillerfestival in Zoetermeer kreeg. 'Die viel direct uit elkaar.'

In zijn dankwoord refereerde de winnaar aan prins Bernhard, met wie hij het veelvuldig aan de stok heeft gehad. Zo ontstak de prins-gemaal in verre van koninklijke woede over Ross' boek Omwille van de troon. Hij schreef een open brief die over twee pagina's werd afgedrukt in de Volkskrant. Ross: 'Ik schrok daar wel van. Aan de andere kant was het wel gratis reclame voor het boek.'

De schrijver, die werkt aan een thriller over de blunder van de Russen die dit jaar de computers van het OPCW wilde hacken, komt in januari volgend jaar met een boek over de nog steeds onopgehelderde moord op de Haagse prostituee Blonde Dolly in 1959. 'Ik heb twee maanden lang zitten bedenken hoe ik prins Bernhard in het verhaal kan weten te frommelen', zei hij lachend. 'Maar het is me gelukt!'