Onbenullig en primitief (nieuws, 2018)

Thrillerauteur wast VN-recensent de oortjes



Gewoonlijk lopen thrillerauteurs er mee te koop als ze drie sterren of meer krijgen voor hun boek in de VN Detective & Thrillergids. De hele wereld moet het dan weten, de auteur in kwestie trakteert op spekkies, bier en andere lekkernijen en op social media is de zelfpromotie niet van de lucht. Heel af en toe slaat een misdaadschrijver terug als hij of zij door de scherprechters van het opinieblad gefileerd wordt.

Dit jaar is het ook weer raak. Schrijver Anne van Doorn stuitte op een zijns inziens bespottelijke bespreking van zijn boek De student die zou trouwen. Van Doorn, pseudoniem van schrijver Marco Books, liet het er niet bij zitten en schreef een 'open brief' van 713 boze woorden aan Vrij Nederland.

In de thrillergids van dit jaar brandt Barbara van IJzeren Van Doorns detectiveroman tot de grond toe af. 'Hoewel zij dat recht heeft, vind ik het ontluisterend hoe ondeskundig, onbenullig en primitief zij te werk gaat', schrijft Van Doorn.

Zo bestempelt zij het als onzin dat hoofdpersoon Lowina de Jong een schuld heeft geërfd van haar vader. 'Maar', zegt Van Doorn, 'die vader stierf in de zomer van 2015. Op 1 september 2016 trad de Wet bescherming erfgenamen tegen schulden (Wet betos) in werking. De wet is van toepassing op situaties waarin iemand een erfenis al heeft aanvaard, om dan te ontdekken dat hij in financiële nood belandt. Tot Wet betos in werking trad, overkwam dit duizenden mensen per jaar.' Lowina leerde een pijnlijke les door de erfenis te aanvaarden. Van Doorn: 'De betweterige Barbara blundert op dit punt!'

Ook vergelijkt Van IJzeren de detective van Van Doorn onterecht met Baantjer. 'Qua titel was een vergelijking met de titels van Sjöwall & Wahlöö (zoals De man die in rook opging) meer op z'n plaats. Zo houdt geen enkel argument waarmee Van IJzeren haar afbraak pleegt stand. Mijn hoofdpersoon denigrerend een 'lieftallige assistente' noemen? Lowina de Jong opereert grotendeels zelfstandig, is het vaak oneens met haar baas, weet niet wat ze van hem moet denken en maakt zelfs ruzie met hem.'

Inhoudelijk zou De student die zou trouwen een mislukte Baantjer-kloon zijn. 'Appie Baantjer schreef boekjes met drie moorden, volgens een strak stramien', reageert Van Doorn. 'Daar lijkt mijn boek in het geheel niet op, maar Van IJzeren heeft blijkbaar geen ander vergelijkingsmateriaal dan Baantjer.'

Van Doorn adviseert 'raaskallende recensenten' op non-actief te stellen opdat de kwaliteit van de thrillergids naar een hoger plan kan worden getild. Vrij Nederland heeft de brief (nog) niet geplaatst. Barbara van IJzeren (1950) studeerde Franse taal- en letterkunde en schrijft al zeker tien jaar thrillerrecensies voor Vrij Nederland. Zelf publiceerde ze in 2007 de voetbalthriller Open doel. De Spanningsblog oordeelde dat ze met dit boek 'hoog over' schoot.

Een aantal jaren geleden klommen enkele schrijvers ook in de pen om hun gal te spuwen over recensies in Vrij Nederland. Nathalie Pagie, Bronja Hoffschlag en Ellen Gerretzen richtten allen hun pijlen op één bespreker: Barbara van IJzeren.