Exit (nieuws, 2015)

SCHRIJVER HENNING MANKELL OVERLEDEN

De Zweedse schrijver Henning Mankell is op 67-jarige leeftijd overleden. Het bericht van zijn overlijden werd vandaag op zijn website geplaatst. Mankell is onder meer bekend door zijn misdaadromans zoals die van de serie Kurt Wallander. Hij bleek vorig jaar aan longkanker te lijden en trok zich uit de openbaarheid terug.

Voor zijn Nederlandse uitgever, Eric Visser van De Geus, komt het nieuws van het overlijden toch onverwacht. Hij kende hem goed. Visser heeft in twintig jaar zeker twintig boeken van Mankell uitgegeven. „Mankell was een heel groot verhalenverteller. Een sociaal bewogen man, die het schrijven niet los kon zien van maatschappelijke verhoudingen. Zo had hij bijvoorbeeld veel aandacht voor Afrika en vluchtelingen."

Mankells boeken deden en doen het zeer goed in Nederland. „Ik denk dat er zeker ruim 3,5 miljoen van zijn verkocht", aldus Visser. Het nieuwste boek van de Zweedse auteur verschijnt overigens volgende week. De titel is: Zweedse laarzen. Het is het vervolg op de roman Italiaanse schoenen. De nieuwe roman draait opnieuw rond Fredrik Welin. Sinds hij als chirurg een fatale fout heeft gemaakt, leeft hij teruggetrokken op een Zweeds eiland in de Oostzee. Hij heeft de stilte opgezocht en sluit zich af voor mensen. Op een herfstnacht schrikt de oud-chirurg wakker: zijn huis staat in lichterlaaie. Ternauwernood weet hij het brandende huis te ontvluchten. Welin is alles kwijt en is gedwongen zijn leven opnieuw vorm te geven. En dat terwijl hij wordt beschuldigd van brandstichting.

In mei van dit jaar verscheen Mankells boek Drijfzand, een autobiografie die werd bestempeld als 'een ode aan het leven'. Begin 2014 werd bij Mankell kanker in een vergevorderd stadium geconstateerd. Er waren tumoren aangetroffen in zijn linkerlong en nek. ,,Ik heb al heel vroeg besloten om hierover te schrijven, omdat het uiteindelijk gaat om de pijn en het lijden die zo veel mensen treffen'', liet Mankell weten. ,,Mijn angst is groot'', vervolgde de schrijver, ,,maar globaal genomen kan ik het onder controle houden.''

Mankell laat in Drijfzand allerlei belangrijke momenten uit zijn leven de revue passeren. Vanuit zijn dagelijkse strijd tegen de ziekte reist Mankell terug en vooruit in de tijd, waarbij het erfgoed dat de mens nalaat en de opeenvolging van generaties de rode draad vormen, die verleden, heden en toekomst met elkaar verbindt. De schrijver brengt verschillende onderwerpen ter sprake, van 's werelds eerste kunstenaars die de prehistorische grotschilderingen maakten tot onderzoek naar komende ijstijden.

Henning Mankell begon al op twintigjarige leeftijd te schrijven en is daarna nooit meer gestopt, zelfs toen hij vorig jaar te horen kreeg dat hij kanker had. Sterker nog, de Zweedse auteur schreef over zijn ziekte columns voor een Zweedse krant.

Mankell werd op 3 februari 1948 in de Zweedse hoofdstad Stockholm geboren. Hij groeide op in de kleine dorpjes Sveg en Boras in het westen en zuiden van Zweden. Toen hij zes jaar was en zijn grootmoeder hem leerde schrijven, was hij verkocht. Op twintigjarige leeftijd werd hij schrijver en assistent-regisseur aan een theater in Stockholm. In 1985 begon hij met werken in een theater in Mozambique en vanaf dat moment woonde hij afwisselend in het Afrikaanse land en Zweden.

De boeken van Mankell zijn in meer dan dertig landen uitgegeven. Hij boekte veel succes met zijn  misdaadserie over de tobberige inspecteur Kurt Wallander, die ook is verfilmd in Zweden. Voor het boek Moordenaar zonder gezicht kreeg hij in 1992 al de Glazen Sleutel, de prijs voor het beste Scandinavische misdaadboek. Later zou hij onder meer de Dagger Award (2001) krijgen voor Dwaalsporen en een Amerikaanse Gumshoe Award (2004) voor de misdaadroman De terugkeer van de dansleraar. De Wallander-televisieserie kreeg in 2009 een BAFTA-Award.

De Zweed schreef tientallen boeken, waaronder ook romans en kinderboeken, en kaartte daarin regelmatig maatschappelijke kwesties aan. Hij stond bekend om zijn kritiek op de Vietnamoorlog, de apartheid in Zuid-Afrika en de manier waarop het Westen met zijn koloniën omging. In een interview zei Mankell later ook dat zijn boeken niet alleen over een misdaad gaan. „Een goed misdaadverhaal gaat niet alleen om de misdaad die wordt opgelost. Het zou een psychologische beschouwing moeten zijn van de cultuur die het weerspiegelt."