Exit (nieuws, 2014)

SCHRIJFSTER P.D. JAMES OVERLEDEN

De Britse misdaadschrijfster P.D. James is donderdag 27 november op 94-jarige leeftijd overleden. Ze verkocht miljoenen exemplaren van haar politieromans met in de hoofdrol Adam Dalgliesh. De boeken werden ook bewerkt tot een populaire televisieserie.
Volgens haar literair agent is de schrijfster 'vredig ingeslapen' in haar woning in Oxford.

P.D. James was de veertig gepasseerd toen ze haar eerste boek met Adam Dalgliesh van de Londense politie publiceerde. De politieman was een ongewoon personage in politieromans: een weduwnaar met een voorliefde voor poëzie die de misdaad bestrijdt.

In totaal schreef ze veertien boeken over Dalgliesh. De eerste misdaadroman Cover her face verscheen in 1962. De laatste, The private patient, zes jaar geleden Zowel ITV als BBC maakte een detectiveserie met het hoofdpersonage van de reeks.

P.D. James schreef ook romans en non-fictie. De bekendste roman van de schrijfster is wellicht The children of men. De Mexicaanse regisseur Alfonso Cuaron baseerde zich op die roman voor zijn film Children of men uit 2006 met Clive Owen, Julianne Moore en Michael Caine. Andere bekende titels zijn The Murder Room en de Pride and Prejudice-spin-off Death Comes to Pemberley.

Vorig jaar vertelde de auteur nog tegen de BBC dat ze aan een nieuwe detectiveroman werkte. Ze vond het 'belangrijk' om er nog een te schrijven. 'Hoe ouder je bent, hoe moeilijker het wordt', aldus James. 'Het duurt langer voor de inspiratie komt. Maar ik heb nu eenmaal het schrijven nodig. Zolang ik leef, zal ik blijven schrijven.' Ze was een felle tegenstander van de stelling dat misdaadromans geen literatuur konden zijn.

In een verklaring liet James' uitgever Faber and Faber weten: 'Dit is een bijzonder treurige dag voor ons. Het is moeilijk om onze diepe droefenis om het heengaan van P.D. James uit te drukken. Zij was een van 's werelds grootste schrijvers.'

Collega-auteur Ian Rankin meldde op Twitter bedroefd te zijn. 'Zo verdrietig om de dood van P.D. James. Elk evenement dat ik met haar beleefde, was een groot plezier. Ze was scherp, intelligent en vol humor.'

Ze werd als Phyllis Dorothy James op 3 augustus 1920 in Oxford geboren. Haar jeugdjaren waren bepaald niet al te vrolijk. Haar ouders hadden geen gelukkig huwelijk. Toen James veertien was, werd haar moeder in een psychiatrische inrichting opgenomen. James moest het huishouden runnen en voor de rest van het gezin zorgen. Op haar zestiende moest ze van school en werk gaan zoeken, omdat men in het gezin moeilijk de eindjes aan elkaar kon knopen. Bovendien vond haar vader, een belastingambtenaar, een hogere opleiding voor meisjes niet nodig.

In 1941 trouwde ze met Connor White, een student medicijnen, die kort daarna het leger inging en overzees werd gestationeerd. Haar man kampte daarna met oorlogstrauma's, kon het gewone leven niet aan en moest in een inrichting worden opgenomen. James moest alleen voor haar twee dochters zorgen.

Pas op haar 42ste publiceerde ze haar eerste boek. Cover her face werd een succes, maar James bleef haar baan op het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken - onder meer op de afdeling forensische wetenschap -aanhouden tot 1979. Ze brak een jaar later internationaal door met haar achtste thriller Innocent Blood. James schreef ook twee misdaadromans, An unsuitable job for a woman en The skull beneath the skin, waarin Cordelia Gray, een vrouwelijke speurder, de hoofdrol had.

In 1987 kreeg ze de oeuvreprijs Diamond Dagger van de Crime Writers' Association. En dat was niet de enige onderscheiding voor haar totale werk. Zo ontving ze de Grandmaster Award van de Mystery Writers of America. En in 2011 werd haar de Theakstons Old Peculier Outstanding Contribution to crime fiction award toegekend vanwege haar 'uitmuntende bijdrage aan de misdaadliteratuur.

P.D. James werd door de Britse koningin Elizabeth II benoemd in de Order of the British Empire en laat twee dochters na. Haar man stierf twee jaar na de publicatie van haar debuut, in 1964, aan een overdosis drugs en alcohol.