Plaat van de maand (47)

De Spanningsblog besteedt met recensies, interviews en nieuws voornamelijk aandacht aan de hedendaagse thriller en de auteurs daarvan: Brad Thor, Michael Berg, Dean Koontz, Arjen Lubach, noem maar op. Het vroege Nederlandse spannende boek is op deze site een ondergeschoven kindje. Maar verzamelaar Wim van Eyle biedt uitkomst. Zijn niet geringe collectie van ruim 3400 Nederlandstalige misdaadromans aanschouwend richt Van Eyle sinds mei 2010 eens per maand de schijnwerper op het werk van een - soms vergeten - thrillerschrijver uit vroeger tijden. Vandaag de zevenenveertigste aflevering uit de serie Plaat van de maand. Over Leo Beek. Alias Jan van Marxveldt. Alias Dick Bender.

DE SCHRIJVER DIE SEKS NIET UIT DE WEG GING

Door Wim van Eyle)

Leo Beek 

Leo Beek werd geboren op 27 juni 1920 als zoon van de schrijfster Cissy van Marxveldt (Setkse Beek-de Haan), bekend van de boeken over het HBS-meisje Joop ter Heul. Het eerste boek van Leo Beek verscheen onder de schuilnaam Jan van Marxveldt en had als titel 'De drijfjacht van David Napoleon' (eerste druk 1945, tweede druk 1946), een boek waarin Leo Beek zijn woede over de Tweede Wereldoorlog onverbloemd verwoordde en ook de seks niet uit de weg ging. In het verhaal werd voor die tijd gedetailleerd beschreven hoe de heldin met de held naar bed gaat.

Bij de massa viel dat goed en niet-goed, velen stelden het op prijs dat de oorlogsvoerders op hun falie kregen anderen vonden dat hij de naam van zijn moeder Cissy van Marxveldt door het slijk haalde met zijn onverbloemde weergave van bepaalde scènes, terwijl Cissy juist heel meisjesachtig en romantisch schreef. In een interview met het AD gaf Leo Beek later toe dat  het fout was dat hij de naam van Van Marxveldt gebruikte. ,,Het was een ideetje van de uitgever - niet zo'n best ideetje achteraf gezien.''

Het boek werd uitgegeven door boekhandel De Erven Loosjes uit Heemstede met een covertekening van ene De Kruijff. Het tweede boek (nog steeds onder de naam Jan van Marxveldt), 'Het Veemgericht van David Napoleon', verscheen bij De Erven Loosjes in 1948. Degene die deze maal voor de omslag zorgde was de uitstekend tekenende en welbekende Hans Borrebach.

Wat later zou verschijnen maakte zijn moeder niet meer mee: de in 1889 geboren Cissy van Marxveldt stierf drie jaar na de Tweede Wereldoorlog. Na een kort en stil intermezzo verschenen in 1956 nog drie detectives nu bij De Bezige Bij in de serie Schrik in plastic met omslagtekeningen van Pim van Boxsel. Het waren 'Drie blinde muizen', 'Mode en misdaad' en 'Costaldos was hier'. 

Leo Beek hanteerde nu als schuilnaam Dick Bender die als volgt ontstaan zou zijn: Beek zat met zijn uitgever Geert Lubberhuizen te brainstormen over een nieuwe schuilnaam, want Van Marxveldt, dat kon niet meer,  vonden beiden. Beek had er op een gegeven moment genoeg van en zei: ,,Nou, ik ben d'er." waarop Lubberhuizen voor de dag kwam met ,,Die is goed, Dick Bender. "Dat had Beek weliswaar niet gezegd maar dat deed er niet toe volgens de uitgever. 

Van Beek ging werken bij Philips en boekte nog successen met zijn 'Pioniers der Natuurwetenschappen deel I en II' (1983, 1987) en de herdruk 'De geschiedenis van de Nederlandse natuurwetenschap' (2004). Hij schreef nog een hommage aan zijn moeder en werkte samen met de tekenaar Peter van Straaten (uitgeverij Westfriesland). 

Bibliografie spannende boeken: 

1. 'De drijfjacht van David Napoleon', eerste druk (1945) 

2. 'De drijfjacht van David Napoleon', tweede druk (1946) 

3. 'Het veemgericht van David Napoleon' (1948)

4. 'Drie blinde muizen' (1956) 

5. 'Mode en misdaad' (1956) 

6. 'Costaldos was hier' (1956) 

(Bronnen: Wim van Eyle, AD, HHersevo)