Teken van beschaving (column, 2014)

DE REDDENDE HACKER

(Door Peter de Zwaan)

Het gaat slecht met de boekwinkels, maar redding nadert.

Dat is het goede nieuws, en ik dacht: laat ik daar nou mee beginnen, zorg ik een keer voor hoop.

Het slechte nieuws is dat het nog een hele tijd kan duren en dat de redding afhankelijk is van het vernuft van hackers, u weet wel, de hufters in Roemenië die sites van banken namaken, het groepje ongeregeld in Nigeria dat zo handig is in het verspreiden van virussen, de puber in Rotterdam die, omdat hij twee dingen tegelijk kan, uit zijn neus vreet en tegelijk iets bedenkt waardoor uw hele handel plat valt.

De hackers zijn niet te stuiten, ik las daar binnen een week twee artikelen over en in beide stukken werd de ondergang van het internet voorspeld. Hackers breken af wat Bill Gates heeft opgebouwd en ze worden, zonder dat ze het beseffen, degenen die zorgen voor de terugkeer van het boekenvak zoals we dat van vroeger kennen. Ze zijn altijd net een stap slimmer dan de beschermers van het internetsysteem en vroeg of laat zullen ze iets bedenken waardoor internetbankieren onmogelijk wordt, en daardoor internetwinkelen.

Voor de keten Polare zal het wel te laat zijn, maar wat wil je als je een naam kiest die is bestemd voor een onderzeeboot, dan vraag je toch echt om ten onder te gaan.

Bol.com zal op termijn ook sneuvelen en het zal het feest zijn in de paar overgebleven boekwinkels, en bij een aantal uitgevers.

Niet bij de kleine uitgevers. De kleintjes kunnen er mee ophouden, want ze danken hun bestaan aan internet en aan Bol.

Als voorbeeld zal ik uit mijn eigen school klappen.

Zwarte Zwaan heeft in mei vorig jaar twee 'Bob Evers'-boeken uitgegeven. Prijs 14,99, zeg maar 15 euro. Van de 1500 boeken is meer dan de helft rechtstreeks via mijn huis verkocht. Winst iets boven de 11 euro per boek. Ik reken geen arbeidskosten, dat begrijpt u, want ik kost niets. Daarna kwam Bol. Winst ongeveer 8 euro per boek. Toen te veel boekhandelaren klaagden, heb ik de twee BE-delen te koop aangeboden via het Centraal Boekhuis. Winst rond 6 euro per boek.

Je kunt dus heel wat beter de handen zelf uit de mouwen steken dan zaken doen met het CB.

Door het Centraal Boekhuis heb ik wel een goede indruk gekregen van de verhoudingen. Van elke tien boeken gaan er acht de deur uit via Bol en twee via de boekwinkels; en nu rond ik af ten gunste van de winkels.

Gezien de winstmarge is het tamelijk stom om via een winkel te willen verkopen. Je doet het hooguit om oudere lezers die geen computer hebben ter wille te zijn.

Het aantal liefhebbers van de 'Bob Evers'-serie is groot; er komen herdrukken en er komt een nieuw deel. Maar hoeveel mailing ik ook stuur, de meeste eigenaren van boekwinkels vinden het wel best. Een stuk of tien hebben ingekocht en op een na hebben ze bijbesteld, het gros laat het afweten. De kopers zijn er, maar als ze op de hoogte willen blijven, komen ze terecht bij Bol. Van mij, uitgever zijnde, mogen de winkels sluiten. Van mij, schrijver en lezer, moeten ze blijven. Allemaal. Omdat dat hoort, een boekwinkel in een stad, ze zijn een teken van beschaving.

Voor handhaving van die boekenbeschaving zijn de hackers nodig. Het lijkt een vreemde combinatie, maar als ik een boekwinkel had, zou ik mijn hoop vestigen op de schavuiten die zich bezighouden met de ondergang van internet. En ik zou elke dag een schietgebedje doen: ‘Lieve Heer, laat ze toeslaan, zo snel mogelijk.’

(deze column is ook te lezen op www.peterdezwaan.nl)

Peter de Zwaan (1944, Meppel) heeft tientallen publicaties op zijn naam staan, misdaadromans en jeugdboeken. Voor acht van zijn thrillers werd hij genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek. Met 'Het Alibibureau' won hij in 2000 die prijs. Vorig najaar verscheen zijn nieuwe thriller 'De Loverman' bij zijn eigen uitgeverij Zwarte Zwaan. Binnenkort publiceert uitgeverij Conserve 'In mijn hoofd', een roman over alzheimer.