Dure boeken (column, 2014)

UITGEVER WORDEN (16)

(Door Peter de Zwaan)

U wilt weten waarom boeken voortdurend duurder worden.

Sorry, u wilt dat helemaal niet? Sla dit stukje dan over, maar later niet klagen dat uitgevers achter uw rug om maar wat doen.

Bij het bepalen van de boeken- en de verzendprijs worden uitgevers een stevig handje geholpen door PostNL, vroeger PTT.

Negen maanden geleden vond PostNL 54 eurocenten voldoende voor een postzegel. Omdat we minder brieven gingen versturen, werden degenen die dat nog wel deden in augustus vorig jaar beloond: de prijs van een zegel ging naar 60 cent. Toen gingen er nog minder mensen brieven versturen, waarna iemand bij PostNL dacht: weet je wat, we maken de zegels gewoon nog weer duurder, de sukkels die brieven via ons bedrijf blijven versturen, pikken alles, we gaan naar 64 cent. Een verhoging van een dubbeltje op de prijs van 54 cent, wel iets meer dan het gemiddelde inkomen van de Nederlanders is gestegen, de directie en commissarissen van PostNL even buiten beschouwing gelaten.

De eerste boeken die Zwarte Zwaan uitgaf, de delen 51 en 52 van de roemruchte 'Bob Evers'-serie, kwamen in mei vorig jaar uit. Bij het bepalen van de prijs had ik de drukker gevraagd hoeveel ze zouden wegen. Hij zei: 230 gram. Boek, verzendenvelop en etiket wogen bij elkaar 246, soms 247 gram. Dat kwam mooi uit, want tot een gewicht van 250 gram waren voor verzending vier zegels nodig: portokosten dus 4 keer 54 is 2,16 euro.

Nu kom ik aan een geheim van PostNL dat ik niet heb kunnen ontsluieren. Op 1 augustus ging de zegelprijs naar 60 cent. Ongeveer vanaf die dag woog een 'Bob Evers'-boek met envelop en etiket 252 of 253 gram. Zelfde boek, zelfde envelop, zelfde etiket, alles opgeslagen geweest in dezelfde droge, verwarmde kamer.

Bij het postagentschap waar ik de boeken naartoe bracht zeiden ze: ‘De weegschaal wordt met regelmaat geijkt.’ Hetzelfde zeiden ze bij een ander postagentschap. ‘De weegschaal wordt geijkt, meneer, het boek weegt 252 gram, u moet dus niet vier, maar vijf postzegels plakken.’

Ik zal eerlijk zijn: ik heb wekenlang PostNL voor de gek gehouden en vier zegels geplakt.

Maar de boeken werden wel elke maand een gram zwaarder en eind vorig jaar woog een boek van dezelfde druk, in een envelop uit dezelfde doos, voorzien van hetzelfde soort etiket 256 of 257 gram.

Toen kwam 1 januari en nu zijn de zegels 64 cent. Er is ook iets veranderd aan het aantal postzegels dat geplakt moet worden. Het was als volgt: tot 250 gram vier zegels, tot 500 gram vijf zegels, tot 2 kilo zes zegels. De groep ‘tot 500’ is geschrapt. Op een brief of een pakketje dat door de brievenbus kan en dat 251 gram weegt moeten nu zes zegels, dat is 6 x 64 is 3,84 euro.

Het 'Bob Evers'-boek dat ik begin januari naar het postagentschap bracht, woog al 258 gram.

In mei 2013 kostte het versturen van een boek aan portokosten € 2,16, nu € 3,84 en dat is een verhoging van 1,70 euro.

Een boekenprijs aanpassen mag pas na een paar jaar. Het enige dat je als uitgever kunt doen om de prijsverhoging van PostNL, gekoppeld aan zijn ijkgekte, een beetje op te vangen, is te melden dat je verzendkosten gaat berekenen.

Ik koos voor één euro, elke keer als ik er aan denk, vind ik het te lullig voor woorden, maar het gaat wel gebeuren. Als u bezwaren hebt, stuur dan een brief naar PostNL. Als u het gewicht onder de 50 gram houdt, kost u dat aan porto 1,28 euro.

(deze column is ook te lezen op www.peterdezwaan.nl)

Peter de Zwaan (1944, Meppel) heeft tientallen publicaties op zijn naam staan, misdaadromans en jeugdboeken. Voor acht van zijn thrillers werd hij genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek. Met 'Het Alibibureau' won hij in 2000 die prijs. Vorig najaar verscheen zijn nieuwe thriller 'De Loverman' bij zijn eigen uitgeverij Zwarte Zwaan. Binnenkort publiceert uitgeverij Conserve 'In mijn hoofd', een roman over alzheimer.