The same jerk (nieuws, 2013)

TOM CLANCY (1947-2013): SUCCESVOL DOOR RONALD REAGAN

Tom Clancy

De Amerikaanse thrillerauteur Tom Clancy is gisteravond op 66-jarige leeftijd overleden in een ziekenhuis in Baltimore. De doodsoorzaak is niet bekend.

Clancy is wereldberoemd geworden door zijn oorlogsthrillers. Een aantal van die boeken is verfilmd, waaronder 'Patriot Games' en 'Clear and Present Danger'.

Thomas Leo (Tom) Clancy jr. die op 12 april 1947 in Baltimore werd geboren, wilde als kind al een militaire carrière volgen, maar een oogprobleem (hij droeg een zeer sterke bril) deed die wens teniet.

Begin jaren tachtig was hij nog een onbekende verkoper van verzekeringen, met een passie voor de geschiedenis van de scheepvaart. Hij had Engels gestudeerd aan de Loyola Universiteit van Baltimore en droomde ervan een roman te schrijven. Zijn eerste poging, 'The Hunt for Red October' uit 1984, schreef hij in zes weken tijd op een oude typemachine aan de hoek van de keukentafel.

De thriller kreeg goede kritieken, verkocht vrij goed en werd later ook verfilmd. Het was echter president Ronald Reagan die Clancy wereldberoemd maakte: het staatshoofd prees in een interview Red October aan als een 'perfect yarn' ('een prachtig verhaal'). De daaropvolgende succesvolle technothrillers maakten van Clancy een van de rijkste Amerikanen. In totaal schreef hij zo'n zeventig boeken, waarvan volgens een schatting van uitgeefconcern Penguin Group wereldwijd 100 miljoen exemplaren zijn verkocht.

In 1996 richtte hij  Red Storm Entertainment op, een firma die computerspellen ontwikkelt. Hij verkocht het bedrijf later voor 45 miljoen dollar aan gameproducent Ubisoft.

Clancy was nogal conservatief van aard. Zo was hij van mening dat drugs volledig gecriminaliseerd moesten worden. ,,Alles verbieden, op elk niveau'', zei hij in een interview met persdienst GPD. ,,Verreweg de meeste drugsgebruikers in de VS roken marihuana of snuiven coke bij wijze van vrijetijdsbesteding. Pak ze hun auto's maar af, veroordeel ze maar tot het aanvegen van straten in opvallende overalls. Dan leren ze het wel af.''

Zijn schrijvende voorbeeld was de Brit Frederick Forsyth. ,,Na het lezen van zijn 'Dag van de Jakhals' dacht ik: dat ga ik ook doen.'' Hij schreef 'Ereschuld', waarin een Japanse Jumbo neerstort op het Capitool, vijf jaar voor de aanslagen van 11 september. Japanse zakenlieden en de Indiase marine smeden een complot om de VS naar de afgrond te jagen. ,,We live in a complicated world'', aldus Clancy hierover.

Op een zonnige zaterdag in oktober 2001 bezocht Clancy Ground Zero in New York, de plek waar de WTC-torens hebben gestaan. Hoofdschuddend liep hij tussen de puinhopen en zei tegen verslaggevers: ,,Dat zo veel mensen bereid zijn geweest voor hetzelfde doel tegelijkertijd te sterven. Elke schrijver die zoiets had bedacht, zou het manuscript als 'te ongeloofwaardig' van zijn uitgever terugkrijgen. Je kunt de realiteit niet meer bijhouden. Niemands fantasie reikt zo ver.''

Tegenover de BBC verklaarde Clancy destijds dat hij de plot van 'Uitstel van executie' besprak met een luchtmachtofficier. Clancy: ,,Die keek me met grote ogen aan en zei dat ze nooit deze mogelijkheid hadden besproken.''

Behalve als schrijver werd hij in de VS ook gewaardeerd als militair deskundige. Hij werd vaak voor talkshows om iets uit te leggen. In die hoedanigheid werd hij ook drie keer op het Witte Huis ontboden: een keer door Reagan en twee keer door diens opvolger George Bush sr. Met president Bill Clinton had hij  niet zo veel op. Clancy was door-en-door Republikeins. ,,Maar ach, dit land heeft een burgeroorlog overleefd, dus Clinton overleven we ook wel'', zei hij destijds.

Clancy vond schrijven op zich niet zo prettig, erkende hij. ,,Het is als met het bouwen van een huis. Bakstenen leggen is niet zo leuk, maar als het huis klaar is, heb je een geweldig voldaan gevoel.'' Zijn fortuin heeft hem als mens niet veel veranderd, meende hij. ,,Ik drink nog steeds dezelfde wijn. I'm the same jerk as I was before.''