Zand erover (nieuws, 2013)

AFSCHEID VAN 'DUTCH'

Met een uitvaartmis in de Holy Name Church in Birmingham is vandaag afscheid genomen van de Amerikaanse thrillerschrijver Elmore J. Leonard, die dinsdag 20 augustus in zijn woonplaats Bloomfield Hills, Michigan, op 87-jarige leeftijd overleed.

Leonards favoriete fanmail kwam uit gevangenissen. Kokhalzend probeerde hij zich altijd een weg te banen door de veiligheidscontroles op vliegvelden. En nooit stond hij zijn kinderen toe dat ze restjes vet op hun borden lieten liggen. ,,Vet is smaak. Dat is wat mijn vader mij vertelde'', aldus zoon Bill Leonard voor de ruim driehonderd regelmatig lachende kerkgangers. ,,En dat is ook wat ik mijn kinderen wijs maak.'' Zoon Bill zei dat hij enorm veel condoleances had ontvangen, maar geen enkele was zo schrijnend als de tekst die hij kreeg van een Facebook-vriend. ,,De hemel is zojuist een stuk interessanter geworden.'' Bill: ,,En dat is een understatement.''

Gisteren konden vrienden en fans de hele middag en het begin van de avond hun medeleven betuigen aan de familie van de auteur. En daar werd flink gebruik van gemaakt: volgens de krant Detroit News liep het verkeer bij tijd en wijle vast in de buurt van het gebouw van begrafenisonderneming Lynch & Sons Funeral Home in Clawson, waar de schrijver lag opgebaard. 

De doodsoorzaak is niet bekendgemaakt, maar aangenomen wordt dat Leonard stierf aan de gevolgen van een beroerte waardoor hij eind juli werd getroffen. Zijn medewerker Gregg Sutter liet weten dat het sindsdien met de schrijver elke dag een stukje beter ging. En een bron vertelde Hollywood Reporter dat de beroerte niet levensbedreigend was. Leonards familie was dan ook 'voorzichtig optimistisch' over zijn herstel. De schrijver was bezig aan zijn 46ste boek, toen hij de beroerte kreeg. 

Zijn dood kwam als een schok voor velen. De schrijver en scenarist werd beschouwd als de grootste levende schrijver van hard boiled misdaadromans. George Clooney was een bewonderaar, maar ook Quentin Tarantino die zijn boek 'Jackie Brown' verfilmde. Collega-auteurs als Stephen King, Robert Crais, George Pelecanos, Michael Connelly en Linwood Barclay waren liefhebber van diens oeuvre. Dennis Lehane noemde Leonard als de auteur die de meeste invloed op hem heeft gehad. Thrillerschrijver Peter de Zwaan liet deze week op Facebook weten: 'Elmore Leonard overleden. De goeden sterven in elk geval oud'.  

Elmore John Leonard Jr. werd op 11 oktober 1925 geboren in New Orleans. Nadat hij van middelbare school af kwam, ging hij in 1943 bij de Amerikaanse marine werken en kreeg daar de bijnaam 'Dutch'. Die had overigens niets met Nederland te maken, maar met een Amerikaanse honkbalspeler Dutch Leonard. 

Terwijl hij reclames schreef voor autofabrikanten in Detroit begon hij in 1951 korte verhalen te schrijvenin het westerngenre. Eén daarvan, '3:10 to Yuma', werd in 1956 verfilmd met Glenn Ford in de hoofdrol en in 2007 opnieuw, maar dan met Russell Crowe als hoofdrolspeler. Nadat zowel het bioscooppubliek als de lezer zich had afgewend van de westerns, beproefde Leonard zijn geluk in het misdaadgenre. Zijn eerste thriller 'The Big Bounce' verscheen in 1969, na 84 keer te zijn afgewezen. 

Leonards dialogen zijn befaamd. Naar eigen zeggen was hij niet zozeer geïnteresseerd in de plot, maar meer in de teksten van zijn karakters. ,,Als ze geschreven klinken, herschrijf ik ze'', zei hij meer dan eens.

De auteur kreeg in december 2009 van de schrijversorganisatie Pen USA een Lifetime Achievement Award overhandigd. De belangenclub van auteurs benadrukte destijds dat Leonard met zijn 'eigen literaire stijl vele lezers aan zich gebonden en een nieuwe generatie auteurs heeft beïnvloed'.

Een jaar later kwam zijn 44ste boek, 'Djibouti', in de handel. Hij liet toen in een interview met Associated Press weten dat hij geen reden had om met 'retirement' te gaan. In al die jaren was het schrijfproces van Leonard onveranderd gebleven. Om tien uur 's ochtends nam hij plaats achter zijn bureau in zijn 'kantoor aan huis', stak een sigaret op, nam een haal en begon te schrijven in een van de speciaal voor hem vervaardigde 63 gele pagina's tellende notitieblokken. Wanneer hij een pagina af had, typte hij het met een elektrische schrijfmachine over. Dagelijks probeerde hij drie tot vijf pagina's te voltooien.

Ook zijn 44ste boek voldeed aan Leonards criterium dat zijn thrillers niet langer mogen zijn dan 300 pagina's, een standpunt dat wordt gedeeld door zijn Nederlandse collega Peter de Zwaan. ,,De New York Times vroeg me eens een boek van Tom Clancy te recenseren. Ik vroeg hoeveel pagina's het telde. Iets meer dan 400 bladzijden, was het antwoord. Dan doe ik het niet, zei ik, want ik lees geen boeken die meer dan 300 pagina's tellen.''