Mons Kallentoft (interview, 2013)

Mons Kallentoft: 'Goede boeken zijn geschreven uit beheersing'

EXTREEM INVOELEND EN IJSKOUD TEGELIJK

Hij is de nieuwe Scandinavische verassing. Beter dan Stieg Larsson, zo omschreef een criticus thrillerauteur Mons Kallentoft. ,,Met schrijven bezweer ik mijn angsten’’, zegt hij zelf.

(Door Monique Brandt) 

Liefhebbers van het thrillergenre kunnen zich opmaken voor een nieuwe ster aan het firmament. De Zweed Mons Kallentoft heeft zijn landgenoten al ingepakt met zijn sferische en duistere serie over Malin Fors. Deze bij vlagen alcoholische, getroebleerde jonge politievrouw uit het zuidelijk gelegen Linköping laat zich leiden door haar feilloze intuïtie en de ijle stemmen van de dode slachtoffers, die alleen zij lijkt te horen. 

Kallentoft heeft zich met Fors inmiddels ook internationaal op de kaart gezet. Terecht, want het onlangs verschenen 'Engelwater', over een moordzaak waarbij een adoptiekind spoorloos verdwijnt, is een onbetwiste pageturner. 

Voor de Zweed is alle aandacht een droom die uitkomt. Van jongs af aan wilde hij al schrijver worden. Om er in ieder geval van te kunnen léven, volgde hij een opleiding tot copywriter. Kallentoft was vervolgens vele jaren het succesnummer bij een ‘hip and happening’ reclamebureau in Stockholm. Tot hij ongelukkig werd van het snelle leven. ,,Ik was ermee begonnen omdat ik wilde schrijven maar daar had ik nooit tijd voor.’’

Kallentoft en zijn vrouw Karolina verkochten de hele boel en vertrokken voor een jaar naar Madrid, waar hij zijn eerste roman schreef. Eenmaal terug in Zweden rolde de ene na de andere afwijzing binnen. De brief van die ene uitgever die het boek wél wilde uitbrengen belandde aanvankelijk ook ongeopend in de prullenbak, bovenop het stapeltje reeds geopende slechtnieuwsbrieven. 

Het gedroomde succes bleef echter uit. Op aanraden van dezelfde uitgever deed een inmiddels zwaar gefrustreerde Kallentoft nog een ultieme poging mee te liften op de almaar aanzwellende Scandinoir-golf: de stroom aan succesvolle Noord-Europese thrillers die ons maar blijft overspoelen. ,,Al wat ik wilde was een schrijver worden die ook gelezen wordt. Daarbij heb ik altijd al thrillers gelezen, dus zo’n grote stap was het niet.’’ 

In zijn zomerhuis bedacht hij in twee dagen het personage Malin Fors. ,,In de Scandinavische misdaadliteratuur is de held in bijna alle gevallen een knorrige oude vent met privéproblemen. Om eruit te springen bedacht ik een jonge vrouw met dezelfde tekortkomingen.’’ Dat idee bleek een klapper. Op de dag dat het boek uitkwam, verscheen er een befaamde recensent op de Zweedse tv met Kallentofts boek in handen: ‘Dit is het boek dat u deze zomer leest. Vergeet Stieg Larsson: dit is beter’. Binnen twee uur was de hele eerste druk via internet uitverkocht.

SLINKS

Zijn nieuwste boek 'Engelwater' draait om adoptiekinderen die zonder medeweten van de adoptieouders via slinkse wegen in hun nieuwe vaderland terecht zijn gekomen. Kallentoft baseerde het boek op een omvangrijk adoptieschandaal van een jaar of tien geleden. Massa’s kinderen uit Vietnam bleken onder valse voorwendselen bij hun ouders te zijn weggehaald en verkocht als adoptiekinderen. 

Kallentoft: ,,'Engelwater' is een donker boek, maar gaat in feite over liefde. Hoe in de liefde goed heel fout kan zijn. Hoe moeilijk het soms is de grenzen tussen goed en fout te onderscheiden. Een kind ‘stelen’ is het ergste wat je een ouder kan aandoen. Tegelijkertijd heeft een kind in het westen een betere kans op te groeien dan in een straatarm berggebied in Vietnam waar de meeste kinderen niet ouder worden dan vijf jaar. Wat doe je als ouder van zo’n gestolen kind? Terugbrengen? Het kind dat je zelf hebt opgevoed, maar niet van jou is? Ik heb geen antwoorden, maar al met al was het een intrigerend beginpunt voor mijn boek.’’ 

Het misbruik van kinderen komt in al zijn gruwelijke variaties steeds terug in zijn werk. ,,Onbewust. Ik probeer als ik schrijf juist ijskoud te zijn om mezelf niet mee te laten slepen door de emoties in het verhaal. Ik schrijf eigenlijk over mijn grootste angst: dat er wat met een van mijn twee kinderen gebeurt. Het is als een soort sjamanisme, het bezweren van duistere krachten. Mijn moeder is als kind ernstig mishandeld door haar stiefvader. Ik heb gezien hoe zoiets een leven lang doorwerkt. De man die ik mijn grootvader noemde, was een monster. Ik ga soms naar zijn graf, dan heb ik soms de kille drang om hem op te graven en opnieuw te doden. Dat kan niet, maar ik kan het wel opschrijven.’’ 

Kallentoft tracht als auteur ook de emoties die bij geweld horen te onderzoeken, vertelt hij. ,,Om beter te begrijpen. En wie weet, misschien dat ik het, op een onbewuste manier, zo alsnog opneem voor het eenzame kind dat mijn moeder was. Al probeer ik het wel zo emotieloos mogelijk op te schrijven. Goede boeken zijn niet geschreven uit woede of passie, maar uit beheersing. Als ik schrijf ben ik extreem invoelend en ijskoud tegelijk.’’

Mons Kallentoft - Engelwater. Vertaling: Neeltje Wiersma. Xander uitgevers, 376 pag. (foto auteur: Tobias Lundqvist)