Om ons (column, 2013)

MIJMERINGEN TIJDENS DE MAAND VAN HET SPANNENDE BOEK (2) 

(klik hier voor deel 1)

(Door Tomas Ross)

Stuk ging het ook niet, althans vooralsnog niet. Het boekje, een prijsvraag , was succesvol, werd zelfs als verfilmde feuilleton elke avond drie minuten op tv uitgezonden en ook het initiatief tot een Maand van het Spannende Boek bleek aan te slaan. Al hadden we, het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs (GNM) , zoals gezegd, die maand MvhNSB moeten noemen, de N dus net zo hard van Nederlandstalig. 

Achteraf gezien kwam de uitholling ervan eigenlijk al meteen het jaar erop waarin we als geschenkauteur Rinus Ferdinandusse voorstelden. Maar CPNB-directeur Henk Kraima, aan wie we overigens véél hebben te danken, wilde tot onze verbazing de sportjournalist Kees Jansma vanwege diens naamsbekendheid. Een schijnargument, want de prijsvraag ging er nu juist om de naam van de auteur te raden en verder was het natuurlijk tekenend hoe er over ons, Nederlandstalige misdaadauteurs, werd gedacht. Alsof je het Boekenweekgeschenk door Gordon zou laten schrijven! 

Enfin, wie betaalt, bepaalt. Dat bleek: de volgende tien (!) boekjes werden achtereenvolgens door Forsyth, King, Francis, Cook, Koontz, George, Margolin, Ellroy, Walters en Baldacci geschreven en pas het dertiende door Ferdinandusse. Kraima had daar twee redenen voor: er waren zijns inziens (nog) te weinig aansprekende Nederlandse/Vlaamse auteurs; en de aandacht voor onze eigen misdaadliteratuur zou juist opbloeien in de slipstream van die buitenlandse grootheden.

Allebei onzin. We hadden toen genoeg populaire auteurs als Jef Geeraerts, Appie Baantjer, Janwillem van de Wetering, Felix Thijssen of Koos van Zomeren (nog weinig vrouwelijke auteurs, de enigen waren toen Ina Bouman en Lydia Rood). Daarnaast debuteerden toen, eind jaren tachtig, juist vanwege de Gouden Strop, het GNM en die MvhSB steeds meer talentvolle auteurs als René Appel en Jacob Vis. Bovendien bleek dat de buitenlandse coryfeeën er zich, ongetwijfeld stevig betaald, van afmaakten met stoffige verhaaltjes uit de onderste la van het bureau. 

’t Zal even ongetwijfeld onder druk van hun Nederlandse uitgevers binnen het CPNB zijn gebeurd (wie betaalt, bepaalt), want het is hoe dan ook een mooie promotie dat boekje te publiceren. En een bijdrage aan hún verkoop en naamsbekendheid, niet van de Nederlandse collegae. Wat, ik herhaal het nog maar eens, absoluut de opzet was: aandacht voor thrillers van eigen bodem. En zeker als de auteur tevens een nieuwe roman uitbrengt , is het publicitaire effect en de verkoop zeer groot, dat weet het CPNB als geen ander. 

Desondanks werden 15 (!) van de 25 boekjes door buitenlanders geschreven. Resteren negen Nederlanders (ondergetekende schreef er twee), onder wie die ene sportjournalist. En dan nog. Die acht thrillerauteurs – respectievelijk Ross, Ferdinandusse, Appel, Noort, Verhoef, Den Tex, Van der Vlugt en Den Hollander – waren al bekend en verkochten goed tot zeer goed. Leuk dat ze ’t mochten, al was het dan in de slagschaduw van het Boze Buitenland, maar de bedoeling – althans de mijne (sorry, Corine Hartman) – was nu juist om nieuw talent te pushen (dat is het trouwens nog steeds – zie later), want anders is ’t stilstand. Zoals helaas ook blijkt, de grootverkopers zijn nog steeds op een enkele uitzondering na, dezelfden als zeg tien jaar terug, ondanks de toegenomen aantallen auteurs/titels. 

Ik had dus graag gehad dat, wanneer een relatief onbekende auteur de Gouden Strop dan eens won, hij of zij dat geschenkboekje zou schrijven – dus bijvoorbeeld. Gauke Andriesse, Johanna Spaey, Chris Rippen, Roel Janssen. Anders dus dan het CPNB beoogt, niet de gevestigde orde, maar een kweekvijver. Geen beloning maar een stimulans.

Je vraagt je af waarom er steeds nieuwe buitengewoon succesvolle Scandinavische auteurs bij komen?

En het kan alsnog – laat Michael Berg het boekje volgend jaar dus schrijven, promoot het alsof het van Forsyth of Noort is, bestem de Maand exclusief voor Nederlandstalige thrillers en dus in godesnaam geen gênante vertoningen meer als dat horribele Weg-met-Ons: 'Scandinavisch Thema', niet weer het echtpaar French dat alle publiciteit naar zich toe trekt, maar alle energie en geld gebundeld, krant, radio, tv, tevoren professioneel gemasseerd en lekker gemaakt voor de auteurs/uitgevers om wie het gaat. Om ons. Ook om Corine Hartman.

Nog meer positieve opmerkingen en aanbevelingen komende week.

Tot slot nog even een blik op week 25 van de Bestseller 60: 

Geen genomineerden Gouden Strop in de Top 60. Vijftien buitenlandse misdaadromans van twaalf auteurs (Brown 3 stuks en Nesbø twee noteringen). Vier Nederlandse titels van wie een oudje voor een tientje, 'Koorts' van Noort. Op 7 de nieuwe Suzanne Vermeer, op 25 Siska Mulder. Plaatsje gestegen, naar 33, de Gouden Stropwinnaar, Michael Berg, nog steeds voor de ramsj-prijs van € 12,50. Maar niet in de Thriller Top Tien, net zo min als de genomineerden. Wel Vermeer en Mulder.

’t Blijft minimaal.

(wordt vervolgd)

Tomas Ross (Den Bommel, 1944) is het pseudoniem van Willem Pieter Hogendoorn. Sinds 1980 heeft hij tientallen boeken gepubliceerd. Ross werd driemaal bekroond met de Gouden Strop. Hij nam in 1986 het initiatief tot de oprichting van het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs. Naast romanschrijver is hij ook scenarist, onder meer van de series 'De Brug', 'Bernhard, Schavuit van Oranje' en '0605'. Dit najaar krijgt de auteur een eigen imprint bij uitgeverij De Bezige Bij/Cargo: Tomas Ross Crime.