Postcode (column, 2013)

UITGEVER WORDEN (5) 

(Door Peter de Zwaan)

Lezen, daar moet ik het echt een keer over hebben.
We praten over boeken. Daar staan letters in. In een steeds andere volgorde en dat maakt het lastig, maar toch, je kunt daar aan wennen.
Ik bedoel eigenlijk: mensen die boeken kopen of iets over boeken willen weten die kunnen lezen. Waarom doen ze het dan niet?
Nee, dit is geen schimpscheut in de richting van recensenten die nogal vaak in een boek iets zien waarvan de schrijver denkt: jezus, echt waar, heb ik dat bedoeld, snap je nou waarom ik daar zelf geen idee van had?
Dit is een lichte reprimande. Een voorzichtige hint. Een aandachtspuntje.
‘Lees nou gewoon wat er staat. Niets meer, niets minder.’
Voorbeeld.
Over twee weken verschijnen twee delen van de aloude Bob Eversserie. Begin april dacht ik: weet je wat, ik open gewoon de voorverkoop, met een beetje geluk kan ik daar de drukkosten van betalen.
Ik meldde de voorverkoop op mijn website en op de site van de fanclub. Ik noemde de titels en de bedragen en ik vroeg degenen die geld wilden storten hun adres te vermelden. En hun postcode.
Iets meer dan tien procent vond het vermelden van een postcode onzin, ongeveer twee procent dacht dat ik aan het vermelden van een naam genoeg had.
Na veel tijdverspilling (uitgeven is leren) kwam ik erachter dat het vinden van een postcode bij een adres een fluitje van een cent is. Niet moeilijk, wel tijdrovend als je een postcode of dertig moet opzoeken. Ik kreeg er enig begrip door voor de uitgever die een schoolverlater in dienst neemt die op basis van een wurgcontract de administratie op orde houdt. Als het zo doorgaat ga ik ook een schoolverlater ronselen.
De betalers die geen adres vermeldden kwamen daar meestal na ongeveer een week achter. Waarna ze hun adres mailden. Met het verzoek de zaak even in orde te brengen.
Nieuw tijdverlies omdat sommige lezers niet lezen. Of niet onthouden.
Maar als dat bij een verzoek van twee regels al niet lukt, hoe gaat het dan met een heel boek? Hoeveel komt daarvan in de hoofden op de goede plek?
Een uitgever zei jaren geleden: ‘Je moet series maken. Als de eerste delen goed vallen dan kun je verder raak schrijven. De lezers vullen gewoon de gaten in het verhaal zelf in.’
Met wat. Dat vraag ik u. Met wat.
Ik denk met hun postcode of met het adres dat ze mij niet hebben gestuurd.

(Deze column is ook te lezen op www.peterdezwaan.nl)

Peter de Zwaan (1944, Meppel) heeft tientallen publicaties op zijn naam staan, misdaadromans en jeugdboeken. Voor acht van zijn thrillers werd hij genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek. Met 'Het Alibibureau' won hij in 2000 die prijs. Zijn jongste thriller, 'De bruiloften van Annika Kommer', bereikte de longlist van de Gouden Strop 2013. De publicatie van zijn nieuwe thriller 'De Loverman' bij zijn eigen uitgeverij Zwarte Zwaan is in voorbereiding. (Foto Peter de Zwaan: Bob Bronshoff)