In de Linnaeusstraat (nieuws, 2013)

NA 'DE ZESDE MEI' VOLGT 'DE TWEEDE NOVEMBER'

Met 'De zesde mei' schreef Tomas Ross een prijswinnende thriller over de moord op Pim Fortuyn op 6 mei 2002. Nu werkt de Haagse auteur aan een thriller over een moord die eveneens een schok teweeg bracht in de Nederlandse samenleving: die op Theo van Gogh. Op 2 november 2004 rond half negen 's ochtends werd de cineast in de Linnaeusstraat in Amsterdam-Oost door Mohammed B. op brute wijze gedood. Van Gogh werd door acht kogels getroffen. Hierna sneed B. de keel van Van Gogh door en vervolgens stak hij een mes diep in diens lichaam. De regisseur overleed ter plekke.

De thriller zou in het najaar bij Ross' uitgeverij Cargo moeten verschijnen, zo liet de schrijver via Facebook aan een lezer weten. De titel laat zich raden: 'De tweede november'.

Dat Ross toch aan een thriller werkt over de moord op zijn vriend, is opmerkelijk. Eind 2004 liet Ross in een interview weten in de weerzinwekkende gebeurtenis geen spannend verhaal te zien. ,,Er zit gewoon niks achter'', zei hij toen. ,,Wat is het grotere belang van de moord op Theo van Gogh? Ik zie niets anders dan een godsdienstfanaat als Mohammed B. die op een dag heeft besloten dat het nou eens godverdomme afgelopen moet zijn met dat vette varken. Juist omdat er nooit wat met hem gebeurde, dacht iedereen: laat die Theo maar gaan. De film 'Submission' die hij maakte met Ayaan Hirsi Ali is echt de druppel geweest. Dat is te hard aangekomen bij die club.''

De vriendschap met Van Gogh - ,,ik noemde hem altijd mijn bolle schizofreentje'' - dateerde uit de tijd dat de regisseur het interviewprogramma 'Een prettig gesprek' deed. ,,We kwamen er achter dat onze vaders bij de BVD hadden gewerkt'', aldus Ross. ,,Mijn vader, die een van de oprichters was, heeft Van Gogh senior nog aangenomen.''

Toen Van Gogh werd vermoord, was hij bezig met de afronding van de film '0605', gebaseerd op de thriller De zesde mei, waarmee Ross zijn derde Gouden Strop won. De cineast Van Gogh en de scenarist Ross waren het niet altijd eens over de totstandkoming van de film. Ross: ,,Voor '0605' had ik 26 punten opgeschreven die zeker anders moesten. Ik ben nogal een verhalenverteller en hij was goed in dialogen waar ik weer niet zo best in ben. Op 2 november kreeg ik 's ochtends een boze brief van Theo die begon met 'Ik heb al je zesentwintig punten te licht bevonden' en eindigde met 'Ik ben blij dat de Here me van je heeft verlost'. Kort daarvoor was ik gebeld dat Theo was vermoord. Het was een hele navrante laatste zin. Ook omdat hij niet eens in de Here geloofde.''