De vijf W's volgens... Bram Dehouck (interview, 2013)

 'Ik wil niet afhankelijk zijn van mijn boekenverkoop'

'ALS FULLTIME SCHRIJVER ZOU IK VEEL TIJD VERLUMMELEN'

Rubriek waarin thrillerschrijvers zichzelf en hun werk presenteren aan de hand van de vijf journalistieke W's: Wie, Wat, Waar, Wanneer en Waarom. In deze aflevering Bram Dehouck (1978) die voor zijn eerste twee thrillers, 'De minzame moordenaar' en 'Een zomer zonder slaap' een Gouden Strop won. Zijn derde thriller, 'Hellekind', werd lovend ontvangen. Zou Dehouck dit jaar een Strophattrick gaan scoren? ,,Als schrijven een verplichting wordt, is het al een stuk minder leuk.''

(Door Peter Kuijt)

- Wie denkt tweevoudig Gouden Stropwinnaar Bram Dehouck wel dat hij is?
,,Ik ben een boekenliefhebber die het geluk heeft zich te kunnen uitleven als schrijver en als lezer. Een huis vol mooie boeken hebben, en weten dat er een paar van jezelf tussen staan, het is fantastisch.''

- Wat heeft u met kinderen, al dan niet helle-?

,,Toen ik zes jaar was, nam ik bij de opa van een klasvriendje een sigaar mee. Ik probeerde hem aan te steken en wandelde ermee als een grote meneer naar school. Daar aangekomen kreeg ik van meester Dirk een draai rond mijn oren.  Zaak gesloten. Doet een kind zoiets nu, dan staat er na tien minuten een filmpje op YouTube, dat op Facebook wordt gedeeld (3.768.462 likes) en op nieuwssites verschijnt: 'Zesjarige rookt sigaar!'. Na tientallen opiniebijdragen in kranten door zelfverklaarde experts (‘het failliet van het ouderlijke gezag’ zou een titel kunnen zijn), vliegt het kind in een pleeggezin en gaat de opa van het klasvriendje vijf jaar achter de tralies wegens 'onopzettelijke slagen en verwondingen aan een minderjarige'.''

,,Ik heb bewondering voor de jeugd van vandaag. Veel jongeren gaan op een creatieve manier om met de nieuwe technologie, die mooie kansen creëert. De sociale media bijvoorbeeld bieden allerlei mogelijkheden om zich te uiten.'' 

,,Maar er zijn ook valkuilen. Er is nu een vorm van sociale controle die ik nooit gekend heb als kind. Een fout die je maakt kan wereldwijde belangstelling krijgen. Een gebrek aan talent kan ertoe leiden dat je wereldwijd wordt uitgelachen. Dat moet stresserend zijn voor kinderen, die sowieso al onder een hoge prestatiedruk staan. Soms heb ik de indruk dat je vandaag maar beter een kind kan hebben dat hoogbegaafd én braaf is, anders wordt er een gedragsstoornis gediagnosticeerd en krijgt de kleine pillen of begeleiding.''

- Waar zit 'm het verschil tussen 'de naïeve debutant' en de Bram Dehouck van nu?

 ,,Het belangrijkste verschil is dat ik als debutant dacht dat een boek door iedereen op ongeveer dezelfde manier werd onthaald: iedereen vindt het goed of iedereen vindt het slecht. Nu weet ik dat de meningen over één en hetzelfde boek ver uit elkaar kunnen liggen. Ook zijn er verschillende interpretaties van hetzelfde boek. Dat maakt het uitgeven van een nieuw boek aan de ene kant spannender, want onvoorspelbaar, aan de andere kant zorgt het ervoor dat ik zowel positieve als negatieve reacties gemakkelijker relativeer.''

- Waarom heeft u besloten uw boek niet in te zenden voor de Gouden Boekenuil of de Ako- of Librisprijs? ,,Ik volg de drie prijzen graag in de media, en meestal leveren ze een fascinerende shortlist en een mooie winnaar op. Daar haal ik wel eens tips uit voor mijn eigen leesvoer. Maar mijn twijfel om mijn eigen boeken in te sturen begon toen ik een online artikel las op de site van The Guardian. Nadat Peter Temple de Miles Franklin Award won in Australië, vroeg de krant zich af of een misdaadroman de Man Booker Prize zou kunnen winnen. Thrillerauteur John Banville won hem al eens, maar met een literaire roman.'' 

,,De teneur van het artikel was dat enkel de kwaliteit van belang mag zijn en dus een misdaadroman de prijs zou kunnen winnen. Maar dat zal in de nabije toekomst niet gebeuren, daar zijn de literaire geesten nog niet klaar voor.'' 

,,Het deed me denken aan de hetze nadat Bernard Dewulf de Libris Literatuurprijs won met een bundeling poëtische columns. Kort daarna besliste de organisatie om verhalenbundels niet meer in aanmerking te laten komen. Neem daarbij nog eens de groslijsten van die prijzen. Voor de Gouden Boekenuil werden volgens de organisatie 380 boeken ingestuurd. Geen enkele jury kan zo'n massa boeken verteren. De kans is dus groot dat bepaalde boeken  niet of niet volledig gelezen worden door de jury. Ik telde al die zaken bij elkaar en vroeg de uitgeverij mijn boeken enkel nog in te sturen voor prijzen waarvan ik een bepaalde zekerheid heb dat de jury het boek leest. De kans bestaat dat ik hier een denkfout maak, maar ik lig er eerlijk gezegd niet wakker van.'' 

- Wanneer kan Bram Dehouck enkel en alleen van het schrijven leven? 

,,Zoals veel mensen wil ik volledig stoppen met werken, maar dan alleen als ik kan rentenieren. Als fulltime schrijver zou ik namelijk 80 tot 95% van mijn tijd verlummelen. Ik wil dus niet financieel afhankelijk zijn van mijn boekenverkoop, want als schrijven een verplichting wordt, is het al een stuk minder leuk. Bovendien vind ik een baan een meerwaarde voor een auteur. Het verfrist de geest, je blijft voeling houden met de maatschappij, je behoudt heel wat meer sociale contacten, het doet de besognes van het schrijfwerk eens vergeten, waardoor je net met hernieuwd inzicht aan een boek kan verder werken.'' 

De boeken van Bram Dehouck verschijnen bij uitgeverij De Geus. (Foto auteur: Liesbeth Kuipers)