Spannende smaaksensatie (nieuws, 2012)

BOUTERSE ONTSNAPTE AAN NEDERLANDSE ONTVOERING

(Door Jac. Toes)

Het subgenre 'faction' lijdt aan de fatale tekortkoming dat geen lezer weet - of zou kunnen weten - waar de waarheid eindigt en verzinsels worden opgelepeld. De schrijver schudt de ingrediënten fictie en non-fictie in een verhouding van pakweg 4:1 tot een cocktail die best een spannende smaaksensatie kan opleveren maar verder geen houvast voor waarheidsvinding biedt.

Het omgekeerde komt ook voor. Je schrijft een roman waarin je een waar gebeurd schandaal aan de kaak stelt, maar er is geen mens die op het idee komt om daar eens dieper in te duiken. Een roman is immers fictie. Dat overkwam de Limburgse politieman Bert Spoelstra met zijn onlangs verschenen 'Waterlijk'. In deze politieroman komt een plotlijn voor waarvan alleen de naam uit de koker van de auteur komt, maar die verder op werkelijke gebeurtenissen is gestoeld: het plan Blommestein.

Dit plan behelsde een operatie om legerleider Desi Bouterse in mei 1994 bij een bezoek aan de Brokopondodam (foto) naar Frans Guyana te ontvoeren. Daar zou hij dan worden uitgeleverd aan Nederland om hem de elf jaar gevangenisstraf te laten uitzitten waarvoor hij wegens drugssmokkel was veroordeeld.

Het ontvoeringsplan kwam uit de koker van Ernst Hirsch Ballin, in 1989 minister van Justitie geworden met ook de Nederlandse Antillen en Aruba in zijn portefeuille. De operatie werd opgezet door leden van de arrestatie-eenheid Zuid, in die tijd voornamelijk bestaande uit Limburgers. Zij namen de training, bewapening en logistiek van een team Surinamers voor hun rekening, dat daarvoor op Curaçao werd gestationeerd. Het was de bedoeling dat het zou lijken alsof Bouterse door zijn eigen mensen was opgepakt. Daarom gingen de Limburgse AT'ers niet mee naar de plaats van de hinderlaag maar wachtten ze de door hen getrainde manschappen op nabij de Frans-Guyaanse grens.

Het plan mislukte jammerlijk: minstens één van de Surinaamse politiemannen die hun opleiding op Curaçao kregen, was een infiltrant van Bouterse. Uiteraard kwam Bouterse nooit opdagen op de plek waar het ontvoeringsteam klaar stond. De Limburgers alsmede de overige teamleden hebben zich ternauwernood uit de voeten kunnen maken toen ze in de gaten kregen dat de actie was verraden.

Bert Spoelstra spoorde een van de twee Limburgse politiemensen op die de leiding over deze geheime operatie hadden en bracht hem ertoe met deze geschiedenis naar buiten te treden. In 'Waterlijk wordt deze instructeur Cor Harriman genoemd.'

Tot nu toe zijn er geen Kamervragen gesteld over deze illegale politionele actie op het grondgebied van een vreemde mogendheid, die rustig een staatsrechtelijke doodzonde kan worden genoemd. Het zou ook een onderwerp kunnen worden voor een paar onderzoeksjournalisten, maar zeker zou Bram Moszkowicz, de advocaat van Bouterse, zich in deze merkwaardige actie van de Nederlandse regering kunnen vastbijten. Hoe dan ook, mochten er vragen zijn, dan houdt de auteur zich beschikbaar.

Jac. Toes (1950) is thrillerauteur, maar schrijft ook korte verhalen en filmscenario's. In 1993 debuteerde hij met Dubbelspoor. Vijf jaar later won hij met Fotofinish de Gouden Strop. Met de Duitse auteur Thomas Hoeps schreef hij drie thrillers over kunstrestaurateur Robert Patati en ex-politievrouw Micky Spijker.