Leon de Winter - VSV (2012)

Speels divertissement



De nieuwe roman van Leon de Winter vraagt de lezer alle ongeloof op te schorten, maar als dat lukt, is 'VSV' een prikkelende roman vol actueel straatrumoer.

(Door Theo Hakkert)

Leuk voor BN'er-watchers. In de nieuwe roman van Leon de Winter (1954) draven allerlei mensen op die we minimaal wekelijks op televisie zien, maar meestal vaker.

Bram Moszkowicz en Eva Jinek - alleen gaat het niet zo best binnen hun relatie, waarna Eva iets begint met Ruud Gullit.

Job Cohen is in het boek nog altijd burgemeester van Amsterdam, hij heeft de lokroep van Den Haag weerstaan.

Leon de Winter voert ook een personage op dat Leon de Winter heet. Deze is gescheiden van Jessica Durlacher, terwijl de echte Leon de Winter nog altijd met haar is getrouwd.

En Theo van Gogh komt in de roman voor. Hij is vermoord door Mohammed Bouyeri, maar hij kan naar de aarde terugkeren in de rol van... beschermengel.

Aan het eind van de roman verschijnt hij 's nachts aan Leon de Winter. ,,De Winters hart bonkte van schrik.'' Zeg dat wel.

Rollen zijn er ook voor Piet Hein Donner, Bernard Welten en Geert Wilders.

Literatuurwetenschappers zullen er op wijzen dat personages in romans nooit samenvallen met bestaande mensen, ook al hebben ze dezelfde namen, karakters en functies, maar er is ook zoiets als lekker een boek lezen en gewoon genieten van het krankjorumme verhaal dat de schrijver uit zijn duim heeft gezogen. Het is juist prikkelend dat een roman zo dicht langs de werkelijkheid scheert.

VSV - met als ondertitel 'Daden van onbaatzuchtigheid' - is een 'what if'-roman. Wat als er een hiernamaals is waarin Theo van Gogh een engel wordt en terug kan keren op aarde? Wat als een (voetbal)elftal jonge Marokkanen een terroristische aanslag pleegt op de Stopera, een vliegtuig kaapt en een school bezet?

Leon de Winter heeft op hem - vanaf zijn roman 'Kaplan' - kenmerkende wijze een razend en razendsnel boek geschreven. Hij doet een enorm beroep op de lezer om alle ongeloof 430 pagina's lang op te schorten, maar doe dat vooral. Lukt het, dan is VSV een prikkelende roman vol actueel straatrumoer.

Ingenieus hoe De Winter de persoonlijke relaties in elkaar heeft gevlochten. Theo van Gogh komt almaar niet verder dan de receptiebalie van het hiernamaals. Daar krijgt hij een coach toegewezen. Het hart van deze zwarte Franciscaan Jimmy is na diens hersendood uitgerekend overgeplant in Max Kohn, een Nederlandse topcrimineel van Joodse komaf met een slecht hart - ja, ook deze Max zou zo maar eens op iemand kunnen lijken.

Net op het moment dat Kohn voor het eerst in tien jaar weer naar Nederland komt, om zijn oude liefde Sonja Verstraete naar Jimmy te vragen, blazen de Marokkaanse terroristen de Stopera op. Overigens: Sonja Verstraete, dochter van een vermoorde onderwereldmakelaar, heeft ná Max iets gehad met Jimmy en is nu met Leon de Winter. En dan is er ook nog een relatie tussen Kohn en de Marokkaanse terroristen.

Amsterdam in de greep van het terrorisme. Het kan zo maar, zo blijkt. Natuurlijk is dat een verontrustend idee en de roman is ook spannend, maar om de een of andere reden heeft De Winter besloten het moment van de explosie in de Stopera niet te beschrijven. Iedereen heeft opeens een knal gehoord. De echte spanning zit dan ook niet zozeer in de terroristische dreiging, maar eerder in de relaties tussen de karakters.

De Winter is snoeihard in zijn beschrijving van de 'bestaande' personages, met name Van Gogh, maar hij spaart zichzelf niet. De zelfspot druipt eraf.

De roman is niet zonder fouten ook. Van Gogh kan op de ene pagina niet kijken en op de volgende vraagt hij: ,,Mooi hemd? Zijde?'' Voor de hoofdstukken rond Nathan, het 10-jarig zoontje van Sonja, gebruikt hij de ik-vorm, maar het wil maar geen kinderstem worden.

'VSV' is vooral geinig. Speels divertissement en vaardig geschreven leesvoer. Mocht Leon de Winter een serieuze, verontrustende actuele what if-thriller hebben willen schrijven met de onderliggende boodschap dat Nederland kwetsbaar is voor terrorisme? Dan is de roman mislukt.

Leon de Winter -VSV. Uitgeverij De Bezige Bij, 464 pag.

(Bron: Twentsche Courant Tubantia)