Simone van der Vlugt (interview, 2012)

'Ik maak me niet druk over heersende normen'

'De ooggetuige' heet het geschenkboekje dat de boekhandelaar in Juni - Maand van het Spannende Boek aan de klant meegeeft. Met de novelle vult schrijfster Simone van der Vlugt (45) haar toch al indrukwekkende cv aan. ,,Het is ook fijn als je andere liedjes kunt zingen.''

(Door Peter Kuijt)

- Om maar meteen met een onbetamelijke vraag te beginnen: wat schuift dat nou, het schrijven van een geschenkboekje?
Simone van der Vlugt: ,,Laat ik het zo zeggen: aan een gewone thriller houd ik heel wat meer over. Maar de verdienste zit niet alleen in de financiële beloning. De stortvloed aan publiciteit moet je ook meerekenen. Je bereikt er een grote groep mensen mee die jouw werk nog niet kent. Als dat vaste lezers worden, is dat mooi meegenomen.''

- Is het een grotere eer om gevraagd te worden voor het cadeauboek dan het winnen van de NS Publieksprijs?
,,Het verzoek om het geschenkboekje te schrijven is eervol, maar daarna moet je wel aan de slag. Je wilt graag aan de verwachtingen voldoen. Het boekje wordt in een enorme oplage gedrukt, dus je krijgt allerlei meningen over het eindresultaat. Als je een prijs wint, is die druk er niet. Het boek is al geschreven, je hoeft alleen nog maar te feesten.

Aan de andere kant, als ik het verzoek niet had gekregen, zou ik me wel gepasseerd hebben gevoeld. Dus ik ben er wel heel blij mee.''

- Wat is de diepere gedachte achter het geschenkboekje 'De ooggetuige'?
,,Wat ik heel graag wilde was niet alleen maar een spannend verhaaltje schrijven. Ik vind het altijd prettig als ik een maatschappelijk thema kan aansnijden. Ik hoop natuurlijk wel dat mensen 'De ooggetuige' een spannend verhaal vinden, maar het zou mooi zijn als ze bij benadering meekrijgen hoe de wereld van een slechtziende eruit ziet. Zelfs in een kort verhaal kun je bereiken dat mensen meer begrip voor elkaar krijgen, dat ze hun fietsen niet meer op de ribbelstroken neerzetten en een geleidehond niet ongevraagd aaien. De diepere gedachte is dat de mens kwetsbaar is, maar dat er altijd mensen zijn die nog kwetsbaarder zijn, met wie maar weinig rekening wordt gehouden.''

- Waarom koos u voor een hoofdpersoon met een visuele beperking?
,,Kort voor ik het verzoek kreeg om het boekje te schrijven, had ik 'Voor ik ga slapen', van S.J. Watson gelezen. Dat boek gaat over een vrouw die elke nacht de herinnering aan de voorbije dag verliest. Op een gegeven moment komt haar geheugen langzaam terug en ontdekt ze dat er allerlei dingen in haar leven niet kloppen. Dat vond ik een interessant gegeven. Ik vroeg me af hoe het moest zijn om blind te zijn en langzaam je zicht terug te krijgen. Dat werd het uitgangspunt voor het boekje.

Ik ging onderzoek doen bij het revalidatiecentrum Visio Het Loo Erf. Al gauw bleek mijn verhaal te groot voor het aantal woorden dat het boekje mocht tellen. Via twitter kwam ik in contact met Annemiek van Munster, een slechtziende jonge vrouw. Zij vroeg waarom ik niet iets over slechtziendheid schreef omdat er zo weinig bekend is over de problemen die zo'n handicap kan opleveren. Ik vond het een goed idee. Een slechtziende hoofdpersoon kon ik wat meer bewegingsvrijheid geven, wat het schrijven gemakkelijker maakte.''

- In hoeverre was het schrijven van de geschenknovelle anders dan het creëren van een 'normale' thriller?
,,Om te beginnen het formaat. Je zou denken dat 24.000 woorden niet zoveel is in vergelijking met een gewoon boek, dat je ze zo opschrijft. Maar het is echt lastig om een verhaal te bedenken dat genoeg mogelijkheden biedt en toch niet te lang wordt. Ik had bepaalde passages en bijfiguren graag wat beter uitgewerkt, maar daar had ik de ruimte niet voor. En ik had zoveel research gedaan dat ik over slechtziendheid ook een dik boek had kunnen schrijven. Ik vond het jammer dat ik me moest inhouden. Maar dat betekent ook dat je een goed onderwerp te pakken hebt, wat een voorwaarde is voor een goed eindresultaat. Je levert toch je visitekaartje af met een geschenkboekje, dus je moet wel enthousiast zijn over het onderwerp.''

- U schrijft thrillers, historische romans, jeugdboeken. En nu staat er ook een reisboek over Portugal op stapel. Waar komt deze veelzijdigheid vandaan?
,,Ik kan het ook omkeren: waarom zijn er niet meer auteurs zo veelzijdig?Hoe is het mogelijk dat ze hun leven lang dezelfde soort boeken kunnen schrijven? Ik heb een onderzoekende geest, ben nieuwsgierig en zou me gaan vervelen als ik me alleen zou richten op de historische roman of de thriller. Juist die afwisseling houdt je scherp en fris. Ik denk dat nieuwsgierigheid voor mij de belangrijkste drijfveer is; zodra die enigszins is bevredigd, ga ik op zoek naar iets anders.''

- Bent u niet bang dat de ideeënbron ooit opdroogt?
,,Ja, en het is ook zo dat ik geen driejarenplan meer heb, zoals vroeger. Na 'In mijn dromen' had ik geen idee wat ik nog aan het thrillergenre kon toevoegen. Ik vreesde ook dat er niets meer zou komen. Dan is het fijn dat je ook andere liedjes kunt zingen, want in de tussentijd schreef ik de historische roman 'Rode sneeuw in december'. En ik had het druk met het reisboek over Portugal, dat ik samen met mijn man maak. Gelukkig ontstond op de achtergrond in mijn gedachten ook weer een nieuwe thriller. Het is de bedoeling dat die in november van dit jaar gaat verschijnen.''

- Ervan uitgaande dat elk nieuw boek voor een schrijver een leerschool is: welke 'fout' uit uw eerste thriller zou u nu niet meer maken?
,,Eigenlijk heb ik niet zoveel kritiek op mijn eerste boek 'De reünie'. Ik vind mijn debuut na al die jaren nog steeds heel geslaagd als ik hem doorlees. In mijn eerste thrillers beschreef ik wel vaak vriendinnengebabbel. Dat doe ik nu een stuk minder. Niet omdat ik vind dat dit niet thuishoort in een thriller, maar omdat ik niet in herhalingen wil vervallen. Op een gegeven moment heb je dat soort gesprekken al een paar keer beschreven. Dan wil je wat anders. De dialogen zijn nu wat meer to the point.''

- Uw boeken verkopen meer dan voortreffelijk, in 2010 won u de NS Publieksprijs? Wat is de sleutel tot uw succes?
,,Om te beginnen moet je schrijfstijl het publiek natuurlijk aanstaan. Je kan nog zo goed gepromoot worden, als de toon van je boeken niemand bevalt, wordt het niets. Ik denk dat het een bepaalde manier van schrijven is die mensen aanspreekt. Maar ook de timing was belangrijk. Ik had 'De reünie' al ingeleverd toen de literaire thriller aan zijn opmars begon, dus ik marcheerde meteen mee. Maar wat het precíés is wat mensen in mijn boeken aantrekt, wordt nooit helemaal duidelijk.''

- Heeft het succes u verbaasd?
,,Ja en nee. Zelf vond ik 'De reünie' heel goed gelukt, maar toen de eerste uitgeverijen het afwezen, werd ik toch onzeker. Als er daarna uitgevers komen die wel enthousiast zijn, hervind je je zelfvertrouwen. Daarna wordt het opnieuw spannend, want hoe reageert het publiek op het boek? Ik zou 'De reünie' met 20.000 verkochte exemplaren ook een succes hebben genoemd. Op zo'n aantal hoopte ik, dus ik wist niet wat me overkwam toen we maar bleven herdrukken. Intussen zijn we de 350.000 exemplaren ruim gepasseerd.''

- De Gouden Strop wordt vanavond gewonnen door een man, zoveel is zeker. Waarom winnen de mannen de prijzen en verkopen vrouwelijke auteurs zo veel boeken?
,,Geen idee. Misschien ligt het aan de samenstelling van de jury. Misschien aan de boeken die ze moeten beoordelen. Ik vind het ook geen interessante discussie.''

- Wat merkt u van de crisis in het boekenvak?
,,De oplages worden wat kleiner en het duurt iets langer voor ze verkocht zijn. Maar ze zijn nog steeds zo groot dat ik geen last heb van de crisis. Met het geschenkboekje heb ik er wel last van: de oplage is een stuk minder hoog dan voorgaande jaren (750.000 exemplaren, pk). Aan de andere kant blijft het een enorme hoeveelheid boekjes die door de boekhandel wordt ingekocht en weggeven. Zolang ze dat nog kunnen doen, is er hoop.''

- Het thema van de Maand van het Spannende Boek is 'Het kwaad in jezelf - waar ligt jouw grens?'. Dat veronderstelt dat eenieder zijn of haar duistere kanten heeft. Wat zijn die van u?
,,Ik denk dat je duistere kant in bepaalde situaties getoetst wordt, niet in het dagelijks leven. Ik heb niets te klagen, ben een gelukkig en tevreden mens. Er is dus weinig reden om mijn duistere kant naar boven te laten komen. Maar ik kan me heel goed voorstellen dat als iemand mijn kinderen iets zou aandoen, er een heel andere Simone zou opstaan. Of als ik mezelf zou moeten verdedigen. Dat komt in mijn boeken ook wel naar voren. In 'Blauw water' heeft Lisa opeens een grens bereikt met haar belager en timmert ze hem helemaal in elkaar met een lifehammer. Dat soort scènes schrijf ik met een inlevingsvermogen dat te denken geeft…''

- Tot slot: wat raadt u schrijvers in spe aan? Welke valkuilen moeten zij zien te vermijden?
,,Ik heb nooit een schrijfopleiding of cursus gedaan. Ik las veel en keek de kunst af bij anderen. Van daaruit ontwikkelde ik mijn eigen stijl. Ik houd me ook niet altijd aan mijn eigen regels, ik bekijk alles per scène. Vaak ben ik me ervan bewust dat ik een cliché gebruik of dat ik iets uitleg - naar het schijnt doodzonden in het schrijversvak -, maar bij sommige scènes werkt het. Ik denk dat beginnende schrijvers eerst maar eens vanuit hun gevoel moeten gaan schrijven, zonder zich druk te maken over de heersende normen. Ik krijg mails van mensen die zich afvragen of ze nog wel aan een thriller kunnen beginnen, of er niet te veel van zijn en alles intussen beschreven is. Dat lijkt me niet. Mijn uitgever zei: 'Voor ieder goed boek is een plaatsje, over welk onderwerp dan ook.' En zo is het.''


DE OOGGETUIGE
Het geschenkboekje 'De ooggetuige' van Simone van der Vlugt wordt in Juni - Maand van het Spannende Boek cadeau gedaan bij besteding van € 12,50 aan Nederlandstalige boeken. Tijdens de actiemaand zal Van der Vlugt op diverse locaties in het land haar boeken signeren. De novelle vertelt het verhaal van de jonge slechtziende Manon Jonker die getuige is van een overval met dodelijke afloop. Hoe goed heeft zij de daders kunnen zien? Wat doen de daders als ze vernemen dat zij niet blind is maar slechtziend? Zie voor meer informatie: http://www.maandvanhetspannendeboek.nl/activiteiten.html


SIMONE VAN DER VLUGT
Simone van der Vlugt werd op 15 december 1966 in Hoorn als Simone Watertor geboren. Op haar dertiende stuurde ze voor het eerst een manuscript op naar een uitgever. Ze bleef proberen een uitgever voor haar werk te interesseren, tot ze Nederlands en Frans ging studeren aan de lerarenopleiding in Amsterdam.

Tijdens haar studie kwam ze in aanraking met jeugdliteratuur. Ze schreef het historische jeugdboek 'De amulet' dat in 1995 verscheen bij uitgeverij Lemniscaat. Daarna volgde een serie historische jeugdboeken waar ze verschillende prijzen mee won en die ook in Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk, Spanje en Denemarken verschenen.

In 2004 debuteerde ze met de thriller 'De reünie'. Het werd genomineerd voor de NS Publieksprijs 2005. Daarna verschenen de thrillers
'Schaduwzuster' (2005), 'Het laatste offer' (2007), 'Blauw water' (2008), 'Herfstlied' (2009), 'Op klaarlichte dag' (2010) en 'In mijn dromen' (2011).

Van haar thrillers heeft Van der Vlugt inmiddels meer dan anderhalf
miljoen exemplaren verkocht in Nederland.

Simone van der Vlugt is getrouwd, heeft twee kinderen en woont in Alkmaar. (foto auteur: Wim van der Vlugt)