Prijsmechanismen (column, 2012)

DE CONTENT DAT ZIJN WIJ, DE SCHRIJVERS

(Door Peter de Zwaan)

Ik had, om mijn zinnen te verzetten, een Bob Eversboek geschreven. 'Prijsschieten op een premiejager', deel 52 van de roemruchte serie over de jongens Bob Evers, Jan Prins en Arie Roos waarvan deel 1 stamt uit de jaren veertig. ('Ben je dan al zo oud, Peter?' 'Net niet, zoek op internet maar op hoe het zit.') De boeken kwamen uit bij De Eekhoorn, maar die ging eind vorig jaar failliet. Op Facebook schreef ik dat ik nog niet wist wat ik met deel 52 aan moest en meteen kwam er een reactie van een collega-schrijver. 'Naar internet', zei hij, 'want daar ligt de toekomst.'

Hij zei nog veel meer en een deel wil ik u niet onthouden. Zie wat volgt daarom niet als een column, maar als jatwerk waar van te leren valt.

Hij schreef: 'Amazon.nl komt binnenkort en dan gaan alle ebookinitiatieven op de helling.'

Na die zin kwam hij los, en goed ook. 'De meeste Nederlandse uitgevers zijn in de jaren tachtig blijven steken; het is toch totaal bezopen dat auteurs nog steeds maar 10 procent royalty’s krijgen. We hebben een digitale revolutie achter de rug, we leveren de boeken praktisch kant en klaar aan, en nog altijd is de betaling hetzelfde als 30 jaar geleden. Ze durven zelfs zo'n zelfde percentage te bieden voor ebooks waar ze verdorie nauwelijks kosten aan hebben.'

Het bracht hem bij de prijs van eboeken aan de hand van een van zijn vertalingen. 'Het boek was 19,95 geprijsd en het ebook 17,95. Voor een bestandje op een e-reader, een mobieltje of een pc. Kijk eens in Engeland en Amerika: daar zijn ebooks ongeveer een derde van de prijs van een fysiek boek en zelden duurder dan een tientje. Heb ik het daarover met een Nederlandse uitgever of boekverkoper dan zegt hij: Ja, dat is Amerika, daar is alles anders. Nee! Echt niet. Hier gaan de prijsmechanismen hetzelfde werken als in de VS, zoals ze eerder hebben gewerkt in de muziekindustrie.'

Ik kan het niet onderbouwen, maar op het gevoel zeg ik: de collega heeft gelijk. Zo zal het gaan. En misschien nog een stapje verder. Lees de volgende zinnen: 'Een uitgever had het onlangs tegen mij over de problemen in de boekhandel en zei: Blij dat wij aan de content-kant zitten. Ik dacht: nee, jongen, dat zit jij helemaal niet, wij auteurs zitten aan de content-kant.'

Over die laatste zinnen ga ik eens zitten nadenken en misschien kom ik er op terug. Als ze waar blijken dan sneuvelen eerst de boekwinkels, en dat is gaande, en daarna de uitgevers. Dan zijn wij, schrijvers, op onszelf aangewezen. Misschien is dat slecht voor luie bliksem als ik die eigenlijk alleen maar willen schrijven, maar ik vrees dat we allemaal gedwongen worden er over na te gaan denken. En diep ook.

(Deze column is ook te lezen op de website www.peterdezwaan.nl)

Peter de Zwaan (1944, Meppel) heeft tientallen publicaties op zijn naam staan, misdaadromans en jeugdboeken. Voor zeven van zijn thrillers werd hij genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek. Met 'Het Alibibureau' won hij in 2000 de Gouden Strop. Dit jaar verscheen bij uitgeverij Ellessy Crime de thriller 'Zusjesliefde', dat De Zwaan samen met zijn vrouw Lia Krijnen onder het pseudoniem Lia Peters heeft geschreven. (Foto Peter de Zwaan: Bob Bronshoff)