Die paar regels (column, 2012)

RECENSENTENPRIJS

(Door Peter de Zwaan)

Wat ben ik blij dat ik op tijd een prijs voor recensenten heb bedacht. Oké, ik geef toe dat het idee en de naam 'Gouden Lul' van Peter Kuijt zijn, maar hij zag een prijs voor schrijvers voor zich en ik iets moois voor recensenten. Er waren al veel prijzen voor auteurs, maar de recensenten kwamen er bekaaid af en omdat ik het beste met ze voor heb vond ik dat de 'Gouden Lul' een hebbedingetje zou moeten worden voor de dapperen die zich door te veel boeken ploegen en er nog over moeten schrijven ook.
Stel nou dat de 'Gouden Lul' niet was bedacht, hoe groot was dan de kans dat we de nieuwe Engelse gekte zouden overnemen? In Groot-Brittannië is sinds kort 'The Hatchet Job of the Year Award' voor de 'kwaadste, scherpste of grappigste' recensie.
Lieve hemel.
Het kan zijn dat Engelstalige recensenten weg weten met zo'n prijs, maar in ons land wordt hij vrijwel zeker het totale bankroet van de boekenstukjes. Het gaat een wedstrijd worden in wie het best kan afzeiken, daar ben ik zeker van. Afzeiken in de meest gevatte en puntige formuleringen waarbij de humor niet mag ontbreken. Door mensen die de lach niet aan hun kont hebben hangen.
Er valt veel te zeggen over recensenten (en ik heb mijn deel meer dan bijgedragen met als gevolg dat ik hier en daar voor geen goud meer word besproken, want veel recensenten zijn niet helemaal ongevoelig voor milde kritiek), maar niet dat de humor van hun stukjes afdruipt. Gelukkig maar. Als het er niet inzit dan zit het er niet in en wee de dag waarop een zwartgallige natuur overschakelt op grappen omdat hij een prijs in het verschiet ziet. Of denkt: tja, het is een keurig boek en ik kan er een keurige recensie over schrijven, maar dat doe ik niet, want ik wil ook wel eens waardering en daarom ga ik doen of dat boek het ellendigste ooit is, want over ellende is het makkelijk kwaad of scherp schrijven.
Voor we het weten doet het boek er niet meer toe. Dat denk ik nu al wel eens, maar lulligheid is vaak alleen een teken van onbekwaamheid. Dat zeg ik natuurlijk niet hardop, want voor ik het weet is er weer iemand die zich aangesproken voelt.
Die 'Hatchet Job' moeten we niet hebben, daar komen ongelukken van.
Dan toch maar de 'Gouden Lul', de prijs voor vakmanschap, te beoordelen door auteurs. De plannen zijn nog niet helemaal uitgekristalliseerd, maar het moet een prijs worden voor roem, niet voor geld. Recensenten krijgen toch al meer dan voldoende betaald voor de paar regels die ze over een boek schrijven en waarvan de meeste zijn overgenomen van het achterplat.

(Deze column is ook te lezen op www.peterdezwaan.nl)

Peter de Zwaan (1944, Meppel) heeft tientallen publicaties op zijn naam staan, misdaadromans en jeugdboeken. Voor zeven van zijn thrillers werd hij genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek. Met 'Het Alibibureau' won hij in 2000 de Gouden Strop. Recent verscheen bij uitgeverij Ellessy Crime de thriller 'Zusjesliefde', dat De Zwaan samen met zijn vrouw Lia Krijnen onder het pseudoniem Lia Peters heeft geschreven. (Foto Peter de Zwaan: Bob Bronshoff)