Robert Harris - De angst-index (2011)

Als computers de beursvloer overnemen



(Door Aly Knol)

Hij heeft een slordige miljard op zijn bankrekening staan en is zojuist met zijn vrouw Gabrielle in een zwaar beveiligd huis van 60 miljoen getrokken aan de rand van het Meer van Genève. Maar om geld geeft hij eigenlijk niet. De enige passie van de Amerikaanse natuurkundige dr. Alexander Hoffmann is zijn computer VIXAL-4.

Hij werkte al aan voorlopers van deze machine, die van zijn eigen ervaringen leert en zijn toekomstige gedrag automatisch aanpast aan eerder opgeslagen gegevens. Toen was hij nog als wetenschapper verbonden aan de deeltjesversneller van CERN. Daar vonden ze dat hij gevaarlijk bezig was, want was deze machine nog wel in toom te houden?

Als hij besluit zijn computer in te zetten om een hedgefonds te beheren, blijken de resultaten verbluffend. Samen met zijn partner, financieel whizzkid Hugo Quarry, slurpt Hoffmann dagelijks miljoenen op de beursvloeren op, waar alle beleggers in hun fonds rijkelijk van profiteren. In een thriller kan dat natuurlijk niet goed gaan en dat bewijst 'De angst-index' natuurlijk. Al in het eerste hoofdstuk gaat er iets helemaal mis, als Hoffmann ondanks alle veiligheidssystemen in en rondom zijn huis wordt overvallen. Het is het begin van een nachtmerrie die 24 uur zal duren.

'De angst-index', het nieuwste boek van de Britse bestsellerschrijver Robert Harris, is akelig actueel. De bezuinigingen in Griekenland, beleggers die Italië en Spanje kapot proberen te maken met hun speculaties, het slagveld waarin de Amerikaanse beurzen veranderden op 6 mei 2010, Harris heeft al deze gebeurtenissen op razend knappe en spannende wijze in zijn roman weten te verwerken.

VIXAL-4 blijkt een al te goede leerling van Hoffmann te zijn. De algoritmen, waarmee de machine werkt, zijn net iets te perfectionistisch. De computer weet ook panieksignalen op te vangen, die nog geen geheime dienst heeft gesignaleerd, en er in milliseconden zijn financiële voordeel mee te doen.

Wie dacht dat 'economie' vervelend was, heeft het bij het verkeerde eind. Vooral, omdat er al machines à la VIXAL-4 bestaan, die misschien ook in de ware wereld allang het heft in handen hebben en geheel op eigen houtje de beursvloer beheersen. Komt er nog wel een nuchter ofwel relativerend denkend mens aan te pas? Wie zal het zeggen.

Robert Harris, die eerder furore maakte met romans als 'Vaderland', 'Enigma', 'Archangel', 'Pompeii' en 'Geest', betreedt met 'De angst-index' al weer een nieuw terrein. Na lezing zal geen beursnotering je meer onberoerd laten. En weet je eindelijk hoe hedgefondsen werkelijk in elkaar steken. Zo spannend was de financiële wereld nog nooit.

De filmrechten zijn al verkocht en net als voor 'The Ghost Writer' zal Harris zelf het scenario schrijven. Gezien de filmische opzet van zijn boek, zal die film niet al te lang meer op zich laten wachten.

Robert Harris - De angst-index. Vertaling Janneke Zwart. Uitgeverij Cargo, 351 pag.