Kras voorbeeld (2011, column)

KWIJNENDE BOEKHANDEL

(Door Peter de Zwaan)

Steeds vaker zie ik stukken in de kranten over de kwijnende boekhandel. Tot voor een paar jaar meldde de CPNB elk jaar dat er weer meer boeken waren verkocht, maar sinds de directeur van toen (die lange die zo mooi kon glimlachen, als ik op zijn naam kon komen zou ik die vermelden) weg is, komen er andere cijfers. Het aantal lezers loopt terug, de verkoop stagneert, winkels sluiten.

Als het aantal mensen dat leest inderdaad terugloopt betekent dat slecht nieuws voor de vrouwelijke schrijvers. De mannen hadden het al beroerd omdat mannelijke lezers zich jaren geleden terugtrokken op het bolwerk voetbal, klooien op de computer en gewoon een beetje over alle onderwerpen meelullen. Vrouwen lazen tot voor kort veel en ze lazen boeken van vrouwen. Als dat stopt kunnen wij, mannelijke schrijvers, dus eindelijk lekker uithuilen aan de boezem van vrouwelijke collega's die het even beroerd hebben. Gemengde tranen, dubbele troost.

Terug naar de boekhandel. Nou, vooruit, terug naar de verkopers van boeken van wie de meeste eigenlijk verkopers zijn van bedrukt papier en het kan geen donder schelen om wat voor druksels het gaat, als het verkoopt is het goed. Of niet, dat kan wel eens een vraag worden.

In echte boekhandels vind je vaak betrokken mensen die weten wat er in het vak omgaat. Maar ook daar heerst de macht van het getal. Goede boeken die niet geweldig worden verkocht vind je er niet meer. 'We kunnen ze bestellen, over drie dagen hebben we ze.' O, ja? Over drie dagen heeft Bol.com ze thuis gebracht. Waarom zou je twee keer naar een boekwinkel gaan voor een boek, de eerste keer om te bestellen, de tweede keer om te halen. Dat brengt me op de stelling dat boekhandels terug moeten naar voorraad in de breedte.

En dat ze moeten bijbestellen.

Dat gebeurde vroeger. Echt waar. Dan zei een verkoper: 'Inderdaad, het boek is er even niet, maar we hebben al bijbesteld, vanmiddag is het er, misschien morgen.' En vaak was het er die middag waardoor je toch je cadeautje voor het verjaardagsfeest had.

Het bijbestellen gebeurt niet of veel te weinig.

Ik heb daar een kras voorbeeld van al betreft het geen boekwinkel maar een bedrijf waar ze in bedrukt papier doen.

Mijn boek 'De vuurwerkramp van Harmen Saliger' speelt in Enschede. Bij V&D Enschede lag een forse stapel. Die was snel weg. Een klant zocht een verjaardagscadeau, trof geen exemplaar aan en mailde mij. Alsof het mijn schuld was. Ik berichtte De Bezige Bij en daar zochten ze contact met V&D dat, na ruime aarzeling, bereid was bij te bestellen: 2 exemplaren. Die waren snel weg.

'Nee', vertelden de leden van de Leeskring waar ik vorige week gast was. 'Het viel niet mee het boek in handen te krijgen. Bij V&D vertelden ze dat het uitverkocht was en niet terugkwam.'

Terzijde: de boekenafdeling van V&D Enschede was jarenlang groot en te vinden op de eerste etage. Sinds kort is ze klein en zit ze ergens boven in een hoek. Hoe zou dat nou komen.

(Deze column is ook te lezen op www.peterdezwaan.nl)

Peter de Zwaan (1944, Meppel) heeft tientallen publicaties op zijn naam staan, misdaadromans en jeugdboeken. Voor zeven van zijn thrillers werd hij genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek. Met 'Het Alibibureau' won hij in 2000 de Gouden Strop. Begin mei verscheen bij uitgeverij Cargo zijn thriller 'De vuurwerkramp van Harmen Saliger'. (Foto Peter de Zwaan: Bob Bronshoff)