Ach ja, vroeger (achtergrond, 2011)

EEN PISTOOL EN REUMATISCHE ARTRITIS

De protagonisten van de hedendaagse thrillerschrijvers hebben naast schurken en slechteriken van diverse pluimage nog met een andere vijand af te rekenen: ouderdom. Sommige schrijvers gooien er een verjongingskuur voor hun helden tegenaan. De Wall Street Journal ging op onderzoek uit.

J.A. Jance

Toen hij in 1985 voor het eerst opdook in een thriller van J.A. Jance, was inspecteur Beaumont een onstuimige man van 42 jaar oud, die jacht maakte op een seriemoordenaar. Twintig boeken later is de speurder van de moordbrigade in Seattle een nukkige en verweerde grootvader van twee kinderen. Hij zit nog steeds achter moordenaars aan, maar het wordt steeds lastiger. Beaumont is toe aan een nieuwe knie en hij slikt constant Aleve om de pijn te verlichten. Hij heeft moeite een ladder af te dalen nadat hij bewijs van een heg heeft veilig gesteld. Wanneer hij een vluchtende verdachte dreigt hem in de boeien te slaan, zegt de crimineel: 'Wie breng je daarvoor mee?' Beaumonts partner holt achter de verdachte aan, Beaumont achtervolgt in zijn Mercedes. ,,Het is een hel, ouder worden'', klaagt hij in 'Betrayal of Trust', de nieuwste Beaumont-thriller.

Tegenover de Wall Street Journal verklaart J.A. Jance dat als zij van tevoren had geweten dat Beaumont zeker 26 jaar zou voortleven, dan zou zij hem niet gedurende de reeks ouder hebben laten worden. Nu, met 5,5 miljoen verkochte exemplaren en een grote schare Beaumont-fans is het lastig om die keuzes van vroeger weer ongedaan te maken.

Beaumont is inmiddels de pensioengerechtigde leeftijd gepasseerd, maar hij is niet de enige oude speurder. Er zijn meer geriatische misdaadbestrijders die kampen met krakende gewrichten, doofheid en slecht zicht.

Harry Bosch, de beroemde inspecteur uit Los Angeles en een creatie van Michael Connelly, heeft de afgelopen negentien jaar een rol gespeeld in 16 thrillers. In de thriller 'The Drop', die komend najaar verschijnt, bereikt Bosch de leeftijd van zestig jaar. Matthew Scudder, een ex-politieman met alcoholproblemen, heeft al met moordenaars en dieven te maken, sinds schrijver Lawrence Block hem in 1976 aan het lezerspubliek voorstelde. ,,De arme ziel is nu 72'', zegt de 73-jarige Block.

James Lee Burke

De helden van veteraan James Lee Burke zijn nog ouder. In 'The Glass Rainbow', Burkes thriller uit 2010, is inspecteur Dave Robicheaux een 73-jarige Benidorm Bastard, die dagelijks nog 50 push-ups en honderd buikspieroefeningen in de achtertuin doet. Hij is nog een jonkie vergeleken met Burkes andere creatie, sheriff HackBerry Holland uit Texas, die voor het eerst van zich liet lezen in 1971. In 'Feast Day of Fools', dat in september verschijnt, wordt de sherif omschreven als een weduwnaar van 1,95 meter. Hij is rond de tachtig, draagt zijn kenmerkende Stetson en een .45 revolver, en maakt criminelen nog steeds het leven zuur.

Burke, die zo'n twintig miljoen boeken verkocht, stelt dat hij uit een soort artistiek principe zijn karakters ouder laat worden. ,,Het zou esthetisch oneerlijk zijn om dat niet te doen'', zegt de 74-jarige Burke. ,,Je zou het spel verknoeien.''

Sommige schrijvers laten de tijd wat langzamer verstrijken. Patricia Cornwell, die al meer dan twee decennia over patholoog-anatoom Kay Scarpetta schrijft, zegt dat zij besloot om haar heldin niet ouder te laten worden, toen zowel zij als Scarpetta vijf jaar geleden vijftig werd. ,,Mensen willen niet over haar lezen als zij tachtig is'', aldus Cornwell.

Lee Child

Thrillerschrijver Lee Child liet zijn laconieke held Jack Reacher in de eerste boeken plichtsgetrouw ouder worden. Toen besefte hij dat Reacher snel te oud zou worden om zich uit een kamer vol schurken te knokken. Child zette daarop de tijd stil. ,,Ik ga zelfs zijn leeftijd iets naar beneden brengen en probeer de lezer te overtuigen dat Reacher ergens halverwege de veertig is.''

Sue Grafton, auteur van de alfabetreeks, ontwikkelde haar eigen fictieve tijdschema, waardoor haar privédetective Kinsey Millhone er 2,5 boeken over doet om een jaar ouder te worden. Als gevolg daarvan is Millhone rond de veertig, als de serie, die in 1982 startte, eindigt. ,,Je zult niet meemaken dat Millhone de menopauze ingaat'', aldus Grafton (71), wier 22ste boek, 'V is for Vengeance', in november verschijnt.

John Sandford

Bestsellerauteur John Sandford laat weten dat hij zich had voorgenomen om een einde te maken aan de 'Prey'-reeks door zijn speurder Lucas Davenport uit Minnesota om zeep te brengen. Zijn redacteur Neil Nyren waarschuwde hem dat zijn eerdere boeken helemaal niet meer zouden verkopen. Sandford is nu door zijn eigen serie, waarin al 21 boeken zijn verschenen, in de val gelopen. Hij wil liever sciencefiction of non-fictie schrijven, maar zijn lezers willen Davenport. ,,Er is zoveel geld mee gemoeid, dat het moeilijk is om ermee op te houden, hoewel dat wel de juiste beslissing zou zijn'', aldus Davenport.

Sandford heeft eveneens de tijd vertraagd. Davenport wordt per jaar maar twee of drie maanden ouder. Maar na 22 jaar nadert Davenport wel het moment dat hij Abraham ziet. In zijn nieuwe thriller 'Buried Prey' laat Sandford zijn protagonist terugblikken op zijn jaren als jonge agent. ,,Het stelde me in de gelegenheid om wat seks in het boek te stoppen'', aldus Sandford.

Toen de Britse schrijver Mark Billingham tien jaar geleden zijn serie over de Londense inspecteur Tom Thorne begon, liet hij het karakter een jaar ouder zijn dan hij zelf, 41 jaar. ,,Dat was mijn eerste fout'', zegt Billingham. ,,Als ik opnieuw zou mogen beginnen, zou ik Thorne tien jaar jonger laten zijn.'' Billingham heeft voor Thorne de tijd nu stopgezet. Maar de speurder ondervindt wel last van het ouder worden. In Bloodline moet Thorne het bekopen tijdens een achtervolgingsscène. Hij voelt zich bezweet en is buiten adem. En hij heeft het gevoel alsof er achter zijn knie iets is afgescheurd.

Ian Rankin 

Het naderende pensioen is een beladen issue geworden voor schrijvers, uitgevers en liefhebbers van langlopende detectiveseries. De Schotse bestsellerauteur Ian Rankin liep tegen een muur van protesten op, toen hij aankondigde dat zijn knorrige inspecteur John Rebus met pensioen zou gaan in 2007. Het boek 'Exit Music' werd Rebus' zwanenzang.

Maar fans smeekten om meer Rebus. Zelfs politici bemoeiden zich ermee. Het Schotse parlementslid Helen Eadie vroeg de justitieminister voor de grap om de pensioenleeftijd voor politiemensen te verhogen naar 65, zodat Rebus nog een paar jaar kon meegaan. Dat leidde weer tot protesten uit het korps. ,,Ik kreeg mails van agenten, die niet nog eens vijf jaar langer wilden werken'', aldus Rankin. Maar misschien komt Rebus ooit terug. ,,Er is een team dat oude zaken onderzoekt. Dat zou wellicht een ingang voor Rebus kunnen zijn.''

De Britse schrijfster Ruth Rendell haalde twee jaar geleden de voorpagina's in haar land, toen zij aankondigde dat ze na 45 jaar en 22 boeken genoeg had van hoofdinspecteur Reginald Wexford. Maar in augustus keert Wexford terug, in 'The Vault'. De gepensioneerde inspecteur, nu een toegewijde grootvader, loopt een politieman tegen het lijf, met wie hij dertig jaar eerder te maken heeft gehad. De jonge politiecommissaris vraagt Wexford om raad in een oud moordonderzoek. ,,Ik vond dat ik hem met pensioen moest laten gaan, maar wilde hem niet helemaal uit de serie schrijven'', zegt de 81-jarige Rendell. ,,Wexford is zich er zeer van bewust dat hij niet meer de man is die hij vroeger was.''

(Bron: Wall Street Journal)