Plaat van de maand (14)

ROMANCIER, CRITICUS EN DETECTIVESCHRIJVER

De Spanningsblog besteedt met recensies, interviews en nieuws voornamelijk aandacht aan de hedendaagse thriller en de auteurs daarvan: Gauke Andriesse, Monaldi & Sorti, Tomas Ross, Daniëlle Hermans, Simone van der Vlugt, noem maar op. De vroege Nederlandse misdaadroman is op deze site een ondergeschoven kindje. Maar verzamelaar Wim van Eyle biedt uitkomst. Uit zijn rijke collectie richt Van Eyle eens per maand de schijnwerper op het werk van een - soms vergeten - Nederlandse misdaadschrijver uit vroeger tijden. Vandaag de veertiende aflevering uit de serie Plaat van de maand. Over Ben van Eysselsteijn, schrijver met een voorliefde voor Drenthe.

Ben van Eysselsteijn, romancier, dichter, schrijver, auteur van historische romans, journalist, recensent, literator en erevoorzitter van het Haagsch Letterkundig Genootschap werd op 22 januari 1898 geboren in
Hellevoetsluis als zoon van dr. Gerhard van Eysselsteijn en Alida Adriana Hulshoff. Zijn vader was marinearts die over de hele wereld zwierf en zelden thuis was totdat het gezin (zoon Ben en dochter Elly) in 1902 op aandringen van de moeder naar Groningen trok waar vader benoemd was tot geneesheer-directeur van het nieuw gebouwde Stads- en Academisch Ziekenhuis. In 1913 verhuisde het gezin naar Rotterdam waar vader een gelijkwaardige betrekking kreeg.

In zijn jonge jaren had Van Eysselsteijn regelmatig last van malaria-aanvallen. Om beter te worden woonde hij vaak in Gieten, op de Drentse Hondsrug waar zijn ouders een tweede huis hadden. Hier was het dat zijn liefde voor Drenthe ontstond, een liefde die hij duidelijk liet blijken in zijn latere toneelstukken en literatuur.

Op het Rotterdams Gymnasium ging het niet erg naar wens, vader zond hem dan ook in 1915 naar Kampen om officier te worden. Eerst was de jonge Ben enthousiast, maar de Eerste Wereldoorlog maakte al snel anti-militaristische gevoelens in hem wakker. Nadat zijn vader in 1916 was gestorven en Bens diensttijd er na vier jaar opzat vroeg hij om zijn vaderlijk erfdeel en ging in Utrecht op kamers wonen (1919).

Hij werd leerling-journalist bij de welbekende P.H. Ritter jr. van het Utrechts Dagblad. Hij werkte ook voor het ANP, was hoofdredacteur van het Dagblad voor Gouda en hij schreef zijn eerste novellen- en verzenbundel. Helaas ging de krant (evenals zijn huwelijk) in 1925 ter ziele. Hij kwam toch goed terecht via De Avondpost bij de Haagsche Courant (1928) waar hij tot zijn pensioen als kunstcriticus werkzaam bleef, 35 jaren lang, met een onderduik-onderbreking van eind 1941 tot mei 1945.

Hij begon nu veel te schrijven, romans, toneelstukken, verzen en zelfs een paar detectives. Na de oorlog kreeg hij het bijzonder druk. Op de krant, als organisator voor het Haagsch Letterkundig Genootschap O.K.K. (Oefening Kweekt Kennis) waar hij ettelijke sprekers uit de hele wereld presenteerde. Hij schreef zelf veel (alles met de hand want een schrijfmachine maakte hem nerveus) met veel aandacht voor Drenthe en Vlaanderen. Op 13 augustus 1973 overleed hij te Sliedrecht en hij werd onder grote belangstelling in het Haagse Ockenburg gecremeerd.

Zijn eerste spannende roman was 'Het raadsel van den dertienden december' (1926), vertaald in onder andere het Hongaars en het Duits).
Het boek werd uitgegeven bij W.L. en J. Brusse's Uitgevers-
Maatschappij in Rotterdam met een covertekening (de man met het mes in de mond) van de bekende tekenaar D. Oxenaar.

In 1932 werkte hij samen met Jan Campert en verscheen bij Strengholt 'Het Chineesch Mysterie' met tekeningen van Karel
van Seben. Zijn meest succesvolle spannende boek verscheen in 1936 bij Leopold (en later Sijthoff) onder de titel 'Romance in F-Dur'. Het boek werd vertaald in het Zweeds, Duits en Tsjechisch (de Zweeds cover is hier afgebeeld en dateert uit 1939) en beleefde vele herdrukken. Tenslotte was er dan nog het toneelstuk 'De dubbelganger' met een fraai ontwerp van de kunstenaar Piet Marée. Het toneelstuk dateert uit 1944 en werd op zijn onderduikadres in Drente geschreven.

1926 - Het raadsel van den dertienden december
1932 - Het Chineesche Mysterie (met Jan Campert)
1934 - Romance in F-Dur
1944 - De dubbelganger (toneelstuk)

(Bronnen: Wim van Eyle, Henk Prakke, Alwin van Ee)