Een soort voorgevoel (column, 2011)

GROSLIJST

(Door Peter de Zwaan)

Ik behoor tot de schrijvers die, als er nominaties aankomen, het liefst een poosje naar een andere wereld willen. Ver weg, daar waar ze nog nooit een boek hebben gezien.
Het liefst negeer ik alle berichten waarin nominaties worden aangekondigd, en dat begint al met de groslijst. Nooit heb ik een groslijst bekeken en evenmin een longlist; wat moet ik er mee.
Toen vorige week Vrij Nederland belde en vroeg wat ik van de longlist voor de Gouden Strop vond moest ik zeggen dat ik niet eens wist dat er een longlist was.
De journalist noemde elf namen en ik zei, op de toon van iemand die naar de bekende weg vraagt omdat hij verbaasd is: 'Ben ik er echt niet bij?'
Ik was er niet bij.
Kan gebeuren, maar ergens zat iets me niet lekker, een soort voorgevoel waar ik heel somber van werd.
'De vuurwerkramp van Harmen Saliger' komt over ruim een week uit, met opzet, dacht ik in mijn onwetendheid, omdat het Stropjaar van mei tot mei loopt. Het is mijn eerste boek dat in Nederland speelt in een bestaande stad: mijn woonplaats Enschede, waar we van vuurwerkrampen weten. Het is, na 'Een keel van glas', mijn tweede boek dat onder faction valt: feiten, gemengd met fictie. In het eerste hoofdstuk worden de belevenissen van drie personen beschreven op het moment van de ramp: zaterdag 13 mei 2000, een paar minuten voor half vier. Fictie en feiten gaan daarna door elkaar lopen, maar ik volg het verloop van het onderzoek en heel wat stukken zijn reflecties van wat ik in die tijd heb ervaren, als inwoner en als dagelijkse columnist van Dagblad Tubantia die tientallen lezers aan de lijn heeft gehad die haarfijn wisten te vertellen hoe de ramp was ontstaan.
Toen de nominaties bekend waren las ik dat de voorzitter van jury zich had verbaasd over het feit dat boeken te laat waren ingezonden. 'Hoe moeilijk kan het zijn', vroeg ze zich af.
Behoorlijk moeilijk, dat weet ik uit ervaring, maar dat is een onderwerp voor een ander stukje.
Ik las de uitspraak en voelde een kwartje op zijn plaats glijden. Ik googelde de groslijst en inderdaad: geen 'De vuurwerkramp van Harmen Saliger'. Niet ingestuurd, niet gelezen, niet genoemd.
Een foutje van de uitgeverij. Dacht ik, terwijl ik me oppompte tot woede.
Door De Bezige Bij werd ik snel bijgeschoold in de wondere wereld van prijs en boek.
Voor de Gouden Strop bestaat de maand april niet; alleen boeken die zijn verschenen tussen 1 mei 2010 en 1 april 2011 tellen.
De verschijningsdatum is nu van 29 april voor alle zekerheid opgeschoven naar 2 mei en volgend jaar doet 'De vuurwerkramp van Harmen Saliger' mee. Stel dat het boek in 2012 een nominatie krijgt. Stel, zeg ik. Dan zit ik 13 maanden na het uitkomen op de jury-uitslag te wachten.
Het zal wel weer aan mij liggen, maar ik vind dat vreemd.

(Deze column is ook te lezen op www.peterdezwaan.nl)

Peter de Zwaan (1944, Meppel) heeft tientallen publicaties op zijn naam staan, misdaadromans en jeugdboeken. Voor zeven van zijn thrillers werd hij genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek. Met 'Het Alibibureau' won hij in 2000 de Gouden Strop. Volgende maand verschijnt bij uitgeverij Cargo zijn thriller 'De vuurwerkramp van Harmen Saliger'.(Foto Peter de Zwaan: Bob Bronshoff)