Gerwin van der Werf - Gewapende man (2010)

'Jou krijg ik nog wel mannetje'


(Door Maarten Moll)

Er zijn romans die je na lezing van een aantal bladzijden zou willen wegleggen, om ze eigenlijk nooit meer op te pakken. Niet omdat het boek slecht is, maar omdat je bang bent dat de verwachtingen misschien niet worden ingelost. Gewapende man, van debutant Gerwin van der Werf, is zo'n roman.

Het eerste deel, dat een derde van de roman beslaat, is geweldig. Van der Werf bouwt zijn verhaal goed op, en laat de lezer na dat eerste deel verwachtingsvol achter.

Leon Wind is een musicoloog die in het dorp Zwinnerschans in Zeeuw-Vlaanderen onderzoek te doen, en zijn proefschrift te schrijven over L'homme armé, een anoniem muziekstuk uit de vijftiende eeuw. Hij denkt te weten wie de componist is, en hoopt bewijzen te verzamelen om zijn theorie te staven.

Maar. Leon Wind is niet zijn echte naam, en hij is niet naar Zeeuws-Vlaanderen gekomen om onderzoek te doen. Al snel wordt duidelijk dat zijn komst iets te maken heeft met Siewert 'Siep' Sipkema. Deze Siep is een oud-klasgenoot die hem vroeger vreselijk heeft gepest, is een beroemde voetballer van Club Brugge, en hij bestiert een houthandel in Zwinnerschans. Daar komt bij dat hij een leuke vrouw heeft. Kortom, een klassiek gegeven - een vreemdeling komt in een gesloten gemeenschap, waarna het gedaan is met de rust - ingebed in het klassieke thema van de wraak. Want, zoals Leon na een vernederende scène in de doucheruimte na de gymles, verzucht: 'Jou krijg ik nog wel mannetje.'

Het is allemaal niet nieuw, maar Van der Werf heeft een goede stijl, en weet de gesloten gemeenschap treffend neer te zetten. Wat prettig is, is dat hij met de nodige humor schrijft. Hij laat Leon zijn intrek nemen in een veredeld tuinhuis bij een gekke vrouw met een nog gekkere dochter. Maar dat tuinhuis heeft geen toilet, en Van der Werf heeft er duidelijk plezier in zijn hoofdpersoon er geregeld op uit te sturen om te gaan kakken. Ook is Van der Werf een begenadigde zinnenschrijver. 'Leuk wonen. Zulke dingen behoor je niet te zeggen tegen vijftigplussers, die wonen niet 'leuk', die zijn tussen vier muren in gevecht met de tijd.'

Na dat eerste deel had ik het boek weg willen leggen, want zo sterk als het eerste deel wordt Gewapende man niet meer. Dat heeft te maken met twee zaken. Overdaad en voorspelbaarheid. Dat teveel is een klassieke debutantenval. Van der Werf heeft te veel verhaallijnen in zijn roman gepropt, waardoor bovendien een zekere oppervlakkigheid over de roman komt. Met minder lijnen had hij meer diepte in zijn roman kunnen aanbrengen, waardoor bijvoorbeeld het wraakthema meer aan kracht zou hebben kunnen winnen.

Natuurlijk valt Leon voor de vrouw van Siep, natuurlijk is er iets aan de hand met zijn gekke hospita, natuurlijk gebeurt er iets met Sipkema, natuurlijk loopt het onderzoek naar het muziekstuk anders, en natuurlijk krijgt ook de proloog - waarin de vader van Leon van huis wegloopt - zijn exposé. Allemaal vaardig opgetekend, maar niet heel verrassend. En dat is jammer. Nu ontaardt de roman in een streekthriller, waardoor je de serieuze ondertoon die in het eerste deel nog mooi en dreigend aanwezig was, in de rest van de roman mist.

Niettemin is Van der Werf een belofte. Als het goed is, heeft hij de ballast van een beginnend schrijver nu overboord gezet. Ik zie uit naar zijn tweede roman.

Gerwin van der Werf - Gewapende man. Uitgeverij Contact, 296 pag.

(Bron: Het Parool)