Niet echt een goede schrijver (nieuws, 2010)

ALLE PUBLICITEIT IS MEEGENOMEN

(Door Peter Kuijt)

Stel, je geeft met zeer veel succes de thriller uit van een Zweedse auteur. Sterker nog, de kassa rinkelt nog harder omdat je zijn trilogie in je fonds hebt en die staat al een jaar lang in de bestsellerlijsten. Die bewuste schrijver is helaas te vroeg overleden, maar geen nood: de aanstaande biografie van deze auteur heb je ook weten te verwerven en zal geheid ook gretig aftrek vinden. Alleen, de biograaf betwijfelt of de bestsellerauteur zijn boeken wel zelf heeft geschreven.

Wat doe je dan?

Je geeft een persbericht uit over de geruchten en vestigt daarmee zowel aandacht op het werk van de auteur als zijn biograaf. Alle publiciteit is per slot van rekening meegenomen. Maar een standpunt neem je wijselijk genoeg niet in.

Dat is wat uitgeverij Signatuur heeft gedaan naar aanleiding van de Zweedse publicatie van de biografie 'Min vän Stieg Larsson' ('Mijn vriend Stieg Larsson'). Signatuur meldt dat in de Scandinavische media het verhaal de ronde doet dat Stieg Larsson de kaskrakende Millenniumtrilogie niet zelf geschreven zou hebben.

In de biografie beweert Kurdo Baksi dat Stieg Larsson een hele goede onderzoeker was, maar niet echt een goede schrijver. Dit verhaal wordt bevestigd door zijn oud-eindredacteur Anders Hellberg bij het Zweedse persbureau TT.

Signatuur maakt verder melding van een interview in de Zweedse krant Expressen, waarin Larssons vriendin Eva Gabrielsson zegt dat zij niet betrokken was bij het schrijven van de thrillers, maar dat zij wel meelas en commentaar gaf. In een ander interview in de Deense krant Politikken zegt ze dat ze suggesties deed voor veranderingen in schrijfstijl en inhoud. Dit voedde de geruchten dat Stieg Larssons thrillers eigenlijk niet van zijn hand waren.

Tot slot verwijst Signatuur naar Eva Gedin, redacteur van Stieg Larsson bij Norstedt, zijn Zweedse uitgever. Die laat weten dat Larsson tijdens hun intensieve samenwerking nooit enige opmerking heeft gemaakt over een mogelijk co-auteurschap. Kortom, het wordt niet helder of Larsson het allemaal in zijn eentje heeft gedaan. Een duivels dilemma: immers, je scoort enorm met een thrillertrilogie, maar tegelijkertijd breng je een document uit waarin twijfel wordt gezaaid over de auteur ervan.

Hoe dan ook, voor Signatuur is de commotie in ieder geval een prima aangelegenheid om nog eens te wijzen op de aanstaande publicatie, in mei, van de Nederlandse vertaling van Baksi's biografie. Kurdo Baksi (1965) richtte in 1987 het antiracistische tijdschrift Svartvitt (Zwart-wit) op. Gedurende vijf jaar hielp Svartvitt het antiracistische tijdschrift van Stieg Larsson, Expo, te overleven. Als een soort disclaimer benadrukt de Nederlandse uitgever wel dat Kurdo Baksi met zijn boek een persoonlijk portret wilde maken 'over de schrijver én de mens Stieg Larsson'. Oftewel, klop niet bij ons aan als later bewezen wordt dat Larsson het allemaal wél op eigen houtje heeft gedaan.

En zo blijft het mes voorlopig aan twee kanten snijden...