Ruben van Dijk - Graan (2010)

Met de flair van een routinier


(Door Hans Knegtmans)

Ruben van Dijk is de schrijversnaam van Thomas van Slobbe, directeur van de Stichting wAarde, die zich afficheert als 'denktank binnen de natuur- en milieubeweging'. Blijkens het uitvoerige persbericht van de uitgever heeft Van Slobbe zich eerder ingelaten met zaken als 'struinnatuur', 'smulbos' en 'lekker landschap'. Dat stemt niet direct optimistisch over de kwaliteit van de ecothriller Graan. Maar die scepsis is misplaatst.

In tal van interviews laat Van Dijk zich kennen als een intelligente, weldenkende man, wiens grootste ambitie het is spannende verhalen met levensechte karakters te schrijven. En inderdaad weet de lezer na enkele pagina's dat hij een onvervalste nagelbijter in handen heeft, en geen ideologisch pamflet. Of, ook al geen pretje, een roman waarin de auteur irrelevante vakkennis etaleert, om het verhaal een sausje van authenticiteit te geven.

Het is 2012 en Nederland probeert het hoofd te bieden aan een hongersnood die zijn weerga niet kent. Een onbekend, dodelijk giftig graanvirus is vanuit Noord-Amerika naar Europa overgewaaid. Hongersnood dreigt en alle voedsel gaat op de bon. Als de schappen in de winkels echt leeg zijn, moeten de duiven op de Dam het ontgelden en maken de tulpenbollen een comeback.

Al in het begin van het boek heeft Van Dijk de boosdoeners aangewezen, die de natuurramp misbruiken om de wereldpolitiek naar hun hand te zetten: Het Syndicaat, een handvol hoogbegaafde gangsters, die al tientallen jaren geleden de sciencefictionachtige mogelijkheden zagen van een mondiaal computersysteem, een internet avant la lettre. Manipulatie van informatie, online aandelen verhandelen met voorkennis, dat soort praktijken.

In Nederland is Peter Vink woordvoerder van het Nationaal Crisis Coördinatieteam. Tot zijn chagrijn moet hij vaststellen dat teambesluiten zeer snel bekend zijn bij kwaadwillende derden, wat het team vleugellam maakt. In zijn speurtocht naar het lek komt hij in contact met Lara, een anarchistisch type met criminele achtergrond, maar moreel wel zuiver op de graat. Met een vroeggepensioneerde militair (posttraumatische stressstoornis) en, op afstand, een CIA-agent binden zij de strijd aan tegen Het Syndicaat.

Voor iemand met zo weinig ervaring (na Het Kyoto complot is Graan zijn tweede roman) heeft Van Dijk een levensechte actiethriller geschreven. Hij demonstreert alle kneepjes van het vak - introductie van de personages, afwisseling van vertellijnen, plotwendingen die tot herbezinning nopen, variatie van het verhaalperspectief - met het overzicht en de flair van een routinier. En al is zijn stijl niet vlekkeloos, hij beseft dat taal een instrument is dat de spanning van het verhaal kan maken en breken. Ruben van Dijk is een aanwinst.

Ruben van Dijk - Graan. Uitgeverij A.W. Bruna, 320 pag.

(Bron: Het Parool)