Esther Verhoef (interview, 2009)

'Met hart en ziel of helemaal niet'

Thrillerauteur Esther Verhoef schreef Erken Mij, het geschenkboek voor de 21ste Juni - Maand van het Spannende Boek. De succesauteur vond in Parijs volop inspiratie voor de thriller over een relatie tussen een psycholoog en zijn patiënte. Verhoef schrijft altijd vanuit háár gevoel, háár emotie. ,,Bij sommige passages uit mijn vroegere boeken schiet ik nu nog vol.''

(Door Monique Brandt)

PARIJS - Paarse sfeerverlichting, bruingouden banken van nepleer, een muziekkeuze die zwalkt tussen Spaanse discothekenstampers en matigjes uitgevoerde covers. Het menu getuigt niet van een vastomlijnde culinaire visie en de clientèle lijkt voor een groot deel te bestaan uit Oostblokmaffioso. Kortom: het dure Parijse restaurant waar thrillerschrijfster Esther Verhoef en haar man Berry – 'partner in crime' onder hun gezamenlijke pseudoniem Escober – deze avond aanschuiven, lijkt het perfecte decor voor een kleurrijke misdaadroman. En dat is het uiteindelijk ook – min of meer - geworden.

Verhoef koos de 'heerlijk foute tent' voor deze avond uit om te tonen hoezeer ze zich laat inspireren door de plekken waar ze komt. Het etablissement en zijn schimmige klantenkring figureert in Erken Mij, het nieuwste boek van Verhoef, waarin therapeut Etienne Segers en zijn nieuwste verovering Daphne, een patiënte die net haar behandeling heeft afgesloten, naar Parijs afreizen. Het gedroomde romantische weekeindje in een patserig vijfsterrenhotel loopt echter heel anders dan beiden verwachten.

Een kroon op het werk, dat is misschien te veel gezegd. Maar de auteur is wel enorm vereerd dat zij is opgenomen in het rijtje topauteurs dat de afgelopen jaren door de CPNB is gevraagd een geschenkboek te schrijven. Aan de andere kant werd ze, eerlijk is eerlijk, na het eerste enthousiasme ook even bevangen door een lichte vlaag van paniek. ,,Ik heb niet te klagen wat de aantallen verkochte boeken betreft, maar deze oplage (805.000 exemplaren, red.) slaat natuurlijk alles. Het boek komt enorm 'in the picture' te staan. Daar moet ik niet over na gaan denken. Ik bedenk doorgaans niet 'in opdracht', ik schrijf mijn hoofdstukken meestal ook niet netjes achter elkaar uit. Ik weet bijna nooit waar mijn boek naartoe gaat gedurende het schrijfproces. Daarbij was ik, toen de vraag kwam, nog volop in de weer met Alles te verliezen en wist ik ook van dat boek nog niet hoe het zou eindigen. En toen kreeg ik alweer ineens een deadline. En ik heb nooit deadlines met boeken. Dus ja, het was leuk, maar ja, het was ook éng.''

Erken mij gaat natuurlijk over wraak, hét thema van de Maand van het Spannende Boek dit jaar. En ook over wat het doet met een vrouw als ze niet erkend wordt als persoon, als pijn en verdriet door anderen worden weggewuifd. Maar meer nog gaat de thriller over macht en machtsverhoudingen, aldus de schrijfster. ,,Het boek begon met Etienne, de psycholoog. Een man die de wereld naar zijn hand zet vanuit een narcistische persoonlijkheid, hij néémt alles wat hem in eigen ogen toekomt. Het type Daphne kennen we ook allemaal wel in onze omgeving: iemand die haar zelfbeeld ontleent aan wat anderen van haar vinden. Ik bracht die twee mensen bij elkaar omdat je dan een groot spanningsveld krijgt.''

Voor Verhoef was de werkwijze – een boek op verzoek – achteraf gezien toch wel een soort aha-erlebnis. Ze schrijft doorgaans vanuit de intuïtie, gedreven door sterke emoties. Ook de veel rauwere Escober-thrillers, die ze samen met echtgenoot Berry schrijft, komen vanuit het gevoel tot stand. ,,Omdat het nu anders was, moest ik meer naar inspiratie zoeken. Ik kon me de luxe niet veroorloven om te gaan wachten tot ik me ergens druk over zou gaan maken.''

Vandaar dat ze de stad gebruikte als haar raamwerk, dat haar werkwijze structuur bood. Zoals ze eigenlijk altijd al doet, maar nu met net iets meer noodzaak. ,,Ik schrijf volledig ongestructureerd, intuïtief, los. De plekken die een rol spelen in mijn boeken, een hotelkamer, een restaurant, de route die wordt gelopen, vormen voor mij daarom de ijkpunten. Of beter gezegd: de uiterste grenzen waarbinnen het verhaal zich mag afspelen. Zo krijg ik meer greep op de werkelijkheid die ik beschrijf.''


In Parijs, een stad die het deels in Frankrijk wonende gezin Verhoef inmiddels goed kent, zwierf het auteursechtpaar ter inspiratie rond in de voetsporen van haar hoofdpersonen. Uren zaten ze op een trapje naar de Seine. De voorbij varende boten, het schitteren van het licht onder de brug, de stadsgeluiden die van bovenaf opklonken - de indrukken gaven het boek in wording ruggengraat en sfeer. Gaandeweg namen de personages bezit van haar. ,,Het boek begon met Etienne, omdat hij degene is die bepaalt. Hij is degene die Daphne meeneemt naar Parijs, híj bepaalt het restaurant, het hotel. Uiteindelijk ben ik gaandeweg het boek steeds meer in de huid gekropen van Daphne, en ben steeds meer haar pijn gaan voelen. Dus die emotie kwam later, maar zit er evengoed in. Doordat ik me zo inleef in de personages valt het schrijven niet altijd mee. In Erken Mij zaten passages waarmee ik het moeilijk had. Het is een soort van zelfbeschermingsmechanisme. Ik blokkeer even, iets in me zegt: 'Ga weg bij die computer en schrijf dit niet! Waarom doe je dit jezelf aan?'. Ik moet mezelf dan dwingen om door te schrijven. Mezelf forceren: 'Je gaat nu in het hoofd van die vrouw zitten!'. Ik kan echt weerzin voelen om bepaalde dingen op te schrijven. Als auteur kruip ik in het hoofd, het hart van mijn personage. Dat zijn soms plekken waar ik echt niet wil zijn. Ik maak het allemaal voor mijn gevoel écht mee. Maar het moet! In sommige boeken die ik heb geschreven zitten passages, als ik die nu lees schiet ik nog vol.''

Het schrijfproces valt haar daarom wel eens fysiek zwaar. ,,Al weet ik godzijdank dat ik, als ik die scène op papier heb, bij mezelf kan denken: goh, wat heb ík het eigenlijk leuk! Maar essentieel is: als het voor mij echt voelt, wordt het dat ook voor de lezer. Ik wil het ook niet anders: ik doe iets met hart en ziel, of ik doe het niet.''

Na de onontkoombare drukte van komende maand, als het spannende boek op de voorgrond staat, wil Verhoef even wat afstand nemen. Plannen voor een Escober-boek of 'een nieuwe Esther Verhoef' – ze moet er zelf om lachen – heeft ze nog niet. ,,Deze zomer wil ik eens rustig kijken wat op me af komt. Welk idee het sterkst blijft hangen. Ik ga het niet forceren, het kan best een jaar, anderhalf jaar duren. Maar ik volg altijd mijn eigen gevoel.''

Er staat genoeg op stapel. Het met haar man onder de naam Escober geschreven Chaos komt binnenkort uit in de Verenigde Staten, de hele Sil Maier-trilogie, eveneens van Escober, verschijnt in Duitsland. Verhoefs boeken Rendez-vous en Close-up zijn te koop in Engeland, Duitsland en Rusland. En Endemol heeft onlangs de optie op de filmrechten van Rendez-vous met twee jaar verlengd. ,,Ik wentel me niet zo in het succes'', reageert Verhoef nuchter. ,,Ik kan heel goed relativeren, vaak zelfs te véél. Ik zou er best iets meer van kunnen genieten. Maar er zitten nog zoveel boeken in mijn hoofd, zoveel plannen in mijn laptop. Zoveel te doen! Een workaholic? Ja, ik vrees het. Maar het komt allemaal goed, als ik maar, met alles wat ik doe, zo dicht mogelijk bij mezelf blijf.''

'Erken Mij' van Esther Verhoef is vanaf 29 mei het cadeautje van de boekwinkel bij de aankoop van minimaal 12,50 euro aan Nederlandstalige boeken.

MILJOENEN
Esther Verhoef (1968) is één van de populairste thrillerschrijfsters van Nederland, en uitermate productief. Voordat ze zich aan de thrillers waagde, schreef ze maar liefst 50 informatieve boeken over huisdieren, waarvan er wereldwijd miljoenen over de toonbank gingen.
Bekendheid bij het grote publiek kreeg ze nadat ze in 2003 debuteerde
met de thriller 'Onrust'. Een jaar later kwam 'Onder druk'. In 2006 belandde haar eerste psychologische thriller 'Rendez-vous' meteen op de bestsellerlijsten. Dat najaar kwam 'Chaos' uit, een inktzwarte thriller over een ex-militair met een posttraumatische stressstoornis. Ze schreef het met man Berry onder het pseudoniem Escober.
In 2007 verscheen 'Close-Up', in 2008 kwamen 'Ongenade' (Escober), als hekkensluiter van de Sil Maier-trilogie en de thriller 'Niets te verliezen'.

(Foto's Esther (en Berry) Verhoef: Chris van Houts)