Ach ja... (column, 2009)

VAGE GERUCHTEN

(Door Peter Kuijt)

Al een tijdje - zeker een dag of twee - Agnes Jongerius niet meer gesignaleerd in de media. Maar uiteraard laat ze dinsdag 2 juni weer stevig van zich horen wanneer ze als juryvoorzitter bekendmaakt dat Marion Pauw de Gouden Strop heeft gewonnen. Vooraf speecht ze natuurlijk dat het moeilijk kiezen was voor de jury, over het kaf onder het koren, stijlmiddelen, dat over smaak niet valt te twisten en het recordaantal boeken. Maar de FNV-voorzitter is het aan haar stand verplicht om ook even de voorgestelde verhoging van de AOW-leeftijd aan de kaak te stellen. Dat doorwerken tot je 67ste zo veel nadelen met zich meebrengt. Zo blijft er minder tijd over om te lezen! Gevolg: er worden minder boeken gekocht en da's slecht voor de economie, minister Donner!

Maar goed, terug naar de Gouden Strop...

Vanwege een gebrekkige pr bereikte het nieuws over de nominaties begin mei moeizaam de buitenwereld, maar daarna stroomde de mailbox snel vol. Een winnaar van weleer vond de shortlist maar niks en had het over een Zinken Strop, een ander sprak er schande van dat de KRO op het laatste moment publiciteit voor de prijs niet opportuun vond en dat 'nominee' Marion Pauw daardoor voor de kat zijn viool haar vakantie had geannuleerd. En wat moet je nog met een strikt afgesproken embargo als het KRO-programma Goedemorgen Nederland waar deze afspraak voor gold, ineens besluit niet uit te zenden? Je zou er eens een column over moeten schrijven, werd gemaild.

Voor de geïnteresseerde buitenstaander verliep het gedoe rond de Strop tamelijk chaotisch. Jurylid Martin Koolhoven verliet halverwege de wedstrijd het veld, omdat-ie vanaf de zijlijn niet goed werd gecoacht. Naar zijn zeggen is hem nog gevraagd te blijven, dan zou de filmregisseur alleen maar de genomineerde boeken hoeven te lezen. Maar hij had er zijn buik vol van. Zijn plaats werd daarna stilletjes ingenomen door iemand van de organisatie zelf. Hé, hoorde ik daar iemand het woord 'belangenverstrengeling' kuchen?

En dan zijn er nog de vage geruchten die te pikant zijn om dood te checken. Over het 'leesclubje' op de vakcentrale bijvoorbeeld. En dat een thriller - van een Vlaming weliswaar, maar toch... - slechts door één jurylid is gelezen en daardoor de longlist niet eens haalde.

Een krantenrecensent vond dat de jury wel blind moest zijn geweet omdat 'Blind zicht'van Jac. Toes niet genomineerd was. Maar dat is natuurlijk een wat al te gortige stelling. Als je kritiek wilt hebben op de jury, moet je al die 81 boeken zelf hebben gelezen.

Hoewel...

Misschien vallen er toch wel kanttekeningen te plaatsen. Bijvoorbeeld: waarom is Esther Verhoef niet genomineerd? Al was het alleen maar voor het spanningselement op 2 juni. Want als auteur van het geschenkboekje mag zij de prijs aan de winnaar overhandigen. Met een beetje handig gemanoeuvreer had je op de Power of Plots tot het laatste moment een cliffhanger van jewelste gehad. Wordt het Esther wel of wordt het Esther niet?

De jury constateerde dat niemand van de gevestigde orde de shortlist had weten te halen en vestigde de indruk daar ook nog trots op te zijn. Je kunt je ook afvragen of de jury zijn werk heeft goed gedaan. Ik bedoel, de kans dat er in een jaar tijd niet één van de 'arrivés' een nominabel boek weet af te leveren, is toch vrijwel nul? Een klager in de mailbox suggereerde om voor de komende Strop alleen schrijvers met een bochel te nomineren. Mmm, geen slecht idee...

Of anders auteurs die aantoonbaar hun boek met één hand hebben geschreven...

De jury had ook vastgesteld dat 'enkele hooggewaardeerde' misdaadromans niet waren ingestuurd. Daar valt natuurlijk 'De verbouwing' van Saskia Noort onder, die door de bank genomen positief is ontvangen. Zelfs door de scherprechters van Vrij Nederland: 'Haar sterkste thriller tot op heden'.

Dat brengt me op nog zo'n vaag gerucht, te leuk om kapot te verifiëren. Noort had haar thriller – om telkens weer veranderende redenen – niet ingezonden. Haar uitgeverij vervolgens boos, die wilde 'De verbouwing' wel laten meeracen. Een nietes-welles-catfight was het gevolg. Uiteindelijk werd het boek toch opgestuurd. Maar te laat...

Ach, ja Saskia Noort...

Nou had ik me toch heilig voorgenomen om nooit meer iets over haar te schrijven. Maar net als de KRO kom ik ook wel eens op een belofte terug. Het jongste interview met haar in NRC Handelsblad nog gelezen? Daarin herhaalt ze nog eens haar eeuwigdurende, sneue huhu-ik-krijg-geen-erkenning-mantra dat ze zich immer moet verdedigen dat ze vrouw is en thrillers schrijft. Dat 'men' aanneemt dat ze succes heeft omdat ze 'misschien een lekker wijf' (haar woorden!) is. Dat 'ze' zeggen dat ze steeds over seks schrijft. En tot slot dat recensenten seksisten zijn. Kijk, dat laatste is natuurlijk waar. Daarom kan ik nu ook met onbezwaard gemoed zeggen: wat Noort beweert is typisch vrouwengezeik!