Peter de Zwaan - De Charlsville Jackpot (2008)

Naakt op de vuilnisbelt

(Door Peter Kuijt)

Er zijn mensen - auteurs vooral - die vinden dat de lezer niet alles moet checken wat hij in een boek tegenkomt. Hij moet zich door het verhaal laten meesleuren tot aan de laatste pagina. Hij moet van de schrijver aannemen dat rechercheur De Cock en zijn maatje Vledder met z'n tweeën een moord kunnen oplossen in plaats van een team van twintig, dertig man, zoals in de dagelijkse realiteit.

Het gaat in boeken niet om realisme, zo wordt betoogd, het gaat er om dat de lezer het boek 'geloofwaardig' acht. Maar boeken - thrillers vooral - bestaan nu eenmaal bij de gratie van de betrouwbaarheid. Je moet er als lezer wel in kúnnen meegaan. Het vergt nogal wat van een lezer dat hij bereid moet zijn te accepteren dat de held in Het Bernini Mysterie van Dan Brown een sprong van drie- à vierduizend meter uit een helikopter boven Rome overleeft, dat de moeder in Blauw Water van Simone van der Vlugt over de opwarming van de aarde begint tegen de tbs'er die haar gijzelt, en dat de jeep in In dubio van Eva Noorlander het kanaal in rijdt en daarna vrolijk verder tuft. En Tomas Ross verwacht in De Marionet van de lezer dat hij aanneemt dat er bij Kamerverkiezingen op zijn minst 153 blauwe zetels zijn te verdelen.

Er zijn auteurs die het niet kunnen verkroppen dat er fouten in hun boeken sluipen. Schrijfster Esther Verhoef is zelfs behoorlijk fanatiek als het erop aankomt dat de feiten in haar thrillers kloppen. Ze grasduint urenlang op internet en reisde bijvoorbeeld naar München om te kijken wat de kleur is van de taxi's die daar rondrijden. En bij McDonald's in Barcelona controleerde Verhoef of ze daar inderdaad bier schenken.

Voor de lezer kan het soms aangenaam uitpakken om toch zaken in boeken te controleren. Neem bijvoorbeeld De Charlsville Jackpot van Peter de Zwaan. Daarin komt een auto voor uit 1948, een Tucker Torpedo waarvan er maar enkele tientallen zijn gemaakt. Googel Tucker Torpedo en je krijgt het verhaal voorgeschoteld van de auto-ontwerper Preston Tucker die zijn droom van een familieauto met een achterin geplaatste motor wilde verwezenlijken, maar met allerlei tegenslagen te maken kreeg, inclusief een rechtszaak wegens fraude. Uiteindelijk werden er 51 exemplaren van deze werkelijk mooie auto gebouwd.

Het is deze auto waarin een gelukzalige Jeff Meeks, de twee meter lange held uit De Zwaans eerdere thrillers De Voeder en Duivelsrug, mag rijden. Hij brengt er de stomdronken eigenaar Charls Crisp mee thuis, die hij eerder in een casino in het Cherokee-reservaat heeft ontmoet. Een dag later hoort hij dat Crisp de jackpot van een loterij heeft gewonnen. Daarmee stichtte hij zijn eigen dorp Charlsville, waar niemand langer is dan Crisp zelf en iedereen onberispelijk Engels spreekt.

Maar niemand is er gelukkig. Vooral Crisps dochter Cory niet. Zij stelt Meeks twintigduizend dollar in het vooruitzicht als hij haar jongere broer Lendall weet te vinden die op zijn dertiende spoorloos is verdwenen. Het is een klus die Meeks niet zonder de spreekwoordelijke kleerscheuren weet op te knappen. Wat heet: nog dezelfde avond wordt hij voor dood - en naakt - achtergelaten op een vuilnisbelt. Er zijn er die het liever niet zien gebeuren dat Meeks ontdekt wat er met Lendall is gebeurd, zoals een dikke deputy die zijn wapenstok graag laat spreken, en een gespierde vrouwelijke detective.

De Charlsville Jackpot is weer een echte 'De Zwaan': komisch, hard, absurd, vol wonderlijke figuren, maar vooral weer voortreffelijk geschreven. Een fractie minder spannend dan De Voeder en Duivelsrug, maar toch een pageturner. Bovendien: je steekt er wat van op ook.

Peter de Zwaan - De Charlsville Jackpot. Uitgeverij Cargo, 285 pag.