Martine Kamphuis - Kift (2008)

De recensent heeft het altijd gedaan

(Door Peter Kuijt)

Rond het verschijnen van Kift, de derde thriller van de Rotterdamse psychiater Martine Kamphuis (1963), brak onlangs een stormpje van emoties los in thrillerminnend Nederland. De auteur had haar verhaal geplaatst tegen het decor van Crimezone.nl, een website voor liefhebbers van het spannende boek, dat in het najaar van 2002 als hét onafhankelijke internetplatform voor misdaadliteratuur van start ging, maar sinds twee jaar het commerciële vehikel is van uitgeverij Unieboek.

Tot het voorjaar van 2007 was het nog mogelijk om als bezoeker van de site ongebreideld je stem uit te brengen op thrillers. Daar werd door kwaadwillenden dan ook stevig misbruik van gemaakt. Boeken van auteurs als Jacob Vis, Jeffery Deaver en Alex van Galen kregen aan de lopende band 1 ster, het Crimezone-equivalent van 'laat maar zitten'.

Auteurs gekrenkt, want tegenwoordig wordt alleen maar naar het aantal sterren gekeken in plaats van naar de inhoud van de recensie. Dat Kamphuis het oude waarderingssysteem van Crimezone in haar boek gebruikte, schoot enkele medewerkers van het eerste uur in het verkeerde keelgat, omdat de site door haar door het slijk zou worden gehaald.

Na lezing van Kift moet worden gesteld dat van zwartmaking van Crimezone geen sprake is. Kamphuis richt meer haar pijlen op de recensent, die het altijd heeft gedaan. In haar boek zijn die zure boekbesprekers allemaal gemankeerde schrijvers, die elke avond naar een blanco computerscherm zitten te turen. Ze verwijst ook naar een criticus die de naam heeft thrillers van vrouwelijke auteurs alleen maar af te kraken. Ten onrechte, ik ken de recensent… Bovendien haalt ze uit naar de Gouden Strop-jury van vorig jaar, die – terecht, want ik zat erin – had zitten 'miepen' over het niveau van de inzendingen.

Kamphuis gebruikt Crimezone dankbaar als instrument voor het verhaal over een overbezorgde moeder die haar dochter, schrijfster Annabel Aalbers, wil beschermen tegen negatieve recensies. En op Crimezone waart een recensent rond die van Annabels thrillerdebuut Het doet geen pijn gehakt maakt. Die criticus krijgt het nog zwaar te verduren. Een andere verhaallijn is die over moeder Julia Matthijsse die ontdekt dat haar nieuwe liefde Arjan het heeft aangelegd met dochter Mary. Arjan verwisselt niet veel later het tijdelijke met het eeuwige. Julia wordt opgepakt voor moord, maar niet voor die op Arjan, maar op een onbekende man.

Kift is verreweg de beste van Kamphuis’ tot nu verschenen thrillers. In een kraakheldere stijl zonder al te veel opsmuk weet zij de twee verhaallijnen geraffineerd en verrassend aan elkaar te knopen. Nagelbijtend spannend is het allemaal niet, het verhaal zakt zelfs iets in als op een verder niet zo ter zake doende gebeurtenis (de dood van een tante) uitgebreid wordt ingegaan.

Geestig daarentegen zijn de speldenprikken naar schrijvers en recensenten. Zo komt het onwaarschijnlijke succes van Nieuwe buren, de Vinex-thriller van Saskia Noort, ter sprake en wordt een auteur (lees: René Appel) geciteerd die niet over seks kan schrijven. Er hadden meer van dit soort terzijdes in Kift gemogen, maar deze wens heeft duidelijk te maken met beroepsdeformatie van recensent dezes. Conclusie: van Kift valt eigenlijk alleen de verre van originele kaft zwaar tegen.

Martine Kamphuis – Kift. Uitgeverij De Arbeiderspers, 268 pag.