Nicolet Steemers (interview, 2007)

'Alles in dialogen zeggen'

Haar thriller over een cabaretier die was geïnspireerd op Theo van Gogh werd door de werkelijkheid ingehaald. De ontvoering en ontsnapping van de Oostenrijkse Natascha Kampusch bracht Nicolet Steemers op het idee voor haar tweede boek. 'Humor en spanning kunnen botsen.'

(Door Theo Hakkert)

GROENLO - Ze vindt dat ze voor 'de gemakkelijkste weg' heeft gekozen. 'Ik heb zitten worstelen met het perspectief', vertelt Nicolet Steemers over haar tweede thriller Zachte heelmeesters. 'Ik heb geprobeerd het boek vanuit het perspectief van een ontvoerd meisje te schrijven. Ik merkte echter dat ik me op gebieden begaf waar ik geen verstand van heb. Ik dreigde te vervallen in clichés en dat kan ik me niet veroorloven.'

Dus schreef ze Zachte heelmeesters vanuit de moeder van het ontvoerde meisje. Maar waarom noemt ze dat 'de gemakkelijkste weg'? 'Omdat ik zelf moeder ben. Weer een ouder van wie het kind ontvoerd werd. Maar het was uiteindelijk de logische keus.'

Heleen Mendels, zo heet de moeder in de roman. Ze is arts. Haar tienerdochter Mila is al maanden spoorloos, maar dan vindt de politie haar - gewoon op een bankje in het park. Wat is er gebeurd? Wat verbergt Mila achter haar zwijgen? Directe aanleiding voor Nicolet Steemers voor het schrijven was de zaak van het Oostenrijkste meisje Natascha Kampusch, dat augustus vorig jaar wist te ontsnappen na een ontvoering die acht jaar had geduurd. 'Daar kwam het idee vandaan. Mede ook omdat iedereen een oordeel over haar klaar had. Iedereen deed of hij er verstand van had en beoordeelde het meisje op karakter. Karakterzwakte, maar hoe kom je tot zo'n oordeel als er zo weinig over bekend is?'

Net als Mila in het boek ging Kampusch een relatie aan met de ontvoerder. Het befaamde Stockholm-syndroom, dat de naam ontleent aan het gegeven dat een vrouw, na een lange gijzeling in een bank in Stockholm, haar verloving verbrak om met de bankovervaller annex gijzelnemer te trouwen. 'Het syndroom heeft me altijd gefascineerd. Boeiende materie, maar toen ik er een goed wetenschappelijk boek over zocht, bleek dat er geen bestond.'

Waarmee ze geenszins wil zeggen dat zij met Zachte heelmeesters deze leemte heeft opgevuld. 'Wat Mila psychologisch drijft, daar lees je juist weinig over. Hoe een ontvoering psychologisch werkt en doorwerkt, zou ik wel willen weten, maar daar is een thriller niet zo geschikt voor. Hoe je het ook wendt of keert, een thriller is toch formulewerk. Een boek met een spanningsboog.'

Medium

Nicolet Steemers (48) - uit Groenlo en journalistiek medewerkster bij Twentsche Courant Tubantia en De Gelderlander - debuteerde vorig jaar met Het hart en de moordkuil, waarvan meer dan vijfduizend exemplaren werden verkocht.

Het was niet het eerste en enige boek waar ze aan schreef. Ideeën en probeersels te over. Ze was zelfs ooit ver gevorderd met een thriller over een cabaretier die werd ontvoerd. Het zou haar debuut zijn geworden. De ontvoerders werden gezocht in moslimkringen, want hij stond bekend om zijn rabiaat anti-islamitische oneliners. Maar hij bleek te zijn ontvoerd door een man op de eerste rij, die hij tot op het bot had beledigd.

De figuur van de cabaretier had ze gebaseerd op Theo van Gogh, niet een cabaretier, maar wel iemand met niet-onuitgesproken meningen. 'Ik hield wel van dat woordincontinente van hem. Ik had het idee dat hij aan Gilles de la Tourette leed, maar hij was een briljant interviewer en cineast.'

Toen Van Gogh werd vermoord, heeft ze het boek in de la gestopt. 'Ik vind niet dat ik er nu nog een draai aan zou moeten geven. Ik heb ook geen zin meer te schrijven over het islamdebat.'

De razende vaart van Zachte heelmeesters komt op het conto van de vele dialogen waarmee Steemers het verhaal vertelt. 'Dat zal komen omdat ik graag eens toneel zou willen schrijven. Het mooiste is om, ook in een thriller, in dialogen alles te zeggen. Ik zou het zo goed willen kunnen dat ik er zelfs niet bij hoef te zeggen op welke toon iemand iets zegt, maar dat je dat aan het woord kunt zien. Ik ben dan ook niet van plan mijn hele leven lang alleen thrillers te schrijven.'

Opvallend hoe ze het aandurft de spanning zo nu en dan te doorbreken door snedige, droogkomische opmerkingen van moeder Heleen. Ook voert ze een medium ten tonele, maar dan wel een medium met een burn-out. 'Humor en spanning kunnen botsen, dat besef ik. Maar ik wil af en toe graag relativeren.'

Nicolet Steemers - Zachte heelmeesters. Uitgeverij L.J. Veen, 240 pag.

Bron: De Gelderlander