Colin Bateman - Demonen van het verraad (1995)

Columnist zaait dood en verderf

(Door Peter Kuijt)

'Winnaar van de Betty Trask Prize', staat op de cover van Demonen van het verraad, het debuut van de Noord-Ierse journalist Colin Bateman. Ze zullen in ons land op de vingers van twee, nou vooruit, drie handen te tellen zijn: de kenners van de Ierse schrijverswereld die weten dat de Betty Trask Prize een hoog aangeschreven literaire prijs is, die toegekend wordt aan jonge, beginnende auteurs. Waarom de Nederlandse uitgever dan de wervende tekst zo'n prominente plaats op de cover van het boek heeft gegeven, mag Joost weten.

Nou moet worden gezegd dat Bateman (1962) de prijs ongetwijfeld heeft verdiend: zijn Demonen van het verraad, een nogal horrorachtige vertaling van de oorspronkelijke titel Divorcing Jack, leest heerlijk weg. Een thriller met een hoofdletter T: spanning volop en zo mooi opgeschreven ook.

'Niets is moeilijker dan geestig te zijn', weet schrijver en columnist Maarten 't Hart. Wat Batemans held, de aan drank verslingerde stukjesschrijver Dan Starkey, in Demonen van het verraad presteert, grenst dan ook aan het ongelooflijke: zelfs in uren van doodsnood weet de columnist de lezer tot schateren te brengen. Zo wordt hij op een slecht moment door gangsters onder schot gehouden. Starkey meldt ons dan: 'Ik deed mijn best zo koelbloedig mogelijk over te komen. Ik zei: 'Eh'.'

Starkeys avontuur begint overigens tamelijk onschuldig. De columnist wordt in een park versierd door de mooie studente Margaret. Starkey: 'Ze bekeek me eens en moet iets vaags aantrekkelijks hebben gezien. God weet dat het niet mijn uiterlijk was.' Starkey neemt Margaret mee naar huis en kust haar, onder andere. Zijn vrouw Patricia ziet 't en is daar absoluut niet blij mee. Dan lopen de zaken enigszins uit de hand: Margaret wordt op gruwelijke wijze om het leven gebracht en Patricia wordt gekidnapt.

De constant benevelde Starkey zet alles op alles om zijn hoofd weer helder en in ieder geval de moordenaars van Margaret achter de tralies te krijgen. Op zijn speurtocht komt hij vogels van velerlei pluimage tegen: IRA-terroristen, met Fuck the Pope-tatoeages versierde Paisley-extremisten, een veedief, een strippende, doch gewapende non en een priester die zijn katholieke hart inruilt voor een protestantse.

Bateman verwacht van zijn lezers wel enige basiskennis omtrent de situatie in Noord-Ierland. Termen als Unionisten en Loyalisten vliegen je om de oren. Slechts eenmaal wordt in een voetnoot gemeld dat 'provo's' geen langharige bakfietsers zijn uit lang vervlogen tijden, maar extremistische IRA-leden. Het zij Bateman vergeven: Demonen van het verraad is te boeiend om het voortijdig dicht te klappen. De schrijver werkt overigens alweer aan een nieuwe thriller, zo weet de achterflap te melden. Gelukkig maar...

Colin Bateman - Demonen van het verraad, uitgeverij Meulenhoff-M, 301 pag.

Deze recensie werd eerder gepubliceerd in 1995